Haec pagina de loco sacrificali explicat. Si constellationem quaeris, vide
Ara (sidus)
.
Ara
(
-ae,
f
.
) vel
altaria
(
-orum,
n
.
) vel, recentiore Latinitate,
altare
vel
altar
(
Graece
βωμ??
) est quilibet locus in quo
dona
sicut
sacrificia
vel proposita
religiosa
fiunt. Arae usitate in
aediculis
,
templis antiquis
,
templis Christianis
, et aliis
venerationis
locis inveniuntur. Hodie praecipue in
Christianitate
,
Buddhismo
,
Hinduismo
,
Shinto
,
Taoismo
,
Neopaganismo
, et
Magica Caerimoniali
videntur.
Iudaismus
aras habuit usque
Templum Secundum
destructum. Multae
religiones
etiam aris utebantur, inter quas religiones
Graeca
,
Romana
, et
Viccinga
.
In
lingua Latina
aetatis aureae
,
vocabulum
usitatum erat
ara
, ‘altaria’ (n. pl.) vel ‘aram altam’ significans. Formae posteriores fuerunt
altare
(saeculum 1),
alt?rium
(saeculum 2),
altar
(initium saeculi 5),
altaris
(saeculum 6).
[1]
In lingua Latina Ecclesiae Catholicae, vocabulum singulare
altare
(haud classicum) in locum “arae” gradatim substituebatur. Ex
Can.
1235: "Altare fixum dicitur, si ita exstruatur ut cum pavimento cohaereat ideoque amoveri nequeat; mobile vero, si transferri possit."
Codex Iuris Canonici
statuit etiam:
Expedit in omni ecclesia altare fixum inesse; ceteris vero in locis, sacris celebrationibus destinatis, altare fixum vel mobile.
In
Institutione Generali Missalis Romani
(ed. tertia) inveniuntur inter alia haec praecepta:
- "300. Altare tum fixum tum mobile iuxta ritum in Pontificali Romano descriptum dedicetur; altare tamen mobile potest tantum benedici."
- "301. Iuxta traditum Ecclesiae morem et significationem, mensa altaris fixi sit lapidea"
- "302. Usus deponendi sub altari dedicando reliquias Sanctorum, etsi non Martyrum, opportune servetur"
- altare complecti
: Ritus ad fidem faciendam (
Chron. Mont. Ser.
an. 1126)
- altare denudare
: Ritus in ecclesia Latina, qui in feria quinta magnae hebdomadis, ad indicandam nuditatem Christi exercetur (
Alcuinus
,
De div. off. cap. de coena dom.
)
Altare maius
[2]
est altare principale loco superiore in
apside
, in ecclesiis perantiquis (
Basilica Vaticana
,
Ecclesia Sancti Sepulcri
) etiam supra
confessione
sive sepulcro sanctorum collocatum.
Altare maius ab altaribus lateralibus
[3]
, quae iam a tempore
Constantini I
imperatoris in ecclesiis maioribus constituta sunt, distinguendum est. In ecclesiis cum
lectorio
etiam altare ante lectorium positum erat, saepe
Sanctae Cruci
dedicatum.
In ecclesiis
Lutheranis
post
reformationem
altare maius retentum, altaria lateralia autem, quod superflua videbantur, amota sunt.
In
Ecclesia Catholica Romana
multis in aedibus post
Concilium Vaticanum Secundum
altaria versus populum posita sunt. Altaria maiora aut remota aut ornamenta in abside retenta sunt;
tabernaculum
altaris maioris interdum in usu manebat.
Nexus interni