Талас
?
"Манас" эпосундагы
топоним
. "Манас" эпосундагы эпикалык борбор,
Манас
баатырдын ордосу, кыргыздардын Ата Мекени катары берилет.
"Манас" эпосунда кандайдыр кыйын абалда болсун, элдин ?м?т-тилеги, ой-пикири эрг?? менен да?азаланган ?зг?ч? ажайып кооз жер кыргыздардын ?лк?с? ? Т-ты с?зс?з т?рд? киндик каны тамган жер деп айтылат.
Ошондуктан, Алтайда туулган
Манас
элин баштап Т-ка келет, атасы Манас, жери Т. экенин билери менен
Семетей
Букардан кайтат, ошондой эле Кыястын колунда ?ск?н Сейтек Т. ж?н?нд? укканда "Кетем Талас жериме, Баргым келет бадырек Калы? кыргыз элиме" (
Саякбай Каралаев
, Кол жазмалар фондусу, 956инв.) деген б?т?мг? келет. "Манас" эпосунда кыргыз урууларын баш коштуруп, бириктир??, тышкы душмандарга каршы туруу идеясы, мекенди урматтап да?азалоо акырындан ?н?г?п олтуруп, географиялык ат, конкретт?? географиялык территория ? Т. калыптанат.
Т-тын табиятынын кооздугу, жаратылышынын сулуулугу Алтайга куулуп-с?р?лг?н кыргыз эли
Манастын
жетекчилиги менен ?з мекенине кайтып келгенде мындайча с?р?тт?л?т:
|
Жылгындуу Ке?-Кол, Ке?-Талас,
Жаткан экен жайкалып,
Жердеген адам тунбайбы,
Жер соорусу турбайбы.
?лк? т?з?н караса
Токою бар, талы бар,
Ал токойдун ичинде
Жан б?тк?нд?н баары бар...
Жылгындуу Ке?-Кол, Ке?-Талас
Жери сонун ар кандай,
?з?нч?д?н б?л?н?п
Аккан тунук булагы,
Ай жаныбар Ке?-Талас
|
|
Бейиштен артык сыягы (
Саякбай Каралаев
, Кол жазмалар фондусу, 537-инв., 465?467-б.). Т. байыртадан кыргыздар отурукташкан, э? кооз жер, ал душмандар тарабынан бир нече жолу чабуулга дуушар болуп келген.
Орус окумуштуусу П. Н. Берков ?з убагында Т. жеринин сулуулугун эпос кандай к?рк?мд?п с?р?тт?г?н? ж?н?нд? минтип жазат: "Манаста" бир тууган ?лк?н? с?р?тт?п бер??, кыргыздын мекенин да?азалоо д?йн?д?г? э? улуу адабияттардын ?лг?с? менен катар турууга татыктуу".
Эпостогу Т. д?йн?н? таанып-кабылдоодогу эстетикалык э? кооз ?лк? катары с?р?тт?л?т. Географиялык реалияда Т.? Кыргызстандын т?нд?к-батышындагы дарыя, чо? ?р??н, шаар.