Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
- Dit artikel geit euver de stad Antwerpe. Veur de provincie Antwerpe zuug
Antwerpe (provincie)
Gildhoezer aon de Groete Mert
Antwerpe
(officieel
Antwerpen
) is de twiede stad vaan 't
Belsj
en de groetste
Nederlandstaolege
stad vaan dat land. 't Is ouch de hoofstad vaan de gelieknaomege provincie. De stad had in
2021
529.417 inwoeners (vergeleke met 455.148 in
2004
), boemet 't officieel de groetse
gemeinte
vaan 't
Belsj
is umtot 't
Breusels Gewes
opgedeild is in mierder gemeintes. Wijers is Antwerpe 't centrum vaan 'n bekans twie kier zoe groete
agglomeratie
. Ze ligk aon de revier de
Sjelde
. De Antwerpenere weure
Sinjore
bijgenaomp.
Es twiede stad vaan 't Belsj is 't e veurnaom centrum vaan handel en industrie. De have is vaan internationaal beteikenis en d'n
diamant
handel
in de stad heet 'n aondeil vaan mie es de helf vaan de wereldhandel in dees edelstein. 't Havegebeed is in de twintegsten iew tot aon de
Nederlandse
grens doorgetrokke. Antwerpe is ouch belaankriek es cultureel centrum.
Slevrouwekathedraal
Antwerpe is opgebleujd nao stei es
Leuve
en
Brugge
, en zuut get moderner oet (mier
renaissance
, minder
gotiek
). 't Stadhoes in renaissancestijl tuint dat dudelek aon. Vaol aander gebouwe zien nog wel gotisch, wie de Slevrouwekathedraal met 123 meter hoegen torie, en vaol
gildehoezer
. 't Rubenshoes, ingeriech es museum euver de sjelder
Pieter Paul Rubens
, steit boete zien sjelderije ouch um zien eige sjoenheid bekind. De statie is e veurbeeld vaan
eclectisme
. In Antwerpe is mie gesloop es in vaol ander historische binnestei.
't
Antwerps
dialek is neve
dat vaan Breusel
't historisch belaankriekste
Braobants
dialek. Ouch allewijl weurt 't nog vaol gesproke en heet 't 'ne gans groeten invlood op de umringende dialekte. Ouch is 't 'ne belaankrieke component vaan 't
Verkavelingsvlaams
. Oonder de jaog is 't Antwerps evels laank neet mie algemein.
Antwerpe oontwikkelde ziech in de late
Middelieuwe
vaan vessersdorp tot internationalen have. Wie in de
vieftienden iew
't
Zwin
waor touwgeslib en Brugge tot ermooj verveel, naom Antwerpe de leiende rol euver: tosse 1400 en 1500 greujde 't aontal inwoeners vaan 10.000 nao 50.000, en daonao tot 100.000 roond 1560. D'n aonvaank vaan d'n
Tachtegjaoregen Oorlog
beteikende veur Antwerpe 't verval. Bij zie begin bestoont de bevolking al veur de helf oet
prottestante
, en wie d'n opstand begos sloot de stad ziech bij de prins aon. De stad naom neet aon de
Unie vaan Atrech
of
Unie vaan Utrech
deil meh erkinde allein de
Pacificatie vaan Gent
. In
1585
woort de stad door de Spanjole ingenome. Zoe good wie al
prottestante
vlochde nao de noordeleke Nederlen. Vervolges blokkeerde de
Republiek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen
de Sjelde door vanoet de forte
Lillo
en
Liefkenshoek
alle sjeper die laankskaome aof te sjete. Cultureel bleef de stad toenaongevend. Vaanaof de
negentiende iew
kos de stad zien have-activiteite weer opzette. In d'n
Ierste Wereldoorlog
raakde de stad door gevechte besjaojeg.
Nao d'n oorlog breide de
Antwerpsen have
ziech explosief oet, e preces wat nog ummertouw doorgeit. Ganse dorper moste deveur aofgebroke weure, boebij fiks verzet gepleeg is. In de jaore negeteg kaom de stad oongunsteg bekind te stoon door electoraal successe vaan 't
Vlaams Blok
, later
Vlaams Belang
.
