Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Nuts
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
'ne
Computer
is 'n apparaat woemit gegaeves volges formeil procedures (
algoritmes
) kinne weure verwerkt. D'r computer weurt in bepaalde Zuid-Limburgse sjtreke ouch waal 'ne
ordinataor
(oet 't
Frans
) geneumd. Meistal weurt mit 't woerd computer 'n
digitaal
apparaat bedoeld, maar d'r besjtunt ouch
analoge computers
.
Apple
brach in de jaore saeevetig es orsjte d'r microcomputer, d'r
personal computer
(ouch: PC), op d'r
maert
. Allewiel is
IBM
d'r groeetste producaent.
'ne PC (kiek de tekening hie-onger) besjeet oet de volgende onderdele:
Oonderdele van 'ne computer.
- 1. 't Sjaerm
- 2. 't Moderbord
- 3. De processor
- 4. 't Geheuge
- 5. Oetbreiingskaarte
- 6. De voeding
- 7. CD/DVD-sjpeuler/branner
- 8. Hel sjief
- 9. De moes
- 10. 't Toetsebord
Oersjpronkelik woerd 't Ingelsje woerd
computer
gebroek veur emes dae mujlike bereikeninge oetveurde, mit of zonger mechanische hulpmiddele - vergeliek ouch d'r Duutsje term vuur computer: "Rechner" (raekeneer) en d'r Zuud-Afrikaanse term veur computer: "rekenaar" - meh later woerd d'r term ouch gebroek om apparate te beneume. Modern computers weure vuur vaol miee gebroek dan allein
wiskundige
toepassinge. Ouch vaol
administratief
en
financieil
take weure aan d'r computer opgedrage, evels
informatievuurziening
(
internet
) en
amusement
. Ouch weurd d'r computer gebroek om
processe
aan te sjture, beveurbild de assemblage van
auto
's doer
robots
.
D'r opboew van d'r computer kint as volgt weure vuurgesjtild:
- De
elektronica
weoroet d'r computer besjtit, weurd meistal
hardware
genump.
- Dees hardware weurd bie 't opsjtarte aangesjtuurd doer firmware (bie
PC
's bekind as
BIOS
), basale
software
, die nuudig is om 't
besjturingssysteim
te laje.
- De kern van 't besjturingssysteim behiert 't werkgeheuge, 't verdeile van de processortied, 't behiere van 't intern gegaevestransport, 't oetveure van programma's en 't verzurge van ein of miee invoor- en oetvoormechanismes.
- Applicatiesoftware is de programmatuur die weurd gebroek om specifieke functies oet te veure, woeveur de computer is aangesjaf.
Informatica
is de
weitesjap
die tiggeliek mit de ontwikkeling van de computer is ontsjtange.
Inkele
besjturingssysteime
:
