Чартизм
- 19-кылымдын 30-40-ж.
Улуу Британияда
пайда болгон социал-демокр. жумушчу кыймыл.
≪Элдик хартияны≫ (
англ
. ≪Пипле чартер≫ - ушундан Чартизм аталган) ишке ашыруу ураанын к?т?рг?н. 1825-36-ж. ?н?р жай кризисине байланыштуу жумушчулар кыймылы к?ч?п, натыйжада 1836-ж. Лондон жумушчулар ассоциациясы (ЛЖА) т?з?лг?н жана 1838-ж. майда ≪Элдик хартия≫ деген аталышта мыйзам долбоору жарыяланган. Солчул чартисттер (Гарни, Жон ж. б.) жумушчу табын революциялык жол менен же?ишке жет??г? чакырган. Чартисттер ассоциациясынын м?ч?л?р?н?н саны 1842-ж. 50 ми?ге жеткен. Алардын талаптарынын негизинде парламент 10 сааттык жумуш к?н?н кабыл алган (1847). Бирок 1848-ж-дан кийин чартисттер кыймылы баса?дап, реформисттик агым пайда болгон. Улуу Британия жумушчу кыймылында реформисттик багыттын к?ч?ш? менен Ч. ?з таасирин жоготуп, 50-жылдардын аягында тарыхый аренадан биротоло кеткен.
- ≪
Кыргызстан
≫. Улуттук энциклопедия: 7-том / Башкы ред. ?. А. Асанов. К 97. Б.: ≪Кыргыз энциклопедиясы≫ башкы редакциясы, 2015. - 832 б., илл.
ISBN 978-9967-14-125-4
