한국   대만   중국   일본 
Тынчтыкбек Чоротегин - Википедия Мазмунга ?т??

Тынчтыкбек Чоротегин

Википедия дан
Тынчтыкбек Кадырмамбетович Чоротегин (Чороев)
Туулган жылы:

1959-жыл 28- жалган куран айы

Туулган жери:

Он-Арча айылы, Нарын областы

?лк?:

Кыргызстан желеги Кыргызстан

Илимий ч?йр?с?:

Тарых, Чыгыш таануу, Т?ркология, Жазма булактар, Кыргыз таануу

Иштеген жери:

Кыргыз Тарых Коомунун президенти, к?з карандысыз публицист ( Азаттык ?налгысы жана Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук Университети )

Илимий даражасы:

тарых илимдеринин доктору (1998)

Илимий наамы:

профессор (2002)

Альма-матер :

Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук Университети

Илимий жетекчиси:

?збекстан ИА профессору, тарых илимдеринин доктору Б?р? Ахмедов

Белгил?? окуучулары:
Сыйлыктары


  • , 2011-жыл;
  • Т?ркСОЙдун Медиа тармагындагы сыйлыгы , 2013-жыл.
  • III даражадагы "Манас" ордени (2016)

Тынчтыкбек Кадырмамбетович Чоротегин ( Чороев ) - тарыхчы , журналист , публицист . Тарых илимдеринин доктору (1998), профессор (2002). Кыргыз Тарых Коомунун президенти (2012-жылдын 11-февралынан), Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин профессору (2002-жылдан).

Тынчтыкбек Чоротегин (Чороев). ЮНЕСКО. 04.10.2009.

Чакан ?м?рбаян [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Бала чагы

1959-жылы 28-мартта Кыргызстандын Нарын облусунун Нарын районундагы Эчки-Башы (Он-Арча) кыштагында туулган. Атасы - Кадырмамбет Чороев (1922-1975), энеси - Алия Кыдыраалы кызы (1924-2001).

1966-1974-жылдары Эчки-Башы айылындагы "Коммунизм" орто мектебинде таалим алып, 8-классты б?т?рг?н.

Эчки-башылык мугалимдер тобу мектеп деректири Сам?д?н Шайкыев менен бирге. 1970-жыл.

Анын биринчи мугалими - Эчки-Башы айылындагы белгил?? педагог ?м?р Абдыкадыров болгон.

Жетинчи класстан тартып чыгармалар жаза баштаган. Алгачкы юмордук жана сатиралык чыгармаларын 8-класста окуп ж?рг?нд?н тартып жарыялай баштаган.

1974-76-жылдары Кыргызстандын Нарын шаарындагы Токтогул атындагы орто мектепте окуп, аны к?м?ш медалы менен аяктаган. (Шаардык билим бер?? мекемеси ага алтын медал ыйгарууну чечкен, бирок облустук билим бер?? мекемеси облустук чектел?? квотага шилтеме кылып, анын баасын саал ылдыйкы тепкичке т?м?нд?т?п койгон).

Студенттик курак

1976-жылы Бишкектеги Кыргыз Улуттук Университетинин (КУУ) тарых факультетине тапшырган.

Ага таалим берген илимпоздордун арасында Кыргыз Илимдер академиясынын м?ч?-кабарчысы, тарых илиминин доктору Анварбек Хасанов , тарыхчы доценттер Мидил Жамгырчинов, Какен Мамбеталиева , Бейше Урстанбеков , Сейне (Ксения) Сырдыбаевна Искенова, Вольтраут Фрицовна Шелике, Таавалды Мурзабеков , Жаныбек Жакыпбеков , Атыгай Арзыматов, Шакин Есенгараева, Ишенг?л Болжурова, Жумали Адилбаев , Михаил Николаевич Федоров, философ Роза Отунбаева, ж.б. болгон.

Студент чагында студенттик эмгек кошуундарына м?ч? жана комиссар катары ар жылы жай мезгилинде катышкан.

Университеттин "Комсомолдук прожектор" аталган орусча жана кыргызча сатиралык дубал гезитинин редактору болгон. Ар кыл чыгармачыл (адабий жана илимий) ийримдерге катышкан.

4-курста окуп жаткан чагында ал кездеги илимий жетекчиси А.Хасановдун жолдомосу менен ?збекстандын борбору Ташкен шаарына барып, 1898-жылкы Анжыян к?т?р?л?ш?н? тийешел?? орусиялык падышалык архив материалдарын иликтеген.

5-курста илимий темасын алмаштырып, доцент Мидил Жамгырчиновдун жетегинде орто кылымдардагы Кыргызстан тарыхы боюнча парсы булактарынын маалыматтарын (орусча котормосунда) иликтеп, атайын дипломдук иш жазган.

1981-жылы Кыргыз Улуттук Университетинин (КУУ) тарых факультетин кызыл диплом менен аяктаган.

Оболу 5-курстун башында тарых факультетинин Байыркы д?йн?н?н жана орто кылымдардын тарыхы кафедрасына лаборант кызматында иштей баштаган, айрым т?м?нк? курстарга семинар да ?тк?н.

Ал эми жогорку билими тууралуу диплом алган со?, Кыргызстандын Элге билим бер?? министрлигинин уруксатына ылайык, Байыркы д?йн?н?н жана орто кылымдардын тарыхы кафедрасында окутуучу болуп калтырылган. Кафедраны анын ошол кездеги илимий жетекчиси М.Б.Жамгырчинов башкарчу.

Жаш окутуучу. Стажер. Аспирант

1981-83-жылдары КУУда эки жыл англис тилинин курсуна катышып, Чилинин социалист президенти Сальвадор Альенде тууралуу англисче монографияны эптеп-септеп орусчага которгон. Бул - анын англис тилин эркин баарлашууга чейинки де?гээлде ?йр?н??с?н? чо? ?б?лг? болгон.

1983-жылдын сентябрынан 1985-жылдын сентябрына чейин Ташкенде ?збекстан Илимдер академиясынын Абу Райхан Беруни атындагы Чыгыш таануу институтунда эки жылдык стажировкада окуп, араб жана т?рк тилдерин ?йр?нд?, ара-чолодо ?збек жана уйгур тилдерин ?зд?шт?рд?.

Профессор Бөрү Ахмедов, Өзбекстан ИАсынын Чыгыш таануу институтунун бөлүм башчысы, Улуу Атамекендик согуштун ардагери. 1980-жж. этегиндеги сүрөт.
Профессор Б?р? Ахмедов , ?збекстан ИАсынын Чыгыш таануу институтунун б?л?м башчысы, Улуу Атамекендик согуштун ардагери. 1980-жж. этегиндеги с?р?т.

1985-жылдын октябрынан 1988-жылдын декабрына чейин Абу Райхан Беруни атындагы Чыгыш таануу институтунда ?ч жылдык к?нд?зг? аспирантурада окуган.

Илимий жетекчиси - ?збекстандык чыгаан чыгыш таануучу, профессор (кийинчерээк академик) Б?р? Ахмедов болгон.

Аспирантура маалында Москва жана Ленинград шаарларына барып, ал жактардагы илимий китепканаларда иштеген.

Ленинграддагы (азыркы Санкт-Петербургдагы ) Коомдук китепканадан чыгыш таануучу жана скандинав таануучу Омелян Прицактын "Рустун келип чыгышы" аттуу жарым-жартылай тыйуу салынган монографиясын окуп, советтик расмий тарыхнаамага карата кайчы пикири андан ары калыптанган.

Аспирант кезинде Новосибирск, Бишкек (ал кездеги Фрунзе), Ташкен шаарларындагы ар кыл илимий жыйындарга катышкан.

1986-жылдан тартып кыргыз тарыхы, Махмуд Кашгаринин мурасы, кыргыз тилинин к?йг?й? ж.б. тууралуу макалаларды байма-бай кыргыз жана орус тилдеринде жарыялаган.

Эмгектерине тыйуу салынган Молдо Кылыч, Арстанбек , Молдо Нияз, Осмонаалы Сыдык уулу, Эшеналы Арабай уулу жана башка 1917-жылкы ы?кылапка чейин эле китептери чыккан жана чыгармалары ке?ири таркаган даанышмандардын эмгектерин Кыргызстанда кайра жарыялоо тууралуу ойлорун 1986-87-жылдардан тартып илимий жыйындарда ачык айтып, макалаларында орчун маселе катары козгогон.

Ал Кыргызстанда чыгыш таануу факультетин ачуу демилгесин 1988-жылы орусча мезгилд?? басма с?зд? к?т?р?п чыккан.

Анын кыргыз тилин орус тилинен кем эмес колдонуу зарылдыгы тууралуу Москвадагы "Правда" гезитине 1988-жылы жолдогон макаласы цензуранын айынан жарык к?рг?н эмес. Бул макала кайра Кыргызстан Компартиясынын Борбордук Комитетине жиберилген. Бирок Михаил Горбачевдун "кайра куруулар" доорунун илеби менен "улутчул аспирантка" каршы катаал чара к?р?лб?й калган.

1988-жылдын 14-декабрында Ташкен шаарында ?збекстан ИАсынын Абу Райхан Беруни атындагы Чыгыш таануу институтунда кандидаттык диссертациясын ийгиликт?? коргогон.

Кыргызстандагы коомдук, саясий жана журналисттик ишмердиги [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

1988-жылдын этегинде Бишкекке кайтып, 1989-жылдын январында КУУнун Байыркы д?йн?н?н жана орто кылымдардын тарыхы кафедрасынын башчысынын милдетин аткарып калды. [1]

1989-жылдын апрел-май айларында Кыргызстан жаш тарыхчылар жамаатын уюштуруу камылгаларын жетектейт.
Бул уюм ошол жылы 3-июнда Уюштуруу жыйынында расмий негизделген, Анын отуруму кыргыз тилинде ?т?п, орусчага синхрондуу которулуп турган. (Котормочулар - алды?кы студенттер Арслан Капай уулу Койчиев , Венера Койчиева жана Алмаз Кулматов болгон).

Жыйынга жазуучу-диссидент Т?г?лбай Сыдыкбеков , кытайлык манасчы Жусуп Мамай келишип, батасын беришкен.

Ошол кездеги Кыргызстан Компартиясынын тымызын каршылыгы менен Т.Чоротегин Кыргызстан жаш тарыхчылар жамаатынын т?рагасы болуп шайланбай калды, бирок уюмдун т?рага орун басарларынын биринен болду. Негизинен, уюмду к?нд?л?к башкаруу ишин ал ?з? аткарып келди.

1989-жылдын жайында ал (профессор А.А.Чукубаев менен педагог адис Адыл Кожобаевдин калемдештиги астында) т?зг?н Кыргызстандын жана кыргыздардын тарыхына жа?ыча кароого багытталган долбоор советтик Кыргызстандын ошол кездеги Элге билим бер?? министрлиги тарабынан колдоого алынып, сентябрда кыргыз жана орус тилдеринде бардык орто мектептер ?ч?н милдетт?? окуу программа долбоору катары жарыяланган.

Ошол жылдын жай айларында айрым ?й куруучу жаштардын бей?км?т уюмдарынын жобосун т?з??г? кол кабыш кылган.

1990-жылдын февраль айында Бишкектеги жаштардын уруксатсыз нааразылык жыйынында чыгып с?йл?г?н.

Ошол жылы феврал-март айларында оппозициячыл жаштардын коммунисттик бийлик менен саясий талкууларын уюштуруу тобунун жетекчилерине болгон.

"Азаттык ?налгысынын" ту?гуч кызматкери жана мурдагы директору Азамат Алтай (1920-2006) "Азаттыктын" Прагадагы башке?сесинде Тынчтыкбек Чоротегин (о?до) менен. Прага шаары, Чехия. 2003-жылдын 6-июну.

1990-жылы май айындагы Кыргызстан Демократиялык Кыймылы нын (КДК) уюштуруучуларынын бири, анын уставынын долбоорун даярдаган. 1990-жылы октябрда жумурияттагы коммунисттик жетекчиликке каршы саясий ачкачылыкка катышкан.

Аким ?зг?н (13.12.1953-27.3.2017), "Азаттык" ?налгысынын мурдагы директору (1989-1995).

1991-жылдын апрелинен 1998-жылдын мартына чейин ≪ Азаттык ?налгысы нын≫ Бишкектеги кабарчысы, алгачкы бюро башчысы.

Окутуучулук жана илимпоздук иш-аракетин да уланта берген.

1992-94-жылдары КУУнун Азия жана Африка ?лк?л?р?н?н тарыхы кафедрасын башкарган.

1994-1997-жылдары КУУнун к?нд?зг? докторантурасында окуган. Аны ийгиликт?? аяктап, 1998-жылы 10-апрелде Кыргыз Улуттук Илимдер академиясынын тарых институтунда доктордук диссертациясын жактаган. [2]

1998-жылдын апрелинен 2000-жылдын июлунун акырына чейин Лондондо Би-Би-Синин Кыргыз кызматынын продюсери болуп иштеген.

Профессор Т.Чоротегин француз чыгыш таануучусу, профессор Реми Дор менен. Сорбонна унивыерситети, Париж шаары, Франция. 2003-жылдын 7-октябры.

2000-жылдын 25-июлунан 2011-жылдын 16-августуна чейин ал ЭЕ/А? Кыргыз кызматынын - ≪Азаттык ?налгысынын≫ Прагадагы башке?сесинде иштеп келди.

Академик ?с?н Асанов , Кыргыз улуттук энциклопедиясынын Башкы редакциясынын жетекчиси, "Азаттык" ?налгысынын чыгармачыл жамаатынын китеп к?рг?зм?с?н?н ачылыш салтанатында с?йл??д?. Кыргыз улуттук китепканасы, Бишкек шаары. 17.5.2007.

Бул убакыттын ичинде - 2003-жылдын 1-январынан тартып 2010-жылдын 30-сентябрына чейин Т.Чоротегин ЭЕ/А? Кыргыз кызматынын директору болду.

2006-жылга чейин жыл сайын КУУда адистик сабак боюнча дарс окуп келди, калган жылдары ар кыл кыргызстандык университеттерде тарых жана журналистика жаатында ырааттуу жолугушуулар, семинарлар, талкуулар уюштуруп келди.

Ушул тапта - эркин изилд??ч? жана публицист.

2012-жылдын февралынан - Кыргыз Улуттук Университетинин Ч?лк?м таануу кафедрасынын профессору (2019-жылы да бул ишти улантты).

" Кыргыз Тарых Коому " эл аралык коомдук бирикмесинин президенти (2012-жылдын 11-февралында шайланды).

Этнограф К.Мамбеталиеванын 75 жылдык мааракесине арналган илимий жыйында. КУУ, Бишкек. 19.5.2012.

2012-жылдын 18-апрелинде Кыргыз Республикасынын Жогорку Ке?еши Т. Чоротегинди КТРКнын Байкоочу Ке?ешине м?ч? кылып шайлады.

2012-жылдын сентябрынан тартып Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук Университетинин Тарых факультетинин Ч?лк?м таануу кафедрасынын профессору болуп эмгектенет.

Ошол эле учурда, 2013-жылдын 1-сентябрынан тартып 2017-жылдын 4-майына чейин ал Кыргыз Республикасынын Президентинин Аппаратына караштуу Кыргызстан элдеринин тарыхый жана маданий мурастарынын “Мурас” Фондунун Башкармалыгынын Т?рагасы кызматын аркалап турду. Андан со? бул кызматка кесиптеши жана ?з??г?л?ш? Кыяс Молдокасымов келди.
Ал YouTube интернет барагындагы ?з баракчасына бир катар оригиналдуу дарект?? тасмаларын жарыялаган. [3]

?й-б?л?с? [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Т.Чоротегин жубайы Нург?л Дыйканалиева менен Санжи (Шенцзи) шаарында. ШУАР, Кытай. 2009-жылдын 3-августу.

Алгачкы жубайы ? маркум Нург?л Дыйканалиева (13.02.1957-17.09.2012) эле.

Алар 1982-жылы апрел айынын со?ку к?н? Нарын облусунун Нарын районуна караштуу Эчки-Башы айылында мусулманча никеге туруп ?йл?н?шк?н, ошол жылдын 15-майында Бишкек шаарында расмий никелик каттоодон ?т?шк?н. Нург?л 2012-жылдын 16-сентябрында капысынан дуушар болгон жалпы инсульт кеселинин айынан он сааттай эс учун толук жоготуп, 17-сентябрга караган та?га маал Бишкектеги Кыргыз улуттук госпиталында мезгилсиз д?йн?д?н кайткан.

Ал андан со? 2013-жылдын 9-ноябрында Айшат Ботобекова менен баш кошту. Айшаттын кесиби - тилчи. Ал - филология илимдеринин кандидаты, кыргыздын ымдоо-жа?соо аркылуу маалымат бер?? системасын алгачкы болуп иликтеген адис.

Бир уулу (Алмаз), т?рт кызы (Бегимай, Каныкей, Канышай, Айдина) бар. Уулу Алмаз Улуу Британиянын борборундагы Лондон Экономика Мектебинин магистрдигин эл аралык мамилелер адисти боюнча аяктаган. Кызы Бегимай Австриянын Виенер Нойштадт шаарындагы университеттин магистрдигин каржы адисти боюнча аяктаган. Каныкей - студент. Канышай менен Айдина орто мектепте окуйт.

Илимий жана педагогдук чыгармачылыгы [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Т.Чоротегин Стамбул шаарында маркум Али Эмиринин бейитинин жанында. Т?ркия, 22.1.2012.

Бир катар илимий монографиялардын (анын ичинде Махмуд Кашгаринин ?м?р? менен мурасына арналган эмгектердин, калемдешип жазылган “ Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык с?зд?к ” (1990) китебинин), калемдешип жазылган окуу китептердин, окуу куралынын, ж?зд?г?н макалалардын, чакан юмордук китепченин автору.


Кыргызстан , Казакстан , ?збекстан, Орусия , Т?ркия, АКШ , Британия, Франция, Германия, Чехия жана Франциядагы ар кыл илимий жыйындарга катышкан. Т?шт?к Сибирде (Эне-Сай, Алтайды), Монголияда, Казакстанда, Волга боюнда, ?збекстандын Жизак, Самарканд аймактарында, Т?ркияда, Кытайда (анын ичинде Ички Монголияда жана Шинжан Уйгур автоном районунда) ж.б. жерлерде саякатта болгон.

Илимий жана педагогдук эмгектери кыргыз жана орус тилдеринен башка англис, т?рк, немис жана ?збек тилдеринде жарыяланган.

Айрым англис тилиндеги эмгектерди (Хайек, МакНейл [4] ) кыргыз тилине которуп жарыялаган.

Кыргызстанда анын илимий жетекчилигинде тарых илими тармагында эки доктордук иш, жети кандидаттык иш жакталган.

Т.Чоротегин 1989-жылдан бери ж?зд?г?н эл аралык жана жергиликт?? илимий жыйындарды, талкууларды, тегерек ?ст?л жана башка форматтардагы илимий шеринелерди уюштуруп келет.

Ал уюштурууга жандуу катышкан со?ку илимий жыйындардын бири - тарыхчы Муратбек Кожобековдун 60 жылдыгына арналган 2018-жылы 23-ноябрда ?тк?н жыйын болду. [5]

Сыйлыктары. Наамдары [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Кыргыз Республикасынын III даражадагы "Манас" ордени [6] менен сыйланган (31-декабрь, 2016). [7]

Кыргыз Республикасынын "Да?к" медалы менен сыйланган (Кыргызстан, 30-август, 2011). [8]

Кыргызстан Жаштар Уюмунун илим тармагындагы сыйлыгынын лауреаты (Кыргызстан, 1992).

?збекстандын Ташкен облусунун илим тармагындагы жаштар сыйлыгынын ээси (?збекстан, 1989).

Чы?гыз Айтматов атындагы Эл аралык академиянын анык м?ч?с? (Кыргызстан, 1994),

Кыргызстан Тарыхчылар Коомунун сыйлыгынын ээси (Кыргызстан, 1995).

“Кыргыз Республикасынын Билим бер??с?н?н мыктысы (отличниги)” т?ш белгиси менен сыйланган (Кыргызстан, 2003).

Мамлекеттик тил боюнча комиссиянын сыйлыгына татыган (Кыргызстан, 2012).

Т?ркСОЙ уюмунун медиа тармагындагы эл аралык сыйлыгына татыган (Т?ркия, 2013).

И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университетинин (КМУ), С.Нааматов атындагы Нарын мамлекеттик университетинин (НарынМУ) жана Талас мамлекеттик университетинин (ТалМУ) ардактуу профессору (2019).

Айрым китептери жана китепчелери [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  • Чоротегин, Тынчтыкбек Кадырмамбет уулу. Махмуд Кашгари Барсканинин ≪Дивану лугати т-т?рк≫ эмгеги т?рк элдеринин тарыхы боюнча к??н?рг?с булак: Илимий басылыш / Редколлегия: К. С. Молдокасымов (т?рага), ж.б.; илимий редакторлор профессор Т. ?м?рбеков, доцент К. С. Молдокасымов. ? Бишкек: “Турар” басмасы, 2017. - 376 б., с?р?т, карта. ? “Мурас” фонду. [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. - “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. - ISBN 978-9967-15-701-9 . https://new.bizdin.kg/media/books/Chorotegin_Tynchtykbek_Kashgari_Barsqani_Diwan_940_Turar_basmasy.pdf
  • Чороев Т.К. Махмуд ибн Хусейин ал-Кашгаpи жана анын ≪Т?pкий тилдеp с?з жыйнагы≫. ? Фpунзе: Кыpгызстан, 1990. ? 92 б.
  • Чоротегин Т.К. Махмуд Кашгари (Барскани) жана анын “Дивану лугати-т-турк” с?з жыйнагы: (1072-1077). Жооптуу редактор ?м?ркул Караев. ? Бишкек: Кыргызстан, 1997. ? 169 бет, с?р?т, карта. - ( ISBN 5-655-01222-7 ).
  • Чоротегин Т.К., Молдокасымов К.С. Кыргыздардын жана Кыргызстандын кыскача тарыхы: (Байыркы замандан тартып б?г?нк? к?нг? чейин): Тарыхты окуп ?йр?н??ч?л?р ?ч?н. ? Бишкек, 2000. ? (Краткая история кыргызов и Кыргызстана. На кыргызском языке. Со-автор кандидат исторических наук Кыяс Молдокасымов). ( ISBN 9967-00-001-5 ). ? 160 стр.
  • Тургуналы Т., Асаналиев К., Керимбаев М., Чоротегин Т. Кыргыз Жумуриятынын Конституциясынын долбоору: Альтернативдик долбоор. Проект Конституции Республики Кыргызстан: Альтернативный проект. ? Бишкек, 1992. ? (Авторы: Т.Тургуналы, К.Асаналиев, М.Керимбаев, Т.Чоротегин. На кыргызском и русском языках).
  • Ала-Тоонун Батыштагы б?рк?т?: ( Азамат Алтайдын 90 жылдык мааракесине) / Редактору Кубат Чекиров; рецензенти Арслан Капай уулу Койчиев; с?р?тч?с? Асан Турсункулов. - Бишкек: "Г?лчынар" басмасы, 2010. - 60 бет, с?р?тт?р. - ("Азаттык" ?налгысы). ISBN 978-9967-409-87-3 .
  • Асанов У.А., Жуманазарова А.З., Чоротегин Т.К. Кто есть кто в кыргызской науке: Краткий биобиблиогр. справочник докторов наук Кыргызстана / Под ред. акад. У.А.Асанова. ? Бишкек: Гл. ред. Кыргызск. энциклопедии, 1997. ? 672 с.
  • Асанов У.А., Жуманазарова А.З., Чоротегин Т.К. Кыргызская наука в лицах: Краткий исторический и био-библиографический свод / Отв. ред. У.Асанов. ? Бишкек: Центр госязыка и энциклопедии, 2002. ? 544 с., илл. - ISBN 5-89750-142-4 .
  • ?м?рбектегин Т.Н., Чоротегин Т.К. Т?нд?к Кыргызстандын Орусияга каратылышы. - Бишкек: "Учкун" концерни, 1992. - 24 бет. - (Кыргызстан Жаш Тарыхчылар Жамааты. "Кыргыз таануучунун китеп текчесине").
  • Перелистывая книги ученого, изобретателя, педагога, энциклопедиста: К 80-летию академика У.А.Асанова / Составители И.А.Ашымов, Т.К.Чоротегин, А.З.Жуманазарова, Г.У.Асанова. - Бишкек, 2013. - 376 стр., илл. - ISBN 978-9967-14-114-8 .
  • Халлы, Худайберди ; Чоротегин, Тынчтыкбек. ?м?р ? аккан суу: Нург?л Эсенкул кызы Дыйканалиеванын элесине арналат: Эссе, макалалар, эскер??л?р, термелер / Жооптуу редактор, баш с?з жазган, эскер??л?р топтомун, тиркемени, с?р?тт?рд? даярдаган жана т?ркм?нч? тексттен кыргызчага которгон Тынчтыкбек Чоротегин. ? Бишкек: Жусуп Баласагын атындагы КУУнун ≪Университет≫ басмаканасы, 2013. - 204, XII б., с?р?тт?р. - ISBN 978-9967-02-932-3 .

Айрым окуу китептери жана окуу куралдары [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

1. Кыргыз тилиндеги окуу куралдары


  • Чоротегин Т.К., ?м?рбеков Т.Н. Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы: (Эзелки замандан тартып б.з. IX к. башына чейин): Орто мектептин 6-классы ?ч?н окуу китеби: Кайра иштелип, толукталып 2-басылышы. ? Бишкек: ≪Билим-компьютер≫, 2008. ? 176 б. ? ISBN 978-9967-426-43-6
  • Чоротегин Т.К., ?м?рбеков Т.Н. Кыргыз Тарыхы: IX - XVIII кк.: Жалпы билим бер??ч? орто мектептердин 7 - класстар ?ч?н окуу китеби / Жооптуу ред. проф. Т.Кененсариев, М.Иманкулов. ? О?долуп, толукталган 3-басылыш. Бишкек: Кыргыз Билим бер?? академиясынын “Окуу китеби” басма борбору, 2017. ? 192 б., с?р?т, карта. Кыргыз Республикасынын Билим бер?? жана илим министрлиги. ? Окуу басылма. ? ISBN 978-9967-31-644-7 . ? “Имак Офсет” ЖЧК басмаканасында басылды. ? К?л?м? 12,0 басма табак.
  • Чоротегин Т.К., ?м?рбеков Т.Н. Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы: (Эзелки замандан тартып б.з. VII к. башына чейин): Башталгыч курс: Орто мектептин 6-классы ?ч?н окуу китеби / Жооптуу редакторлору К.?с?нбаев, ?.Караев. ? Бишкек: ≪Кыргызстан≫ басма ?й?, 1997. ? 156 б.
  • Чоротегин Т.К., ?м?рбеков Т.Н. Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы: (VII к. башы ? XVIII к. аягы): Экинчи б?л?к: Орто мектептин 7-классы ?ч?н окуу китеби / Жооптуу редакторлору К.?с?нбаев, ?.Караев. ? Бишкек: ≪Кыргызстан≫ басма ?й?, 1998. ? 128 б.
  • ?м?рбеков Т.Н. , Чоротегин Т.К. Кыргыздардын жана Кыргызстандын тарыхы: (XIX к. башы ? 1917-ж.): III б?л?к: Орто мектептин 8-классы ?ч?н окуу китеби / Жооптуу редакторлору К.?с?нбаев, А.Асанканов. ? Бишкек: ≪Кыргызстан≫ басма ?й?, 1998. ? 196 б.
  • ?м?рбеков Т.Н., Чоротегин Т.К. Кыргыздардын жана Кыргызстандын жа?ы доордогу тарыхы: (XVII - XX кк. башы): Орто мектептердин окуучулары ?ч?н кошумча сынак окуу куралы / Жооптуу редакторлору К.?с?нбаев, А.Асанканов. ? Бишкек: ≪Кыргызстан≫ басмасы, 1995. ? 187 б. - ISBN 5-655-01032-1 .
  • Чоротегин Т., Осмонов ?., ?м?рбеков Т., Нурунбетов Б. Байыркы д?йн? тарыхы: Орто мектептин 6-классы ?ч?н окуу китеби. - Бишкек: "Шам" басмасы, 2005. - 256 б., карталар. - ISBN 9967-10-228-4 .
  • Жалпы билим бер??ч? орто мектептердин гуманитардык багыттагы 5-11-класстары ?ч?н программалар: Тарых / Авторлор: А.И.Идинов (жетекчиси), Т.Н.?м?рбеков, К.С.Молдокасымов, М.Иманкулов, Л.Марченко, Т.К.Чоротегин. - Бишкек: Технология, 1997. - 116 бет.
  • Чукубаев А.А., Чороев Т.К., Кожобаев А.К. Кыргызстандын тарыхы: 1989-1990-окуу жылынын VIII (VII), ХI (Х) класстар ?ч?н Кыргыз ССРинин тарыхынын курсун тематикалык пландаштыруу // Мугалимдер газетасы. - 1989. - 1-сентябрь.


2. Орус тилиндеги окуу куралдары

  • Омурбеков Т. Н., Чоротегин Т. К. История Кыргызстана (XIX в.). 8 класс: Учебник для общеобразоват. орг. с рус. яз. обучения / Отв.ред. к.и.н. К. С. Молдокасымов. ? 2-е изд., исправ., доп. ? Б.: Arcus, 2020. ? 176 с., ил., карты. ? ISBN 978-9967-31-203-6 .
  • Чоротегин Т.К., Омурбеков Т.Н. История Кыргызстана (История кыргызов и Кыргызстана с древнейших времен до нач. IX в. н.э.): Учебник для 6 кл. средних школ. - Переработ. 2-е изд. - Бишкек: Билим-компьютер, 2012. ? 176 стр., илл., карты. ? ISBN 978-9967-452-65-7 .
  • Чоротегин Т.К., Омурбеков Т.Н., Марченко Л.Ю. История кыргызов и Кыргызстана (с древнейших времен до нач. IX в. н.э.): Нач. курс: Учебник для 6 кл. средних школ. Перевод с кыргызского: Ж.Джудемишова, Ж.Алымкулова. Спец.ред. М.Иманкулов. ? Бишкек: Бийиктик, 2005. ? 152 стр., илл., карты. ? ISBN 9967-415-41-X .
  • Чоротегин Т.К., Омурбеков Т.Н. История Кыргызстана (IX-XVIII вв.): Учебник для 7 кл. средних школ. Перевод с кыргызского: Ж.Джудемишова. Спец.ред. О.Осмонов. ? Бишкек: Бийиктик, 2005. ? 184 стр., илл., карты. ? ISBN 5-85580-007-5 .
  • Омурбеков Т.Н., Чоротегин Т.К. История Кыргызстана (XIX в. ? 1917 г.): Учебник для 8 кл. средних школ. Перевод с кыргызского: М.А.Нуртумова. Спец.ред. О.Осмонов. ? Бишкек: Бийиктик, 2005. ? 192 стр., илл., карты. ? ISBN 5-85580-007-5 .
  • Чоротегин Т.К., Омурбеков Т.Н. Учебники по истории кыргызов и Кыргызстана для 6-8 классов средних школ (Бишкек, 1996 ? 2020). (в нескольких изданиях; в соавторстве с профессором Т.Н.Омурбековым).
  • Чоротегин Т.К. Краткий курс по изучению арабской графики современных кыргызов КНР: (Учебное пособие для студентов-историков) / Отв. ред. проф. Т.Н.Омурбеков. - Бишкек: Кыргыз. нац. университет, 2002. - 22 с. - ISBN 9967-403-49-7 .
  • Чукубаев А.А., Чороев Т.К., Кожобаев А.К. Тематическое планирование по истории Киргизской ССР для VIII (VII) ?ХI (Х) классов средней школы на 1989-1990 учебный год. // Учитель Киргизстана. - 1989. ? 8-сентября.

3. ?збек тилиндеги окуу куралдары

  • Чоротегин Т.К., ?мурбеков Т.Н. ?адимги ?иргизистон тарихи: (?адимги даврдан эрамизнинг VII бошларигача): Бошлангич курс: ?рта мактабларнинг 6-синфи учун дарслик: (?збекча таржима: Иномжон Бахритдинов, То?иржон Хайруллаев). - Жалолобод, 1998 (?иргиз Республикаси Таълим ва фан вазирлиги томонидан тасди?ланган). - 120 бет (сахифа).
  • Чоротегин Т.К., ?мурбеков Т.Н. ?иргизистон тарихи: (?адимги даврдан эрамизнинг VII асри боши ? XVIII аср охири): Иккинчи ?исм: ?рта мактабларнинг 7-синфи учун дарслик: (?збекча таржима: Тохиржон Хайруллаев). - Жалолобод, 2000. (?иргиз Республикаси Таълим ва фан вазирлиги томонидан тасди?ланган). - 168 б. ? Иккинчи нашридан таржима. Дарсликни узбек тилига Д. ?амедова таржима ?илди. Му?аррирлар: М.Т.Мамасаидов, С.Х.Холтураев. ? Бишкек, 2004. ? 184 б. ? ISBN 9967-411-47-3 .
  • Омурбеков Т.Н., Чоротегин Т.К. ?иргизистон тарихи: (XVIII аср охири ? 1917 йил): Учинчи ?исм: ?рта мактабларнинг 8-синфи учун дарслик: (?збекча таржима: Тахиржон Хайруллаев). - Жалолобод, 2000. (?иргиз Республикаси Таълим ва фан вазирлиги томонидан тасди?ланган). ? 244 бет. - ?айта ишланиб, тулдирилган иккинчи нашридан таржима / ?збек тилига Равшанбек Акбаров таржима ?илган. Му?аррирлар: М.Т.Мамасаидов, О.Х.Худайбердиев. ? ?ш-Бишкек, 2004. ? 176 б. ? ISBN 9967-411-46-5 .

Айрым илимий жана илимий-жамаагаттык макалалары [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Кирилл арибинде (ар кыл тилдерде)

  • Чоротегин (Чороев) Т. К., Алымкожоев О. Дж. Юлий Геккер: Жизнь мыслителя и педагога, оборванная в годы сталинских чисток. // Universum Humanitarium. ? № 1 (2021). ? Новосибирск. ? С. 116?132. ? ISSN 2499-9997 (Print) ? doi.org/10.25205/2499-9997-2021-1-116-132 ? URL: https://univhum.elpub.ru/jour/article/view/33
  • Чоротегин Т.К. Профессор Ю Тайшань об этнографических сведениях о древних кыргызах, отраженных в труде ≪Мy тяныцзы чуань≫ // “Mahmud Ka??arlı” Beyn?lxalq elmi jurnalı. Bakı, 2023. Cilt 1, No. 2. S. 76?86. - URL: https://www.kashgarli.az/images/kashgarli_PDF_1/Tin%C3%A7tikbek%20%C3%87oroteqin%20.pdf
  • Чоротегин Т.К. Александр Бернштам и не отпразднованный 1100-летний юбилей эпоса ≪Манас≫ // Вестник КНУ им.Ж.Баласагына: Гуманитарные науки. - Специальный выпуск: Материалы Международной научно-практической конференции, посвященной 80-летию КНУ им.Ж.Баласагына ≪ПРЕПОДАВАНИЕ МАНАСОВЕДЕНИЯ В ВУЗАХ КР: ПРОБЛЕМЫ, ПОИСК И РЕШЕНИЕ≫. Кыргызско-Китайский Институт (7 декабря 2012 г.). Ж.Баласагын атындагы КУУнун 80-жылдык мааракесине арналган “МАНАСТААНУУ” КУРСУНУН КРнын ЖОГОРКУ ОКУУ ЖАЙЛАРЫНДА ОКУТУЛУШУ: ПРОБЛЕМАЛАР, ИЗДЕН??Л?Р ЖАНА ЧЕЧИМДЕР” аттуу Эл аралык илимий-практикалык конференциянын материалдары. Кыргыз-Кытай Институту (7-декабрь, 2012-ж.) -- Бишкек: КНУ, 2012. ? 465 с. - Мында: С. 76--80. - Булак: http://lib.knu.kg/files/2012/vestinik_specKKI.pdf Archived 2022-07-07 at the Wayback Machine
  • Чоротегин Т.К. Бээжиндеги бараандуу манас таануучу // Жуматурду, Адыл . Оозеки адабияттын теориясы жана манасчылык ?н?р (Кытай кыргыздарынын материалдарынын негизинде). Т?з??ч? ? Ч.Субакожоева ; жооптуу редакторлор: проф. Т.А.Абдырахманов , проф. Т.К.Чоротегин. ?? Бишкек, 2020. ?? 414 б. ? ISBN 978-9967-04-890-4 . ? Б. 24?34.
  • Чоротегин Т.К. Неустанный археолог, историк-кыргызовед и его предки: Штрихи к биографии Ю.С.Худякова и его предков (К 70-летию профессора Юлия Сергеевича Худякова) // Худяков, Юлий Сергеевич . Военное дело кыргызов Центральной Азии (IХ ? XVIII вв.) / Под. ред. проф. Т.К.Чоротегина. ? Бишкек: “Турар”, 2017.. ? 280 стр., илл., карты. ? Фонд “Мурас”. ? Серия “История и наследие”. - ISBN 978-9967-15-702-6 . - С. 3-30.
  • Чоротегин Т.К. Кыргыз мамлекетт??л?г?н?н башаты: Байыркы доор жана орто кылымдардын эрте мезгили // 1-эл аралык байыртадан б?г?нк?г? чейинки кыргыз-т?рк мамилелери симпозиуму докладдары (3-5-май 2013, Бурса) / Китепти басмага даярдаган жана редактору проф., д-р Г?лзура Жумакунова . ? Бурса: Улудаг университети басмаканасы, Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj San. A.?., 2017. ? ISBN 978-975-6149-84-3 . ? XXIV+466 бет. ? Улудаг университети жарыялары. ? Мында: Б. 173?189.
  • Чоротегин Т.К. Актан Тыныбек уулу жана 1916-жылкы Ички Те?ир-Тоодогу элдик к?т?р?л?ш // ?рк?н-100: Кылымдар унуткус кыргын: Макалалар, блогдор, маектер, эскер??л?р / Жооптуу редакторлор Т.Чоротегин, В.С.Жуматаева, Б.Сарыгулова, З.Бактыбаев. ? Бишкек: “Турар” басмасы, 2017. ? Б. 179?197. ? ISBN 978-9967-15-689-0 .
  • Чоротегин Т.К. "Манас" дастаны жана Борбордук Азиядагы к??н? жазма маданият // Тил, адабият жана искусство маселелери: Илимий журнал. - № 1. Атайын чыгарылыш. "Манастан" Чы?гыз Айтматовго карай: Проблемалар жана к?з караштар": Эл аралык илимий-практикалык конференциянын материалдары: (Бишкек, 15-январь, 2016). - Бишкек, 2016. - Б. 3-8. - Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы. Гуманитардык жана экономикалык илимдер б?л?м?. Ч.Айтматов атындагы Тил жана адабият институту. - ISBN 1694-6316.
  • Чоротегин Т.К. Историография пост-советского Кыргызстана // Т?рк Евразиясындагы жалпылык жана ?зг?ч?л?к: Т?ркт?рд?н заманбап жалпы жана ч?лк?мд?к тарыхынын методологиясынын к?йг?йл?р?: Эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйындын материалдары жана башка макалалар / Жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2015. ? С. 287-304. - ISBN 978-9967-12-525-5 .
  • Чоротегин Т.К. Караханийлер доорундагы т?ркт?рд?н спорт оюндары тууралуу // Т?рк элдеринин салттуу спорттук оюндары ? Turk Halklarının Geleneksel Spor Oyunları / T?зг?нд?р: А. Мокеев, Ф. Унан, О. Каратаев, О. Йорулмаз, Ж. Алымбаев, Ж. Буйар. ? Б.: 2015. ? 272 б. - ISBN 978-9967-27-844-8 . ? Кыргыз-Т?рк ≪Манас≫ университети. - Б. 241-246.
  • Чороев Тынчтыкбек. К изучению исторических традиций в местной историографии: (На примере трудов Осмоналы Сыдык уулу ) // Исторические чтения: Тезисы докл. и сообщений науч. конф., посвящ. 75-летию член-корр. АН Кирг.ССР проф. Анварбека Хасанова. ?? Фрунзе: КирГУ, 1989. ?? С.41-43.
  • Чоротегин Т.К. Жусуп Мамайдын жылдыздык нуру // Жусуп Мамай: Заманыбыздын залкар манасчысы: Кытайлык залкар кыргыз манасчысы Жусуп Мамайдын чыгармачылыгына арналган илимий баяндамалардын жана макалалардын топтому / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), А. Эркебаев, ж.б. - Бишкек: “Maxprint” басмаканасы, 2014. ? 272 + XII б., с?р?т. - “Мурас” коомдук фонду. ? [“Тарых жана мурас” т?рм?г?.]. - ISBN - 978-9967-12-394-6. ? Б. 7-10.
  • Чоротегин Т.К. Тарыхчы Муратбек Кожобеков тууралуу азыноолак с?з // Кожобеков, М. Ч. Кыргыз каганатынын тарыхы / Илимий ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Жусуп Баласагын атындагы КУУнун ≪Университет≫ басмаканасы, 2013. - Б. 182-185. - ISBN 978-9967-02-942-2 .
  • Чоротегин Т.К. Тагдырлаш ко?шубуз ? Кытай (Сапар жыйынтыгы) // Шанхай КызматташтыкУюмунун ?н?г?? тарыхынын маселелерин комплекст?? изилд??: ЖОЖ студенттери ?ч?н кошумча окуу куралы. ? Бишкек: “MaxPrint” басмаканасы, 2014. - 124 б. , с?р?т. - ISBN 978-9967-02-990-2 . ? Б. 100-119.
  • Махмуд Кашгаpи жана анын ≪Т?pкий тилдеp с?з жыйнагы≫ // Ала-Тоо. ? 1988. ? № 4. ? Б. 112?125. (Ушул эле макала: Кыpгыздаp / Т?зг?н Ке?еш Жусупов. ? Бишкек, 1991. ? Т.2. ? Б. 428?459).
  • Чоротегин (Чороев) Т.К. Вклад ученых немецкого происхождения в кыргызоведение // Известия вузов Кыргызстана. ?? Бишкек: Общественное объединение "Общественная академия ученых Кыргызской Республики", 2016. ?? № 11-1. ?? С. 124-127. ?? ISSN: 1694-7681. ?? URL: https://elibrary.ru/item.asp?id=27184842
  • Чоротегин Т. К. Профессор ?м?ркул Караевдин байсалдуу жолу // Ала-Тоо. - Кыргыз жазуучуларынын ай сайын чыга турган адабий журналы. - Бишкек: Турар, 2015. - № 12. - Б. 98-105. - ISSN 1694-6383.
  • Чоротегин Т.К. Об истоках кыргызской государственности // Эхо событий. ? 1995. ? 27 января ? 2 февраля. ? С. 2.
  • Тенгиp-Тоо (Пpитяньшанье) как pегион этногенезиса кыpгызского наpода // Кыpгызы: Этногенетич. и этнокульт. пpоцессы в дpевности и сpедневековье в Центpальной Азии: Матеpиалы Междунаp. науч. конф., посящ. 1000-летию эпоса ≪Манас≫. 22?24 сент. 1994 г., г.Бишкек. ? Бишкек: Кыpгызстан, 1996. ? С. 204?209.
  • Чороев Т.К. Зарыктырган эмгек // Сыдыков О. “Мухтасар тарих Кыргызиа”, “Тарих кыргыз Шадманиа” / Жооптуу ред. М.Ч.Кожобеков. ? Бишкек: Турар, 2014. ? 320 б. - ISBN ? 978-9967-15-344-8. ? Б. 170-177.
  • Чоротегин Т.К. Мемл?кт?р доорундагы Алды?кы Азия менен Т?нд?к Африкадагы т?рк таануу ж?н?нд? // Билим жана тарбия. - Кыргыз-Кувейт университетинин илимий-педагогикалык журналы. ? Бишкек. - 2003. - № 1. ? Б. 50-52. ? ISBN 9967-21-497-9 .
  • О роли арабографических источников в изучении этнической истории тюркских народов Центральной Азии IX ? начала XIII вв. // Из истории и археологии древнего Тянь-Шаня / Отв. ред. К.И.Ташбаева, Д.Ф.Винник. ? Бишкек: Илим, 1995. ? 210?217.
  • ≪Диван лугат ат-туpк≫ Махмуда Кашгаpи как источник по истоpии тюpкоязычных наpодов Сpедней и Центpальной Азии // Оpиенталистика в Киpгизии / Отв. ред. М.Я.Сушанло. ? Фpунзе: Илим, 1987. ? С. 12?26.
  • Кыргызы в Сибири и просторах Азии // Древние памятники Северной Азии и их охранные раскопки: Сб. науч. трудов. ? Новосибирск, 1988. ? С. 143-146. (АН СССР; Сибирское отделение; Ин-т истории, филологии и философии).
  • Начало настраивало на открытие или как надо изучать письменную культуру // Комсомолец Киргизии. ? 1988. ? 14 октября. ? С. 5.
  • Махмуд ибн Хусейин ал-Кашгаринин ≪Дивану лугати т-т?рк≫ эмгеги (1072?1077-жж.) Те?ир-Тоо жана Ички Азия т?рк элдеринин тарыхы боюнча булак катары: Тарых илимдеринин доктору окумуштуулук даражасын алууга талаптанып жазылган дисс. авторефераты. ? Бишкек: Кыргыз Респ. УИАсынын Тарых институту, 1998. ? 48 б.
  • Улуу казна уpпактаpга: Махмуд Кашгаpинин муpасы ж?н?нд? с?з // Кыpгызстан маданияты. ? 1986. ? 27-маpт. ? Б. 10?11.
  • Махмуд Кашгаринин “Диваны” менен “Манастагы” эпостук окуялардын мейкиндиги // “Манас” эпосу жана д?йн? элдеринин эпикалык мурасы: (“Манас” эпосунун 1000 жылдыгын майрамдоого карата ?тк?р?лг?н Эл аралык симпозиумдун тезистери). 27-28-август 1995-ж. ? Бишкек: Кыргызстан, 1995. - Б.37.
  • Чоротегин Т. Фу-йу кыргыздары // Заман Кыргызстан. - 1997. - 8-август.
  • Жазма маданият жана дастан // Кыргыз руху ? “Манас”: Адабий изилд??л?р. табылгалар, эскер??л?р / Т?зг?нд?р К.Эдилбаев, Э.Кылычев ? Бишкек, 1995. (“Ала Тоо” журналы; Мамл. “Мурас” ишкер долбоору). ? 246-249-беттер.
  • О месте Оша в тюркском мире // Ош 3000 / Составитель и редактор Азиз Салиев. - Бишкек: Илим, 2000. ? С. 41-49.
  • Образование и наука: Часть первая // Ош 3000 / Составитель и редактор Азиз Салиев. - Бишкек: Илим, 2000. ? С. 131-138.
  • Зарыктырган эмгек: (Осмоналы Сыдык уулунун эмгеги ж?н?нд?) // Кыргыздар: Санжыра, тарых, мурас, салт / Т?зг?н Ке?еш Жусупов. ? Бишкек: Кыргызстан, 1991. ? 1-китеп. ? Б. 61?67.
  • Махмуд Кашгари жана анын “Т?ркий тилдер с?з жыйнагы” // Ала-Тоо. - 1988. ? № 4. - Б. 112-125.
  • К?т?р?л?ш улуттукпу, элдикпи? // Кыргызстан маданияты. ? 1991. ? 2-май.
  • Кытайлык кыргыз тарыхчысынын чыгармачылыгы: (Анвар Байтурдун ≪Кыргыз тарыхы лексийаларына≫ жандырмак) // Кыргыздар: Санжыра, тарых, мурас, салт / Т?зг?н Ке?еш Жусупов. ? Бишкек: Кыргызстан, 1991. ? 1-китеп. ? Б. 294?305.
  • Чоротегин Т.К. Кыскача т?ш?нд?рм? с?зд?к // ал-Мактум, Мохаммед ибн Рашид. Ой учкундары / Англис тилинен которгон Касым Машакбай уулу Рахманкулов; жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Аркус, 2021. ? 152 б. ? ISBN 978-9967-485-17-4 . ? “Роза Отунбаеванын демилгеси” эл аралык коомдук фонду. ? Б. 146?148.
  • Чороев Т.К., Урстанбеков Б.У. Основные этапы распространения ислама в Киргизстане в VII-ХIV вв. // Вопросы истории материальной и духовной культуры Киргизстана: Сб. науч. ст. / Отв.ред. А.А. Асанканов. - Фрунзе: КирГУ, 1987. ? С. 28-44.
  • Чоротегин Т.К. Очерки истории кыргызов и Кыргызстана: (С древнейших времен до конца XVIII века) // Кыргызы: 14-ти томник. 11-й том. Источники, история, этнография, культура, фольклор / Составители: Кенеш Жусупов, Каныбек Иманалиев; редакторы Темир Асанов, Рыскул Жолдошов. ? Бишкек: Бийиктик, 2011. ? ISBN 978-9967-13-792-9 . ? С. 157-195.
  • Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Киргизская Советская Социалистическая Республика // Ежегодник БСЭ. 1990. ? Москва: Сов. Энцикл., 1990. - Вып 34. - С. 124-128.
  • Об изучении наследия Юсуфа Баласагуни и Махмуда Кашгари (ХI век) // Сб. статей и методич. рекомендаций по истории Киргизской ССР для учителей общеобразовательных школ и проф.-техн. училищ. - Фрунзе. - 1990. - Ч.1. - С. 1-7.
  • О некотоpых споpных названиях Баласагуна X?XII вв. // Ономастика Узбекистана: Матеpиалы научно-теоpетич. конфеpенции, посвященной 70-летию Великой Октябpьской социалистической pеволюции (Гулистан, 27?29 мая 1987 г.). ? Ташкент: ?китувчи, 1987. ? С. 43?44.
  • Проблема далеко не частная: О реформе алфавита и об открытии востфака в КГУ // Советская Киргизия. - 1988. - 8-сентября.
  • О роли ассоциации молодых историков в пропаганде исторических знаний среди студентов // Роль учебного науч.-производст. комплекса (УНКП) “Педвуз - школа” в подготовке будущего учителя: (Тез. докл. Респ.науч.-метод. конф., 19-20 апр. 1990 г.) ? Фрунзе: КЖПИ, 1990. ? Часть1. - С.28-30.
  • Фрунзеби? Бишкекпи? Жаш тарыхчылар аныкташат // Ленинчил жаш. ? 1990. ? 30-июнь.
  • Шаакерим жана анын мурасы // Кыргызстан маданияты. ? 1990. ? 20-декабрь.
  • Топонимические данные Махмуда Кашгари (XI в.) и миграция тюрков раннего средневековья // Проблемы истории и культуры народов Средней Азии и стран Зарубежного Востока. ? Ташкент: Фан, 1991. - С.107-144.
  • “Та’рих” Мубарак-шаха Мерверруди как источник по истории тюркских народов Средней и Центральной Азии // Гуманитарные науки в Сибири. ? Серия филол. ? Новосибирск, 1994. - №4. - С. 75-77.
  • Чэкайэмо на вас Бишкеку! // Нуска. ? 1995. - № 3. ? Октябрь. ? Б. 3.
  • Этнические ситуации в тюркских регионах Центральной Азии середины IX ? начала XIII вв. по арабоязычным и персоязычным источникам IX?XIII вв. ? Спец. 07.00.03. ? Всеобщая история. ? Автореф. дисс. ... канд. ист. наук. ? Ташкент, 1988. ? 19 с. (Институт востоковедения АН Узбекистана).
  • Этноним ≪кыpгыз≫ по данным Махмуда Кашгаpи // Вопpосы этнической истоpии киpгизского наpода / Отв. ред. О.К.Караев, И.Б.Молдобаев. ? Фрунзе: Илим, 1989. ? С. 113-121.
  • Чоротегин Т. Элеттен Евразияга жол: Т?ркиядагы ту?гуч кыргыз профессору Г?лзура Жумакун кызы // Tanrı Da?larının Anadolu’daki ?lk Profesor Kızı Gulzura Cumakunova / Editorler Abdrasul ?sakov, Guldana Murzakulova Editor Yardımcıları Aysel Baytok, Nazgul Kadyrova. Ankara, Bengu, 2018. ? 1.Baskı. ? 274 s. ? ISBN 978-605-9148-82-5 . ? Bengu Yayınları: 186. Kırgız Edebiyatı: 19. ? Б. 59?70.

Латын арибинде (ар кыл тилдерде)

  • Historiography of Post-Soviet Kyrgyzstan, in: International Journal for Middle East Studies, 2002, Vol. 34, p. 351-374 (USA); (2002 Cambridge Un-ty Press 0020-7438/02 )
  • Kirgizistan’da Milli Bagimsizlik Icin Mucadele Tarihinden: (1916-1991) // Turk Yurdu, Eylul, No 85, Ankara, 1994. - S. 30-32.
  • Mahmud Ka?garinin ≪Divanının≫ orto kılımadarda cana canı doordo maalım bolu?u tuuraluu // Dil Dergisi. ? Ankara. ? 1995. ? No 27. ? S. 33-37. ? (TOMER).
  • Ka?garlı Mahmut // ?pekyolu. ? ?stanbul. ? 1995. ? Eylul. ? Sayı 21. ? S. 62-64.
  • Ka?garlı Mahmut’un Divan’ı ve Manas Destanında Dogu Turklerinin Sava?ları // Bozkırdan Bagımsızlıga Manas / Hazırlayan Prof. E. Gursoy-Naskalı. ? Ankara: Turk Dil Kurumu, 1995. ? S. 160-164.
  • Neue Curricula und Lehrbucher zur Geschichte Kyrgyzstans // Berliner Osteuropa Info: Informationsdienst des Osteuropa-Instituts der Freien Universitat Berlin. ? Berlin, 1997. ? Nr. 9 / Juli. ? S. 23.
  • Corotegin Tınctıkbek. Kırgız Devletinin Olu?umu: Eski Ca? Ve Erken Orta Ca? // I. Uluslararası Gecmi?ten Gunumuze Kırgız Turk ?li?kileri Sempozyumu Bildirileri (3?5 Mayıs 2013 Bursa) / Kitabı yayına hazırlayan ve editcru Prof. Dr. Gulzura Cumakunova. ? Bursa, Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj San. A.?., 2017. ? T.C. Uluda? Universitesi Yayınları. ? 1. Baskı. ?? XXII+428 s. ? ISBN 978-975-6149-83-6 . ? S. 61?76.
  • Corotegin, Tınctıkbek. Kırgızlar // Yeni Turkiye Dergisi. Ankara: YTSAM, 2023. ? Ocak ? ?ubat 2023. Yıl 29. No. 129. ISSN 1300-4174. S. 37?48.
  • Chorotegin (Tchoroev), Tyntchtykbek. Migration Processes in Central Asia From the Middle of the Eighth to Early Tenth Century and Their Consequences // Heritage and Identity in the Turkic World: Contemporary Scholarship in Memory of Ilse Laude-Cirtautas (1926?2019) / Edited by: Alva Robinson, Ka?an Arık, Elmira Kochumkulova and Jonathan North Washington. ? Berlin: De Gruyter, 2023. ? pp. 45?62. ? Volume 33 in the series Studien zur Sprache, Geschichte und Kultur der Turkvolker. ? https://doi.org/10.1515/9783110720228 . ? eBook Published: October 24, 2023. ISBN: 9783110720228. Hardcover Published: October 24, 2023. ISBN: 9783110719925.

Котормочулук иш-аракети [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  • Кеннеди Жон Фицжералд. Каармандык ?рн?кт?р? / Англис тилинен кыргызчага которгон Тынчтыкбек Чоротегин. ? Б.: Аркус, 2020. ? 288 бет. ?? ("?м?р? ?рн?к инсандар" т?рм?г?). ?? ISBN 978-9967-9213-4-4 .
  • Ганди, Мохандас Карамчанд. ?м?р таржымакалым же Чындыкка умтулуу жаатындагы тажрыйбаларым тууралуу баян. / Англ. котор. Т. Чоротегин; ≪Роза Отунбаеванын демилгеси≫ эл аралык коомдук фонду. ? Б.: Аркус бас., 2016. ? 240 б., с?р?т. ? (≪?м?р? ?рн?к инсандар≫ т?рм?г?). ISBN 978?9967?27?953?7. (M. K. Gandhi. An Autobiography or The Story of My Experiments with Truth. ? Translation from English into Kyrgyz by T. Chorotegin.) ? Китептик (вертикалдык) вариант.
  • Ганди, Мохандас Карамчанд. ?з ?м?р таржымакалым же Чындыкка умтулуу жаатындагы тажрыйбаларым тууралуу баян / Англисчеден которгон Тынчтыкбек Чоротегин; котормонун ред. Т.Абдиев; адабий ред. Ж.Жапиев. ? Бишкек: Аркус басмасы, 2016. ? 168 бет, с?р?т. ? “?м?р? ?рн?к инсандар” т?рм?г?. ? “Роза Отунбаеванын демилгеси” эл аралык коомдук фонду. ISBN 978?9967?27?953-7. (2000 нуска). ? Альбомдук (горизонталдык) вариант.
  • Маомао. Менин атам Дэн Сяопин “маданий ы?кылап” жылдарында / Которгондор Абибилла Пазылов, Тынчтыкбек Чоротегин, Эсенбай Нурушев. ? Бишкек, 2015 ? 592 б., с?р?т. ? “Роза Отунбаеванын демилгеси” ЭКФ. ? “?м?р? ?рн?к инсандар” т?рм?г?. - ISBN - 978-9967-27-745-8. ? (Маомао. Мой отец Дэн Сяопин в годы "культурной революции"). - Мындагы 182-391-беттердеги текстти Т.Чоротегин орус тилинен кыргызчага которду.
  • Хайек Ф.А. Жазмыштуу текеберд??л?к: Социализмдин каталары / Англис тилинен кыргызчага которгон Т.К.Чоротегин. - Бишкек: “Кыргызстан-Сорос” фонду, 1998. - 268 бет. ? (Hayek F.A. The Fatal Conceit: The Errors of Socialism. The Kyrgyz translation by T.Chorotegin.) - ISBN 9967-11-025-2 .
  • Л? Хоубин. Идеологиялык ?н?г??. Кытайдагы мамлекеттик башкаруу: 6-том / Англис тилинен которгон Т. Чоротегин. ?? Бишкек: Aркус, 2020. ?? 160 б. ? ISBN 978-9967-9275-8-2 . ? China Renmin University Press. (Original: The Governance of China: Volume 6. Ideological Development, by Liu Houbin; Translated by Dan Xianmei. 2018 Cengage Learning Asia Ltd.)
  • Чен Юй, Пу Пи?. Дипломатия жана эл аралык мамилелер. Кытайдагы мамлекеттик башкаруу: 10-том / Англис тилинен которгон Т. Чоротегин. ?? Бишкек: Aркус, 2020. ?? 216 б. ? ISBN 978-9967-9275-7-5 . ? China Renmin University Press. (Original: The Governance of China: Volume 10. Diplomacy and Foreign Relations, by Chen Yue and Pu Ping; Translated by Niu Yunping. 2018 Cengage Learning Asia Ltd.)
  • Кашгари Махмуд ибн Хусейин. Т?ркий тилдер с?з жыйнагы / Араб тилинен кыргызчалаган Т.Чороев (Чоротегин) // Байыркы орток т?рк адабияты: Байыркы доор жана орто кылымдар мезгили: Хрестоматия / Т?зг?н Ж.Шериев. ? Бишкек: Шам, 1996. ? 85-101-беттер.
  • Макнейл Уильям Г. Батыштын башаты. Адамзат ?тм?ш?н? кылчаюу. 3 китептен турган басылма. / Которгондор Т.Чоротегин, [[ А.Койчиев ]], Т.Абдиев. ? Бишкек: “Кыргызстан-Сорос” фонду, 2002. ? 1-китеп. ? 388 бет. ? ISBN 9967-11-133-X . ? 2-китеп. ? 388 бет. - ISBN 9967-11-134-8 . (William H. McNeill. The Rise of the West: A History of the Human Community: With a retrospective essay.)
  • Бутанаев В.Я. “Кыргыз” дареги Саян-Алтай элдеринде (Котормо) // Кыргызстан маданияты. ? 1987. ? № 1. ? 1 январь.
  • Худяков Ю.С. Енисей кыргыздары жана илим (Котормо) // Кыргызстан маданияты. ? 1987.- 16 - июль.
  • Жусуп Мамай. Семетей: (?з?нд?) / (Араб графикасынан оодарма) // Нарын правдасы. - 1988. ? 13-январь.
  • Жамал Карши. Мулкахат ас-сурах (Алгы с?з жана кыргызча котормо) // Кыргызстан маданияты. - 1989. - 4-май.
  • Айрым Чыгыш (мусулман) даректеринен ?з?нд?л?р // Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык с?зд?к. - Фрунзе, 1990. - Б. 275-283.

Т.Чоротегин редакциялаган эмгектер [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  • Акунов, Аалыбек . Кыргызстан эгемендик доорунда (1991?2021) / Жооптуу ред. проф. Т.К.Чоротегин. ? 2-бас, тол. ж-а о?д. ? Бишкек, “Калем” басмасы, 2021. ? 1040 бет, жадыбал., с?р?т., карталар. ? ISBN 978-9967-9308-7-2 .
  • ал-Мактум, Мохаммед ибн Рашид. Ой учкундары / Англис тилинен которгон Касым Машакбай уулу Рахманкулов; жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Аркус, 2021. ? 152 б. ? ISBN 978-9967-485-17-4 . ? “Роза Отунбаеванын демилгеси” эл аралык коомдук фонду.
  • Абдырахманов, Т?л?бек ; Абдалиева, Г?лзада. Эркиндик, те?дик, эгеменд??л?к к?р?шт?р? жана ?рк?нд?р: Биринчи китеп / Жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: ЖИ “Сарыбаев Т.Т.” басмаканасы, 2016. ? 364 б., с?р?т. ? ISBN 978-9967-04-759-4 . ? И.Арабаев атындагы КМУ).
  • Жаркын элеси ?чп?йт: Тарыхчы жана педагог Таавалды Мурзабековдун (1948??1991) 70 жылдыгына: (Макалалар топтому) / Жооптуу редакторТ.К.Чоротегин. ?? Бишкек: “Турар” басмасы, 2019. ?? 300+xvi  б., с?р?т. ?? КР Президентинин Аппаратына караштуу “Мурас” фонду.  ?? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ?? Жусуп Баласагын атындагы КУУ. ?? И.Арабаев атындагы КМУ. ?? КРУИАсынын Тарых, археология жана этнология институту. ? “Тарых жана мурас”т?рм?г?.    --     ISBN 978-9967-15-959-4 . 
  • Арноо. Arnoo. ????? :К?р?н?кт?? кыргыз таануучу, профессор Юлий Сергеевич Худяковдун 70 жылдыгына арналган илимий жыйнак / Редколлегия: К.С.Молдокасымов (т?рага); жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: ≪Турар≫ басмасы, 2017. ? 188 бет, с?р?т. ? ≪Мурас≫ фонду. ? ≪Кыргыз Тарых Коому≫ ЭКБсы. ? ≪Тарых жана мурас≫ т?рм?г?. [Rus: Посвящение (Арноо): Научный сборник, посвященный 70-летнему юбилею видного кыргызоведа, профессора Юлия Сергеевича Худякова / Редколлегия: К.С.Молдокасымов (председатель), и др.; отв. ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Изд-во ≪Турар≫, 2017. ? 188 с., илл. ? Общ. Фонд “Мурас” при Аппарате Президента Кыргызской Республики. ? МОО ≪Кыргыз Тарых Коому≫. ? Серия “История и наследие”.] [En: The Dedication (Arnoo): A Festshrift devoted to the 70th anniversary of Professor Yuliy Khudiakov, the prominent expert on the Kyrgyz study / Editorial Board: Kyias Moldokasymov, (Chairman), etc.; Edited by Prof. Tynchtykbek Chorotegin. ? Bishkek: The Turar Printing House, 2017. - 188 p., ill. ? The "Muras" Public Foundation under the Office of the President of the Kyrgyz Republic. ? The Kyrgyz History Society international public accosiation. - The History and Heritage Series. ? ISBN 978-9967-15-703-3 .]
  • Рысмендеева Н.К. Кыргыз элинин ч?к? оюндары (Этнографиялык иликт??) / Илимий ред. Т.К.Чоротегин. ? Б.: МакПринт, 2016. ? 176 б.
  • ?рк?н ? 100: Кылымдар унуткус кыргын: Макалалар, блогдор, маектер, эскер??л?р / Жооптуу редакторлор Т.Чоротегин, В.Жуматаева, Б.Сарыгулова, З.Бактыбаев. ? Бишкек: Турар, 2017. ? 408 б.+48 б. с?р?т. ? ISBN 978-9967-15-689-0 . ? ≪Азаттык≫ ?налгысы .
  • Худяков, Юлий Сергеевич . Военное дело кыргызов Центральной Азии (IХ ? XVIII вв.) / Под. ред. проф. Т.К.Чоротегина. ? Бишкек: “Турар”, 2017.. ? 280 стр., илл., карты. ? Фонд “Мурас”. ? Серия “История и наследие”. ISBN 978-9967-15-702-6 .
  • Жекшеев, Жыпар. Атуулдук ар-намыс ойгонгондо: Макалалар, эскер??л?р / Т?зг?н Венера Сагындык кызы; жооптуу ред. проф. Т.Чоротегин. - Бишкек: Турар, 2021. - 588 б., 0,25 б.т. тиркеме, т?ст?? с?р?т. -- "Тарых жана мурас" т?рм?г?. -- ISBN 978-9967-35-031-1 .
  • 1916-2016: Улуттук боштондук к?т?р?л?шт?н жана Улуу ?рк?нд?н ?чп?с тарыхы: Борбордук Азиядагы жана Кыргызстандагы 1916-жылкы улуттук боштондук к?т?р?л?шт?н 100 жылдык мааракесине арналган эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйындын материалдары: 2016-жылдын 21-октябры. Бишкек шаары / Жооптуу редакторлор Т.Чоротегин, К.Молдокасымов. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2016. ? 416 + iv бет, с?р?т, карта. ?? “Тарых жана маданият жылын” даярдоо жана ?тк?р?? боюнча Мамлекеттик дирекция. - КР Билим бер?? жана илим министрлиги. ? КР Билим бер?? академиясы. - КР УИАсы. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ? Кыргыз Респ. Президентинин Аппаратына караштуу “Мурас” фонду. ? “Тарых жана мурас” т?рм?г?. - ISBN 978-967-12-616-9.
  • Улуттук боштондук к?т?р?л?шк? жана Улуу ?рк?нг? 100 жыл: Кыргызстандагы 1916-жылкы улуттук-боштондук к?т?р?л?шт?н 100 жылдык мааракесине арналган илимий-методологиялык жалпылама / Редколлегия: Т.К.Чоротегин (т?рага), Т.А.Абдырахманов, ж.б.; жооптуу редакторлор Т.Чоротегин, К.Молдокасымов, М.Иманкулов. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2016. ? 144 бет, с?р?т, карта. ?? КР Билим бер?? жана илим министрлиги. ? КР Билим бер?? академиясы. - “Мурас” фонду. ? “Тарых жана мурас” т?рм?г?. - ISBN 978-9967-04-748-5 .
  • Доор жа?ырткан элдик ы?кылаптар: 2005-жылдын 24мартында жана 2010-жылдын 7-апрелинде Кыргызстанда ж?з?г? ашкан элдик ы?кылаптардын мааракелерине арналган жыйнак / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), З. Ж. Эргешов, ж.б. ? Экинчи, толукталган басылыш. - Бишкек: КРПж? ИБнын алдындагы “Типография” мамл. ишк., 2015. ? 302 + XVI б., с?р?т. - “Мурас” фонду. - [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. - ISBN 978-9967-12-475-2 .
  • Жусуп Мамай жана кыргыз элинин манасчылык салты: Кытайлык залкар кыргыз манасчысы Жусуп Мамайдын (1918-2014) элесине арналган ?ч?нч? эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйын. Жалал-Абат мамлекеттик университети. 22-24.05.2016. Баяндамалар жана макалалар жыйнагы / Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2016. ? 396+iv б., с?р?т. ? “Тарых жана маданият жылын” ?тк?р?? боюнча Мамлекеттик дирекция. ? Жалал-Абат мамлекеттик университети. ? Жалал-Абат Экономика жана ишкердик университети. - “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ? “Мурас” фонду. - “Тарых жана мурас” т?рм?г?. ISBN 978-9967-12-567-4 .
  • Жусуп Мамай (1918-2014): Дастанда калган ?м?р: Кытайлык залкар кыргыз манасчысы Жусуп Мамайдын чыгармачыл мурасы тууралуу илимий баяндамалардын ж-а макалалардын топтому / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), А. Эркебаев, ж.б.; “Мурас” фонду. - Бишкек: “Maxprint” басмасы, 2015. - 232+iv б., с?р?т. - ? [“Тарых жана мурас” т?рм?г?.]. - ISBN ? 978-9967-12-486-8.
  • Жусуп Мамай : Заманыбыздын залкар манасчысы: Кытайлык залкар кыргыз манасчысы Жусуп Мамайдын чыгармачылыгына арналган илимий баяндамалардын жана макалалардын топтому / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), А. Эркебаев, ж.б. ? Б.: “Maxprint” басмаканасы, 2014. - 514 б., с?р?т. - “Мурас” коомдук фонду. ? [“Тарых жана мурас” т?рм?г?.]. - ISBN 978-9967-12-394-6 .
  • Жусуп Мамай жана т?рк калктарынын эпостору: Кыргыз Республикасынын Баатыры, манасчы Жусуп Мамайдын чыгармачыл мурасына арналган IV эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйын. Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети. Бишкек шаары, 14.04.2017. Баяндамалар жана макалалар жыйнагы / Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2017. ? 470+ii б., с?р?т. ? Жусуп Баласагын атындагы КУУ. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ? Шинжа? “Манас” изилд?? борбору. ? “Мурас” фонду. ? “Тарых жана мурас” т?рм?г?. ? ISBN 978-9967-32-227-1 .
  • Искак Асан уулу Полот хан: Азаттык жана мамлекетт??л?к: 2015-жылдын 17-апрелинде Баткен мамлекеттик университетинин Кызыл-Кыя гуманитардык-педагогикалык институтунда ?т? турган жумурияттык илимий-тажрыйбалык жыйындын баяндамалары жана башка макалалар / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), Э. Сариева, ж. б.; илимий редакторлор профессор Т. Кененсариев жана доцент К. С. Молдокасымов . - Бишкек: “Maxprint” басмасы, 2015. ? 296 + ii б., с?р?т. - “Мурас” фонду. - [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. - ISBN - 978-9967-12-477-6.
  • Кыргыздын ту?гуч чыгыш таануучусу, профессор ?м?ркул Караевге (1930-2002) 85 жыл: (Макалалар топтому) / Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2015. ? 186+iv б., с?р?т. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. - “Мурас” фонду. - “Тарых жана мурас” т?рм?г?. - ISBN ? 978-9967-12-514-8.
  • Эсеналиева, Г?лжамал ?м?ракуновна. ?м?ркул Караев ? кыргыз элинин жана т?ркт?рд?н тарыхынын чыгаан изилд??ч?с?: (Профессор ?м?ркул Караевдин (1930-2002) 85 жылдыгына карата) /Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин. ? О?долуп, кошумчаланган монография. - Бишкек: MaxPrint басмасы, 2015. ? 186+ii б., с?р?т. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. - “Мурас” фонду. - “Тарых жана мурас” т?рм?г?. - ISBN 978-9967-12-515-5 .
  • "Кыргызстан" Демократиялык Кыймылы: Эгемендик менен демократия ?ч?н к?р?шт?н башаты: Кыргызстандагы демократиялык кыймылдын карлыгачы - КДКнын 25 жылдыгына арналган макалалар жыйнагы / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), академик А. Эркебаев, ж.б. - Бишкек: “Maxprint” басмасы, 2015. - 166 б., с?р?т. ? “Мурас” фонду. - [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. - ISBN ? 978-9967-12-487-5.
  • Кыргызстан жана Борбордук Азия - баарлашуунун мейкиндиги: Этностор аралык мамилелерди бекемд??н?н ?тм?ш?, учуру жана келечеги: Кыргыз Республикасынын УИАсынын м?ч? кабарчысы, тарых илимдеринин доктору, профессор Абылабек Асанкановдун 60 жылдыгына арналган Кыргызстандын этнологдору менен антропологдорунун II Конгрессинин (Бишкек шаары, 2015-жылдын 4-апрели) баяндамалары жана илимий макалалар жыйнагы / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), С.К.Алымкулова, ж.б.; жооптуу редактор А.Р.Бикбулатова, илимий редактор Т.К.Чоротегин. - Бишкек: “Maxprint” басмасы, 2015. - 488 б., с?р?т. - “Мурас” фонду. - [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. - ISBN ? 978-9967-12-474-5.
  • Кыргыз каганаты т?рк элдеринин орто кылымдардагы мамлекетт??л?г?н?н жана маданиятынын алкагында: Борбордук Азиядагы Улуу Кыргыз каганатынын т?з?лг?нд?г?н?н 1170 жылдыгына арналган II эл аралык илимий жыйындагы баяндамалардын жыйнагы: 2013-жылдын 15-16-ноябры, Бишкек ш. / Редколлегия: Т. К. Чоротегин (т?рага), ж.б.; Жооптуу редактор: Т. К. Чоротегин. - Бишкек: “Maxprint” басмаканасы, 2014. - 494 б. - “Мурас” коомдук фонду. ? [“Тарых жана мурас” т?рм?г?]. - ISBN - 978-9967-12-424-0.
  • Кара уулу ?. К??н? т?ркт?р тарыхы: (Студенттер ?ч?н дарстар) /Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Учкун, 1994. ? 64.б.
  • Худяков Ю.С. Кыргызы на просторах Азии Отв. ред. Т.К.Чоротегин. ? 2-е, исправленное изд. ? Бишкек, 1995. ? 232 с., илл., карты.
  • Каратаев Олжобай . Кыргыздардын этномаданий байланыштарынын тарыхынан. ? Бишкек: “Бийиктик” басмасы, 2003. ? 262 бет. ? ISBN 9967-21-512-7 .
  • Койчиев Арслан . Национально-территориальное размежевание в Ферганской долине (1924-1927 гг.) / Отв.ред. Т.К.Чороев (Чоротегин). ? Бишкек: Учкун, 2001. ? 120 с.
  • Койчиев Арслан . Осмонаалы Сыдык уулу жана анын “Тарыхтары” / Ред.: А.Мокеев, Т.К.Чоpоев. ? Бишкек, 1992. ? 46 б.
  • Кылычев, Акылбек Мукаевич . XIV-XV кылымдардагы Те?ир-Тоо жана ага чектеш аймактардын тарыхы (Шараф ад-Дин Али Йездинин “Зафар-наме” асарынын маалыматтары боюнча) / Илимий редакторлору профессор Т.К.Чороев (Чоротегин), профессор Д.Ю.Юсупова, доцент Э.М.Кылычев. ? Бишкек: “Либертос”, 2004. ? 216 бет. - ISBN 9967-22-190-9 .
  • Кожобеков, Муратбек Чалакеевич . Кыргыз каганатынын тарыхы / Илимий ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Жусуп Баласагын атындагы КУУнун ≪Университет≫ басмаканасы, 2013. - 188 б., карта, с?р?тт?р. - “Тарых жана мурас” т?рм?г? [Кыргыз Республикасынын Президентинин аппаратына караштуу Кыргызстан элинин тарыхый жана маданий мурастарын иликт?? боюнча “Мурас” кору; “Кыргыз Тарых Коому” ЭКБ.] - ISBN 978-9967-02-942-2 .
  • Кыргызстандын э? байыркы мезгилдерден XIX кылымдын со?уна чейинки тарыхы: ?.Чотонов ж.б. авторлор коллективи; Которгон С.Олжобаев, ?.Караев; Илимий ред. ?.Караев, Т.Чоротегин. ? Бишкек, 1998. ? 344 б.
  • Кожоналиев С.К. Обычное право кыргызов / Научный редактор Т.К.Чоротегин. (Вступит. статья Т.К.Чоротегина). ? Бишкек, 2000. ? 332 с. ? ISBN 9967-11-083-X . [9]
  • Азамат Алтай (1920-2006): Азаттык менен демократиянын жарчысы: ( Азамат Алтайдын 90 жылдыгына арналган жыйнак) / Башкы редактору, кириш с?з?н?н автору Т.К.Чоротегин. Эскер??л?рд?н редакторлору: В.Сагындык кызы Жуматаева, С.Жумагулов, К.Чекиров, Т.Чоротегин. Рецензент А.Капай уулу Койчиев. ? Бишкек: Интерполиграф, 2010. ? 320 бет, с?р?тт?р. - ISBN 978-9967-26-039-9 .
  • Каратаев, Олжобай Кубатбекович . Кыргыздардын теги, таралуу ареалы, этностук-маданий алакалары / Жооптуу редакторлор Тынчтыкбек Чоротегин, Памирбек Казыбаев. - Бишкек, 2013. - 290 б., с?р?тт?р. - ISBN 978-9967-27-070-1 . - (Кыргыз-Т?рк "Манас" университетинин басылмалары. № 174. Окуу китептер тизмеси. № 47.)
  • ?м?рбеков Т.Н. Эл башылар, эрендер жана эл тарыхы: (Тарыхий очерктер). - Бишкек: Макспринт, 2014. - 228 бет. - "Тарых жана мурас" т?рм?г?. - ISBN 978-9967-12-386-1 . Жооптуу редактор Т.К.Чоротегин.
  • Ботояров Камбаралы . К??н?рг?с мурас / Жооптуу ред. Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: Айбек, 1996. ISBN 5-8355-0893-Х (жеткиликсиз шилтеме)
  • Менин с?р?тт?? с?зд?г?м: Англисче-кыргызча / Т?зг?н Шейла Пембертон; Кыргызчалаган Таалай Абдиев; Редактору Т.К.Чоротегин. ? Бишкек: “Кыргызстан ? Сорос” фонду, 1997. ? 72 б., с?р?т.
  • Рысмендеева, Назг?л. Кыргыз элинин ч?к? оюндары: (Этнографиялык иликт??) / Илимий ред. Т.К.Чоротегин. Бишкек: Кыргыз жер, 2016. ? 176 б., с?р?т. ? "Мурас" фонду. ? "Кыргыз Тарых Коому" ЭКБсы. ? ISBN 978-9967-12-532-2 .
  • Менин биринчи англисче-кыргызча с?зд?г?м / Т?зг?н Эвелин Гоулдсмит; Кыргызчалаган М.Асаналиев; Редактору Т.К.Чоротегин. - Бишкек: “Кыргызстан-Сорос” фонду, 1998. ? 164 б.; с?р?т.
  • Энесай Кыргыз каганатынын тарыхын изилдеген илимпоз Муратбек Кожобековдун 60 жылдык мааракесине арналган “Кыргыз каганаты тарыхы жана кыргыз таануу маселелери” аттуу эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйындын материалдары (КМУ, Бишкек, 23.11.2018) / Илимий редакторлор Т.К.Чоротегин, О.К.Каратаев. ? Бишкек: MaxPrint басмасы, 2018. ? 378+ii б., с?р?т. ? И.Арабаев атындагы КМУ. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ? “Мурас” фонду. ? “Тарых жана мурас” т?рм?г?. ? ISBN 978-9967-12-767-8 . (Материалы международной научно-практической конференции, посвященной 60летнему юбилею ученого Муратбека Кожобекова, исследующего историю Кыргызского каганата на Енисее: (КГУ, Бишкек, 23 ноября 2018 г.) / Науч. ред. Т.К.Чоротегин, О.К.Каратаев. ? Бишкек: Изд-во MaxPrint, 2018. ? 378+iiс., илл. ? Кыргыз. гос. ун-т им. И.Арабаева. ? Международное общественное объединение ≪КыргызТарых Коому≫. ? Фонд “Мурас” при Аппарате Президента Кыргызской Республики. ? Серия “История и наследие”. The Proceedings of the international scientific conference devoted to the 60th anniversary of Dr. Muratbek Kojobekov, the scholar who studies the history of the Kyrgyz Khaganate in the Yenissei basin: (KSU, Bishkek, 23 November 2018) / Edited by T. Chorotegin, O.K.Karatayev. ? Bishkek: MaxPrint Printing House, 2018. ? 378+ii p., ill. ? The Kyrgyz State University named after I.Arabayev. ? The Kyrgyz History Society International Public Association. ? The Muras Foundation under the Office of the President of the Kyrgyz Republic. ? The History and Heritage Series. )

Ал жана анын жашаган доору тууралуу адабият [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  • Тарыхчы жана публицист Тынчтыкбек Чоротегиндин (Чороевдин) 60 жылдык мааракесине арналган “Кыргыз таануу маселелери: Байыркы доордон азыркы мезгилге чейин” аттуу эл аралык илимий-тажрыйбалык жыйындын материалдары (КУУ, Бишкек, 04.10.2019) / Илимий редактор К.С.Молдокасымов. ? Бишкек: Турар басмасы, 2019. ? 552+iv б., с?р?т. ?? Кыргыз Республикасынын Президентинин Аппаратына караштуу “Мурас” фонду. ?? Кыргыз Республикасынын УИАсынын Б.Жамгырчинов атындагы Тарых, археология жана этнография институту. ?? Ж. Баласагын атындагы КУУ. ? И. Арабаев атындагы КМУ. ? “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. ? “Тарых жана мурас” т?рм?г?. - ISBN 978-9967-15-949-5 .
  • Айтматов академиясынын академиктери / Жыйнакты т?зг?н Дилдебек Андашев; Жооптуу редактору Четин Жумагулов. Китепти каржылаган Темирбек Асанбеков. ? Бишкек: Кыргыз энциклопедиясынын Башкы редакциясы, 2011. ? 104 бет, с?р?тт?р. ? (Мында: 96-бетте). ? ISBN 978-9967-14-087-5 .
  • Асанов У.А., Джуманазарова А.З., Чоротегин Т.К. Кыргызская наука в лицах. - Бишкек: Главная редакция Кыргызской энциклопедии, 2002. = Стр. 499. (Asanov U.A., Jumanazarova A.Z., Chorotegin T. Kyrgyzskaya nauka v litsakh (The Kyrgyz Science In Faces). - Bishkek, Main Editorial Board of the Kyrgyz Encyclopedy, 2002. P. 499.) - ISBN 5-89750-142-4 .
  • Кыргыз тарыхы: Энциклопедия / Жооптуу редактор А.Асанканов. ? Бишкек: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2003. ? 464 б.: с?р?т. ? ISBN 5-89750-150-5 . ? (Мында: 421-бетте).
  • Gundula Salk. Die Sanjira Des Togolok Moldo (1860?1942). Wiesbaden. Harrassowitz Verlag. 2009. - S. 2-3. - ISBN 978-3-447-06161-2
  • Karatayev, Olcobay ; Yılmaz, Mehmet Serhat; Yakubo?lu, Cevdet. “Divanu Lugati't-Turk” Adlı Eserin Tamamlanmasının 940. Yıldonumu: ?arkiyatcı, Tarihci, Antropolog Prof. Dr. Tınctıkbek K. Corotegin’in Ara?tırmaları (940th Anniversary of the Completion of “Divanu Lugati'tTurk”: Researches of Orientalist, Historian, Anthropologist Prof. Dr. Tınctıkbek K. Corotegin) // Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi. - Kastamonu Universitesi, 2017. - Volume 1 (2). pp. 89 - 99. - ISSN 2564-6583.
  • Садыкова, Шарифа. Сыдыков Осмоналы: (Туулган к?н?н?н 130 жылдыгына карата). - Бишкек, 2008. - 84 бет. (Мында: 12-13-бетте). - ISBN 978-9967-24-873-1 .
  • Мамбеталиев, Сулайман. Баян: Тарыхый-адабий жыйнак / Жыйнакты т?зг?н жана баш редактору Г?лмира Мамбеталиева. Китепти каржылаган Аскар Мааткабыл уулу Салымбеков. ? Бишкек, 2008. ? 282 бет, с?р?тт?р. ? (Мында: Б. 135.) ? ISBN 978-9967-25-256-1 .
  • Kirgistan. Historia ? społecze?stwo ? polityka / Tadeusz Bodio (red.), Aalybek Akunov et. ? Warszawa, 2004. Dom Wydawniczy ELIPSA. ? 896 s., faks., mapy, rys., tab. Uniwersytet Warszawski. Instytut Nauk Politycznych.. - Wspołczesna Azja Centralna; Wspołczesna Azja Centralna. ? ISBN 8371515316 9788371515316. - [Кыргызстан: Тарых, коом, саясат / Проф. Т. Бодио менен проф. А.Акуновдун редакторлугу астында. - Варшава, 2004. - 896 б.]

Интернеттеги шилтемелер [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

С?р?т баян [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Т.Чоротегиндин КМУдагы дипломдук ишинин жетекчиси - Мидил Бегималиевич Жамгырчинов, тарых илимдеринин кандидаты, Жусуп Баласагын атындагы КУУнун доценти. Бештин айынын 1и, 2014-жыл.
Профессор Т. Чоротегин Берлинге сапары маалында. 17.07.2008.
Нург?л Дыйканалиева Прага шаарында. Чехия. 2006-жыл.
Нург?л Дыйканалиева менен Алмаз Чороев Лондон Экономика Мектебинде. Улуу Британия. 2009-жылдын 17-декабры.


Нург?л Дыйканалиева Вена шаарында. Австрия. 2008-жылдын 9-ноябры.
Кыргызстандын Нарын облусундагы Нарын районуна караштуу Он-Арча айылынын Эчки-Башы кыштагынын орто мектебинде иштеген мугалимдер тобу. Ортодо отурган - директор Сам?д?н Шайкыев. 1970-жыл.


Кытайдагы кыргыз окумуштуулары, профессорлор Макелек ?м?рбай (о?до) менен Мамбеттурду Мамбетакун (солдон экинчиси) "Манас" таануу боюнча эл аралык жыйын маалында Жусуп Мамайдын айтуусундагы "Манас" вариантынын Бишкектеги басылышын белекке алууда. О?дон экинчи - Чолпон Субакожоева. ?р?мч? шаары, КЭР. 24.10.2015.
Профессорлор Карл Райхл (о?до) жана Т.Чоротегин Мухаммед Ху Чженхуанын Бээжиндеги ?й?нд?. Ортодо - Фатима Ху Чженхуа айым. Кытай. 22.10.2015.
Профессорлор Ы?г?? О (солдо), Т.Чоротегин жана Ла? Йи? (о?до) Бээжин шаарында уйгур дастандарына арналган эл аралык илимий жыйын маалында. Кытай. 20.10.2015.
Кытайлык профессор Ла? Йи? айым (солдо) менен кыргыз профессору Тынчтыкбек Чоротегин уйгур дастандарына арналган эл аралык илимий жыйында. Бээжин ш., Кытай. 19.10.2015.
Алмаз Чороев (о?до), Петр Кокайсл (Petr Kokaisl; ортодо) жана Тынчтыкбек Чоротегин Праганын метросунда. 17.12.2015.
Профессор Барбара Келлнер-Хайнкеле (отургандардын арасында солдон экинчи) Эл аралык туруктуу алтай таануу жыйынынын (PIAC) Бишкек шаарындагы 61-жылдык отуруму маалында КТРКнын тарых жана маданият программасынын бер??с?н? катышты. Калгандары ? жапон жана кыргыз коноктор жана КТРКнын продюсери. Бишкек, Кыргызстан. 28.8.2018.
Эл аралык туруктуу алтай таануу жыйынынын (PIAC) 61-отурумунун айрым катышуучулары. Бишкек. 28.8.2018.

Бул макаладагы ички шилтемелер [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

]

  1. ↑ http://who.ca-news.org/people:16312
  2. ↑ Чороев (Чоротегин) Т.К.  Махмуд ибн Хусейин ал-Кашгаринин ≪Дивану лугати т-турк≫ эмгеги (1072? 1077-жж.) Те?ир-Тоо жана Ички Азия т?рк элдеринин тарыхы боюнча булак катары. ? Адистик: 07.00.02 ? Кыргызстан тарыхы: ?  Тарых ил. доктору...  диссертация. ?   Бишкек, 1998. ? Кырг. Респ. УИА; Тарых институту. ? 400 бет. ? кол жазма. ? (Автореферат - 48 бет).
  3. ↑ https://www.youtube.com/channel/UCcvXo8-_r59P2rYOX-15KzA Т.Чоротегиндин баракчасы.
  4. ↑ Макнейл У. Г. Батыштын башаты. I китеп.: Адамзат отмушуно кылчаюу / У. Г. Макнейл; Котор. Т. Чоротегин, А. Койчиев, Т. Абдиев. - Бишкек: "Кыргызстан-Сорос" фонду, 2002. - 388 с. 1000 экз.
  5. ↑ https://www.azattyk.org/a/29616261.html
  6. ↑ https://nagrada.srs.kg/site/person/46035
  7. ↑ http://www.president.kg/files/docs/Files/ukaz_o_nagrajdenii_2016_kyirg_.pdf
  8. ↑ https://www.azattyk.org/a/24312609.html
  9. ↑ Кожоналиев С.К. Обычное право кыргызов / Научный редактор Т.К.Чоротегин. (Вступит. статья Т.К.Чоротегина). ? Бишкек, 2000. ? 332 с. ? URL: https://st-1.akipress.org/st_bilimlib/9/4c64c489b02923d5f21699d5c5fe20a8a0949b46.pdf
" https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Тынчтыкбек_Чоротегин&oldid=474756 " булагынан алынды