한국   대만   중국   일본 
Токелау - Википедия Мазмунга ?т??

Токелау

Википедия дан

Токелау , ( англ. Tokelau, Токелау [?to?k?la?] ) - Жа?ы Зеландия башкарган аймак ( к?з каранды аймак ). Токелау Самоа нын т?нд?к -чыгышында Тынч океан да жайгашкан 3 кичинекей аралдан турат. Токелау к?з каранды аймагы Жа?ы Зеландия Королдугунун бир б?л?г?. 2006 жана 2007-жылкы референдумдардын жыйынтыгы боюнча, Токелау Жа?ы Зеландия менен байланышкан ?з?н ?з? башкаруучу мамлекетке айланган эмес.

Курамына Тынч океанындагы Жа?ы Зеландия жана Гавайи а-нын аралыгында жайгашкан 3 атоллдор тобунан (Атафу, Нукуноно, Факаофо) турат. Аянты 12 км2. Калкы 1,4 ми? (2010). Борбору - Нукуноно (Факаофо а-нда). Расмий тили - токелау тили . Акча бирдиги - Жа?ы Зеландия доллары. Ири шаары - Атафу. Мамлекет башчысы - Жа?ы Зеландия монархы. Башкаруунун формасы - Конституциялык монархия. Мыйзам чыгаруучу органы бир палаталуу парламент. Т. Суэйне атоллунда жайгашкан. Атоллдору шакек сыяктуу суу астындагы ири рифтерден турат. Кээ бир шуру (коралл) аралдары, де?из де?г. 3-4 м к?т?р?л?п турат. К?рс?з топурагында панданус, кокос пальмасы жана бадалдар ?с?т. Климаты ысык, пассаттык, нымдуу. Декабрдан мартка чейин урагандар болуп турат. Калкынын негизин полинезиялык англичандар, метистер т?з?т. Христиан (70%) католик (28%) динин тутат. Токелау Жа?ы Зеландиянын финансылык жардымына жана чет ?лк?д? жашагандардын акча которуусуна к?з каранды.

Негизги азыктары - кокос пальмасы, нан дарагы, папая, банан. Чочко жана эчки асыралат. ?й куштары багылат. Копра ?нд?р?л?т. Балык кармалып, жыгач даярдалат. 2012-ж. чейин электр энергиясы дизелдик электрстанцияларынан ?нд?р?лс?, учурда к?нд?н энергиясынан алынууда. ИДПнин к?л?м? 1,5 млн АКШ доллары. Аны киши башына б?л?шт?рг?нд? 1,0 мин доллардан туура келет. Тышкы экономикалык байланышы Жа?ы Зеландияга багытталган. Атолл британиялыктар тарабынан 1765жана 1877-ж. ачылып, Улуу Британиянын протектораты болгон. 1926-ж. Улуу Британия Жа?ы Зеландияга башкарууга берген. 1949-ж. расмий т?рд? Жа?ы Зеландиянын курамына кирген. Токелау 1977-жылдан ?з?н-?з? башкаруу статусуна ээ.

Колдонулган адабияттар [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

≪Кыргызстан≫. Улуттук энциклопедия: 7-том / Башкы ред. ?. А. Асанов. К 97. Б.: ≪Кыргыз энциклопедиясы≫ башкы редакциясы, 2015. - 832 б., илл. ISBN 978-9967-14-125-4