Als
rechtleefeg
oder
prograd
(
lat.
pro
= vir, vijenzeg,
gradus
= Schrett) bezeechent een an der Astronomie Objeten, dei an engem System dat roteiert der Haaptrotatiounsrichtung noginn. Objeten, dei den anere Wee roteieren, bezeechent een als
reckleefeg
oder
retrograd
(lat.
retro
= zereck, hannerzeg).
D'Bezeechnunge gi fir emlafend
Staresystemer
,
Planeiten
,
Asteroiden
a
Komeite
gebraucht, wei och fir hir
Mounden
. En Objet mat retrogradem Orbit kennzeechent een duerch eng
Bunnschrei
> 90° zu sengem Zentralkierper, en Objet mat retrograder Rotatioun duerch eng Achsschrei > 90° zu senger Emlafbunn.
Am
Sonnesystem
gelle sou Objeten als rechtleefeg, dei aus Richtung vum
Nordpol
vun der
Ekliptik
gesinn, geint den
Auerzaresenn
roteiere resp. hiren Zentralkierper emlafen.
Als Folleg vun der
Gebuert vum Sonnesystem
beweege sech all d'Planeiten, de
Pluto
an d'
Haaptasteroidenceinture
op engem rechtleefegen Orbit. D'Rotatioun vun de meeschte greissere Kierper vum Sonnesystem ass och rechtleefeg.
- Venus
, Achsschrei: 177°
- Uranus
, Achsschrei: 98°
Greisste retrograden Objet am Sonnesystem, deem sai reckleefege Charakter awer weinst der bal rechtwenkleger Achsschrei kaum z'erkennen ass.
- Pluto
, Achsschrei: 123°
Visuell rechtleefeg a reckleefeg Beweegung
[
anneren
|
Quelltext anneren
]
Objete vum Sonnesystem ginn als rechtleefeg bezeechent, wann hiren Emlaf nieft der Ekliptik ass, also aus der Richtung vum nerdlechen Ekliptikpol gesinn, geint den Auerzaresenn verleeft, an als reckleefeg bei engem Emlaf am Auerzaresenn. Well hir Emlafzaiten entspriechend dem
drette Gesetz vum Kepler
verschidde vun der Emlafzait vun der Aerd sinn, kennt et warend den Iwwerhuelvirgang zum Wiessel vum visuellen Emlafsenn (deem op der Aerd bezunnenen Uertsvektor), zum Beispill dei charakteristesch
Planeiteschleefe
bei der
Oppositioun
vun de baussenzege Planeiten. D'Erklarung vun deene Wiessele war wichteg fir d'Entwecklung vum
geozentreschen
a vum
heliozentresche
Weltbild. (→
Epizykeltheorie
)
 Beweegung vum bannenzege laanscht de baussenzegen Himmelskierper, Siicht op d'System
T1?5: Punkte vun der bannenzeger Bunn
P1?5: glaichzaiteg Punkte vun der baussenzeger Bunn
A1?5: Projektioun op d'visuellt
Firmament
D'Zaitpunkte leien am Beraich vun der hallwer Emlafdauer vum bannenzege Kierper.
|
 Virstellung als
Himmelsubleck
,
topozentresche
Standpunkt, starefest Ofbildung:
Beweegung vum Himmelskierper als ?
Wandelstar
“ geint d'Fixstaren: Well de Starenhimmel am Laf vun der Nuecht no Westen zitt (hei riets), erschengt d'Beweegung vum Himmelskierper dogeint reckleefeg (no lenks).
Dei queesch Beweegung an der Schleef kennt doduerch, well d'
Bunnflachen
am Allgemengen net exakt d'selwecht sinn: Doduerch verannert sech och dei drett Koordinat vun de Punkten.
|
Portal Astronomie
