Шовинизм
- (фр. chaufinisme, Наполеон Iнин басып алуучулук саясатын жактаган солдат Шовиндин ысымынан) ? улутчулдуктун ашынган формасы. Шовинизм улуттук артыкчылыкты да?азалап, ?з улутунун кызыкчылыктарын башка улуттардыкынан жогору коюп, улуттук негизде к?р? албастыкты, келишпестикти к?ч?т?т. 1831-ж.
Францияда
бир тууган драматургдар Коньярлардын ≪?ч т?ст?г? кокарда≫ аттуу пьесасы жарыкка чыккандан кийин Ш. термини жаралган. Пьесанын башкы каарманы агрессивд?? м?н?зд?г? аскер болгон. Анын прототиби реалдуу инсан ? наполеондук гвардиянын ардагери , ≪улуу Франция≫ идеясына берилген Никола Шовин болгон. Ошондон баштап Ш. ашынган улуттук экстремизмди билдир??ч? т?ш?н?к катары кирди. Шовинизмдин дагы бир т?р? ? улуу державалык шовинизм. Ал мамлекетте башкы (державалык) абалга улуттун идеологиясы жана саясаты ээ дегенди билгизет. Бул ?зг?ч? к?п сандуу элдерге м?н?зд??. Улуу державалык шовинизмдин башкы максаты улуттарга саясий, экономикалык жана маданий ?ст?мд?к ж?рг?з??. Шовинизмдин тарыхтагы ашкере т?р? ? фашизм. Шовинизмди жоюу ?ч?н улутуна карабай адамдын укуктарын жана эркиндиктерин те?чиликте кармап; экономикалык, саясий жана маданий ч?йр?л?рд? бардык граждандарга бирдей мамиле камсыз кылуу зарыл.
