Den Adel oder d' Nobless ass eng sozial Grupp vu Leit, dei um Ierfschaftsrecht opgebaut ass, an dar hir d'Memberen (oder hir Virfahren) hire Waert bewisen hunn. A premodernen Zaite ware si dei Grupp, dei an der Gesellschaft dei hechst Plaz hat. Am feudale System an Europa an och soss an der Welt waren d'Adeleg dei, dei e Fief ^[1] als Vasall haten, an als Konterpartie dem Kinnek trei waren, a fir hien zum Beispill an de Krich gezu sinn. Zimmlech seier war domat verbonnen, e gewessen Titel ze droen, deen ee sengen Nokomme veriewe konnt. Am Frankraich vum Ancien Regime haten dei Adeleg och verschidde steierlech an aner Virdeeler a Virrechter ^[2] . Hautdesdaags huet en Adelstitel greisstendeels nemmen nach e representative Waert, ouni datt si eng speziell Muecht hatten, wei dat virun e puer Joerhonnerten nach de Fall war.

Adel ass e geschichtlechen , sozialen a rechtleche Begreff, deen naischt mam sozio-wirtschaftleche Status ze dinn hat. Well ee raich war, war een net automatesch adeleg an et war och net seelen, datt verschidden Handlerfamillje bei waitem mei Suen am Tresor haten, wei de Grof aus der Noperschaft.

D'Wuert Adel kennt aus dem germaneschen odal wat ee mat "onbeweegleche Besetz" oder "Immobilien" iwwersetze kann.

Westlechen Adel [ anneren | Quelltext anneren ]

Dei indoeuropaesch Velker hunn hiert Liewen op enger Gesellschaft opgebaut, dei an drai opgedeelt war. Dei Andeelung an eng Grupp dei biet ( Klerus ), eng Grupp dei kampft (Adel) an an eng Grupp dei produzeiert ( Drette Stand ), gouf vun der Kierch ennerstetzt.

Den europaeschen Adel hat sain Ursprong am Heichmettelalter . Dei freimettelalterlech germanesch Herrscher hunn nach greisstendeels mat Stammesstrukturen a Verbann regeiert. Wei am karolengesche Raich an an der Zait duerno Strukture geschaf goufen, dei iwwer d'Stamm erausgaange sinn, huet den Herrscher nieft de Stammesfeierer ( Herzogen ) onofhangeg Fonctionnaire missen installeieren (Dengschtadel, Ministeriales ). D'Denke vun dar Zait huet sech awer weiderhin a Stammes- an a Familljestrukture beweegt, a sou koum et zu enger Tendenz, dei Funktioune weider ze verierwen. Well d'"Bezuele" vun dese Fonctionnairen an enger Gesellschaft, dei nach keng entweckelt Geldwirtschaft kannt huet, meeschtes a Form vu Lannereie gemaach gouf, ass d' Lehenswiesen entstanen, an an der Folleg och d'Ierflechkeet vum Land zesumme mat der Funktioun. 877 gouf bei de Franken d'Recht, seng Charge a sai Land sou ze verierwen am Kapitular vu Quierzy-sur-Oise festgehalen.

Am 11. Joerhonnert gouf et emmer mei Ministeriales (also ofhangeg Adelsfamillen), well d'Kinneken emmer mei Verwalter vun hirem Besetz gebraucht hunn. Mat der Ausdifferenzeierung vun desem System sinn ennerschiddlech Adelstitelen entstanen, e Prozess dee sain Ofschloss am 14. Joerhonnert hat. Duerno koum et zu enger Phas an dar den heijen Adel emmer mei versicht huet sech geintiwwer vun der kinneklecher oder keeserlecher Gewalt z' emanzipeieren . An Daitschland an an Italien ass dat greisstendeels gelongen an et koum zu enger Staatebildung vun Herzogtemer a Grofschaften . An England a virun allem a Frankraich ass de Prozess net sou wait gaangen, an et hu sech eischter zentral organiseiert Staate gebilt ^[3] .

Am Verlaf vun de Kricher (wei zum Beispill dem Honnertjarege Krich ) koum et op franseischer Sait zu Kriticken um Adel, dee jo eigentlech dei Grupp sollt sinn, dei Waffen dreit an dei awer wichteg Schluechte verluer hat. Sou koum et zu Beweegunge wei der Jacquerie . De Krich gouf emmer mei eng Affar vu Professionellen a vu Soldner, warend den adelege Ritter sech manner um Schluechtfeld weist, a wann, da gett hie meeschtens verschount, well e mei Sue brengt, wann en nach um Liewen ass. Am 15. Joerhonnert gouf d' Armei weider moderniseiert a vill Adleger hu sech als Gentilhomme op d'Land zereckgezunn. Dese Liewensstil gouf vum Gilles vu Gouberville a sengem Journal beschriwwen.

Wann een net adeleg gebuer war, dann huet dat net bedeit datt een et net konnt ginn. A Frankraich war et net seelen, datt een duerch gewesse Funktioune fir de Kinnek en Adelstitel krut. Zwar hat ee selwer meeschtens net mei vill dovun, ma speider Generatiounen hunn dovu profiteiert. Des Zort vun Adeleger krut den Numm Noblesse de Robe ^[4] . Ma geneesou wei ee konnt adeleg ginn, konnt ee sain Titel och verleieren. A Frankraich war et zum Beispill den Adelege verbueden, manuell Aarbechten ze maachen, well dat net nobel war. Wei wait ee konnt goen, konnt sech awer vu Land zu Land ennerscheeden.

Den Neiergang vum Adel koum am 18. Joerhonnert . Am Zaitalter vun der Opklarung war keng Plaz mei fir eng Grupp an der Gesellschaft, dei eemol eng Berechtegung hat als Grupp dei kampft ma awer scho laang net mei selwer um Schluechtfeld stoung. Dest war och e grousse Kritikpunkt an der Franseischer Revolutioun well d'Leit net mei agesinn hunn, weisou eng Grupp, dei hir eigentlech Aufgab scho laang net mei erfellt, speziell Privileegie sollt hunn. An Daitschland gouf den Adel mat der Weimarer Constitutioun 1919 ofgeschaf.

Adel soss an der Welt [ anneren | Quelltext anneren ]

Bis am 5. Joerhonnert war den Adel a Japan nemmen e labbere Verband vu Sippen. Am 6. Joerhonnert huet d'keeserlech Zentralmuecht ierflech Standestitel an d'Liewe geruff a si u verschidde Cheffe vun de Sippschaften iwwerginn an huet si domat staatlech delegeiert an hir Muecht legitimeiert.

Am 7. Joerhonnert gouf den Adelskrittar bei der Gebuert duerch d'Verwaltungsfaegkeet ersat. Duerch e Landesgesetz aus dem Joer 701 gouf de Gebuertsadel duerch e Verdengschtadel vun Zivilbeamten ersat. Enner der Leedung vun desem Verdengschtadel, dee sech emmer mei an der Haaptstad Heian (haut Kyoto ) konzentreiert huet, gouf den Zivil-Adel aus de Provenze bis zirka 1200 vun der Muecht verdriwwen. Bis am Joer 1868 war de sougenannte Schwaert -Adel ( Samurai , Daimy? , Sh?gun ) un der Muecht. Dem Keeser ( Tenn? ) si greisstendeels nemmen nach kulturell Aufgabe bliwwen. 1884 gouf am Kader vun der Meiji-Restauratioun den Zivil-Adel an de Schwaert-Adel zu engem eenzegen Adel ( Kazoku ) zesummegefaasst, an d'Samurai goufen ofgeschaf. Duerch e Gesetz vum 7. Juli 1884 gouf den Adel nom chineesesche Muster a fennef Klassen agestuuft, ma war awer am Geigesaz zu China onbegrenzt ierflech nom Grondsaz vun der Eischtgebuert. Nom Zweete Weltkrich gouf den Adel als Institutioun duerch d'Constitutioun vun 1946 ofgeschaf. Nemmen d'keeserlech Famill selwer ass bestoe bliwwen.

Bis zu der Ofschafung vum Keesertum am Joer 1912 gouf et a China en Heichadel, deen eischtens aus de Membere vun der Mandschu -Dynastie bestanen huet, an zweetens aus dem enke Krees vun zeng Haiser, dei den ierflechen Adel vu freiere Keeser kritt haten, e. a. d'Nokomme vum Konfuzius , d'Famill Kong, an d'Nokomme vum Krichshar vu Formosa am 17. Joerhonnert , dem Koxinga .

Bei den aneren Adelegen huet d'Generatioun drop emmer e mei niddrege Stand geierft, soudatt den Adelstitel no fennef Generatiounen nees verschwonne war. Adeleger hate Virrechter fir Funktioune beim Haff. An der Armei waren awer dei literaresch a militaresch Prufunge mei wichteg wei en Titel. An der biergerlecher a speider kommunistescher Republik ass den Adel verschwonnen. Vill Adeleger sinn ausgewandert, op Hong Kong , an Taiwan oder an d' USA .

Literatur zum Theema [ anneren | Quelltext anneren ]

• Martin Aurell, La noblesse au Moyen Age , Armand Colin, Parais, 1996.
• Christophe Badel, La Noblesse de l'empire romain. Les masques et la vertu , Seyssel, Champ Valon, 2005 (ISBN 287673415)
• Eckart Conze (Ersg.), Kleines Lexikon des Adels. Titel, Throne, Traditionen , C.H. Beck, Munchen, 2005. ( ISBN 3-406-51070-1 )
• Walter Demel, Der europaische Adel. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart , C.H. Beck, Munchen, 2005. ( ISBN 3-406-50879-0 )
• Georges Duby, Les trois ordres ou l'imaginaire du feodalisme , Gallimard, Parais, 1978. (ASIN 2070286045)
• Dominic Lieven, Abschied von Macht und Wurden. Der Europaische Adel 1815-1914 , S. Fischer, Frankfurt, 1995. ( ISBN 3-10-044804-9 )
• Arno J. Mayer, Adelsmacht und Burgertum. Die Krise in der europaischen Gesellschaft 1848-1914 , dtv, Munchen, 1988. ( ISBN 3-406-09749-9 )
• H.M. Scott (Ersg.), The European Nobilities in the Seventeenth and Eighteens Centuries , London 1985. ( ISBN 0-582-08070-3 )

Kuckt och [ anneren | Quelltext anneren ]

• Den Adel an de verschiddene Lanner: Franseischen Adel , Daitschen Adel , Britteschen Adel
• Generalstann
• Feudalismus
• Nobilitas

Um Spaweck [ anneren | Quelltext anneren ]

Commons: Adel ? Biller, Videoen oder Audiodateien

• (de) Adelslexikon

Referenzen an Notten [ Quelltext anneren ]

1. ↑ E Fief konnt e Steck Land an/oder eng Charge sinn.
2. ↑ Sou waren zum Beispill verschidde Steieren nemme vum Drette Stand ze bezuelen, Adel a Klerus waren als "privilegeiert Gruppen" dovun ausgeschloss.
3. ↑ Dobai daerf een awer net vergiessen, datt et och an deene Lanner net emmer einfach war, fir sech als Kinnek ze behaapten. E leschte grousse Versuch d'Muecht u sech ze rappe war a Frankraich zum Beispill d' Fronde warend der Minoriteit vum Louis XIV.
4. ↑ Robe : de Rack war eng Allusioun op de Fait datt et meeschtens Magistrate waren, dei duerch hir Funktioun adeleg gi sinn