Дебай Петер Йозеф Вильгельм (24.1884, Маастрихт - 2. 11. 1966, Итака, АКШ) - физик . Улуту голланд. Ахендеги Жог. тех. мектепти (1905) жана Мюнхен университетнн б 1910) б?тург?н.

Цюрихте (1911.1920). Утрехтте (1912), Гёттингенде (1914), Лейпингде (1927), Берлинде (1935) профессор. Берлиндеги Кайзер-Впльгельм физ. институтунун (1935) директору. 1940-жылдан Итакадагы Корнелл университетинин профессору. Дебай т?м?нк? температурада кристалл торчонун жылуулук сыйымдуулугу абс. температуранын кубуна пропорциялаш катуу заттын модели аркылып далилдеген (1912).

Ошондой эле диэлектрик кристаллдардын жылуулук ?ткорг?чту?л?к теориясын сунуш кылган. Бул моделдерде ал Дебай температурасы деген т?ш?п?кт? киргизип, диэлектриктердия диполдук теориясын ишхеп чыккан.

Дебайдын кристалл к?к?мд?рун?н жана суюктуктардан рентген нурунун интерференциясын байкоо методу (Дебай-Шеррер методу) заттардын т?з?л?ш?н изилд??д? практикалык колдонуштарга ээ болду.

Дебайга катуу заттардын, атомдун теориясы, электролиттердин ?тк?рг?чт??л?г? ж. б. бир кыйла эмгектер таандык.

Колдонулган адабияттар [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

• Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаев. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1977. Том 2. В - Иридий. -672 б.