Малайзия

Википедиядихъай
Малайзия
Malaysia
Малайзиядин пайдах Малайзиядин герб
Пайдах Герб
Гимн: ≪Negaraku (Зи гьукумат)≫
Кьилин шегьер : Куала-Лумпур
Шегьерар: Куала-Лумпур , Джохор-Бару , Ипох , Кучинг
Ч?ал: Малай
Идара авунин тегьер : Федерациявилин конституциядин монархия
Кьил: II Абдулла ( Лап ч?ехи Кьил )
Мугьиддин Яссин ( Премьер-министр )
Майдан: 329 758 км²
 · Цин кьадар %: 0,3
Агьалияр: 32 763 726 кас (44-лагьай)
 · Агьалийрин чуькьуьнвал: 85,8 кас/км²
Пул: Ринггит
КъВБ : 944,6 млрд. $  (30-лагьай)
 · АСКА КъВБ : 28 991 $
ИПВИ : 0,804 (61-лагьай)
Домен : .my
Телефондин код : +60
Сятдин ч?ул : +8

Малайзия ( малай Malaysia [m?lejsi?]) ? Кьибле-рагъэкъеч?дай Азияда авай гьукумат я, Кьибле-Китай гьуьлуь кьвенал пайнавай.

География [ дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун ]

Малайзия Кьибле-рагъэкъеч?дай патан Азияда авай гьукумат я. Адан чил кьве патал пайнавайди я, сад садакай Кьибле-Китай гьуьлуь яргъазнавай. Рагъак?идай пата авайди Малакка зуростровдал алай, рагъэкъеч?дай пата авайди Суматра островдин кефер пад я. 329 847 км² майдан аваз Малайзия чилин ч?ехивиляй дуьньядин 65-лагьай гьукумат я. Рагъак?идай патан чили кефер пата Таиланддихъ галаз сергьят тухузава, кьибле пата Сингапурдихъ галаз. Рагъэкъеч?дай пата гьукуматди кефер пата Брунейдихъ галаз, кьибел пата Индонезиядихъ галаз сергьят тухузава. Гьукуматдин кьве пад сад садакай Малаккадин проливди ? дуьньядин виридалайни пара важибвал авай гьуьлуьн рекьерикай сада ? ат?анва. Зуростровдин пайди гьукуматдин 37 % кьазва. Гьукуматдин островдин пайди вири чилин 60,3 % кьазва. Гьа пата гьукуматдин виридалайни кьакьан чкани ала ? Кинабалу сув (4095 м). Суван ц?иргъер гьак?ни Индонезидихъ галай сергьятдайт?уз физава. Гьукуматдин кьве патарин арада пара Малайзидин островар ава, абурукай виридалайни ч?ехиди Банги я [1] .

Малайзияда пара вац?ар ава, ят?ани гьукумат вич пара гьяркьуь туширвили а вац?арик ч?ехибур квач. Вац?ара ятарни пара ава йисан кьиляй кьилиз. Марфарин ч?авуз абурун дережа сад лагьана хкаж жезвайди я. Гьукуматдин виридалайни яргъи вац? Паханг я, 435 км яргъивал авай. Виридалайни ч?ехи кьел квачир вир Бера я, Паханг штатдин кьибле-рагъак?идай пата авай. Гьукуматдин кьведлагьай вир Чини (Тасик-Чини) я, Паханг штатдин юкьва авай, адан майдан 5026 га я.

Агьалияр [ дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун ]

2010 йисан кхьиниз килигайла Малайзияда 28 334 135 кас яшамиш жезава (дуьньяда 44-лагьай чка). Къалинвал 86 кас/м². Гьукуматдин вири агьалийрикай 79,6 % зуростровдин пата яшамиш жезава, кьилди 20,4 % яшамиш жезва островдин пата. Шегьерра 70 % кас яшамиш жезва. Гьар йисуз инсанар 2,4 % хкаж жезва; вири халкьдин 34 % 15 йисалай жегьилбур я. Халкьдин т?вар малайзивияр ят?ани ана гьар жуьре миллетар ава. Виридалайни ч?ехи пай, 62 %, Австронези халкьар я, абуруз ина Бумипутра лугьуда. Гьукуматдин ч?ехи ч?ал малай я. 1960 йисарин эхирдалди инглис ч?ал ч?ехиди тир, исятда ам гьукуматдин кьведлагьай ч?ал я. Гьукуматдин рагъэкъеч?дай пата авай ч?алар малай ч?алдиз мукьвуг гвайбур я. Абурукай виридалайни ч?ехиди Ибан ч?ал я, рахадай 600 агъзур кас авай. Диндин рекьяй инсанрихъ Малайзияда азадвал ават?ани, Ислам ана гьукуматдин дин я. Агьалийрин 61,3 % мусурманар я, буддистар 19,8 %, хашпересар 9,2 %, индуистарни 6,3 % [2] .

Ч?ехивиляй гьукуматдин кьведлагьай халкь китайвияр я 22,6 %. Виридалайни ≪китайви≫ шегьерар Ипохни Куала-Лумпур я, виридалайни ≪китайви≫ штат ? Пенанг . Пудлагьай халкь индивияр я (9,1 %), гьабурукайни ч?ехи пай тамилар.

Баянар [ дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун ]

Эляч?унар [ дуьзар хъувун | вики-текст дуьзар хъувун ]