Richard u Silhadin ceng dikin e. Nigarak di 1340an de
Sefera xacperestan ya seyem
(
1189
-
1192
) seferake Xacperestane, ango
xiristiyanen
, ji bo
Or?elim
ji
misilmanan
ji
Selahedine Eyubi
kurd bistinin hati bu ava kirin. Ew ji aliyen keye fransi
Philippe II
(
fr
;
en
)
("
Augustus
"), keye inglizi
Richard I
("
Lionheart"
, ango "
Dil?eri"
) u imperator
Friedrich I, imperator Rome ya Piroz
(
de
;
en
)
("
Barbarossa
") hati bu der xistin. Le derva bajare
Akka
Xaciyan serkefti na bun u kaiser Friedrich di dema sefere de mir.
Duv
Sefera xacperestan ya duyem
be serkefti bubu re dewleten ji pe
Sefera xacperestan a yekem
re hatini sazkirin ji aliya misilmanan de dihat zor kirin. Di
1154an
de
Nuredin
ji xanedane Zengiyan de
?am
dest xwe xist u kira paytexta xwe. Di
1169an
de Nuredin
Selahedine Eyubi
u ape wi ?erko va ?andina ser ?ovalyeyen xacperestane
Misir
u
Fatimiyan
. Selahedine Eyubi u ape xwe va bi dawi di
1171an
de
Qahire
ji xanedane Fatimiyan stand. Selahedine Eyubi xwe li wir wek
siltan
da zanin u dewleta
Eyubi
saz kir. Pa? Nuredin di
1174an
de mir re Selahedin
?am
, ji pe re ji
Suri
bi pirani dest xwe xist.
1183an
de
Heleb
, cend salan ji pe re ji
Musil
hundura dewlete kir. Ji pe re dewleten misilmanan li dor be?dara dewleta xwe kirin ?unda carxe ser dewleten ji pe
Sefera xacperestan a yekem
re bi desti xacperastan hati sazkirini bu. Li
Filistin
, di
4'e tirmehe
1187an
de, wi arte?a Xacan di
?ere Hetine
de bin xist. Ji pe re Selahedin
Keyaniya Or?elime
bi pirani dagir kir. Di
2'e kewcere
de ji Or?elim vegirt. We deme Selahedin derve cend bajaren wek
Trablus
u
Antioxeia
(Entakya) bi pirani ji Xacperestan standin. Kenge Ew nuceye Selahedin Or?elim vigirtiyi gehi?ta Ewropa, li Ewropa tevliheviya mezin bu u
Papa Urbane duyem
ji we sedeme de mir. Papaye pe wi re hati ji bo seferake Xaci bang kir.
Ji pe banga Papa re heman Imperatore
imperatoriya Rome ya Piroz
, Friedrich I di
27'e kewcere
1188
li
Mainze
xac hel girt u derketa sefere ye. Pe wi re keye
Inglistane
Richard I
(
Dil?eri
) u keya
Fransaye
Philippe II
(
fr
;
en
)
ji derketina sefereye ye. Friedrich ?una cuna bi ke?tiyan ser
Derya Navin
re arte?a xwe bi paya di
Balkan
u
Anatolya
re derbaza Anatoliya kir. Deren derbaz dibun re Friedrich bi xwe re ji le?ker komdikirin. Kenge
Mecaristan
ji xelas kirin le?ker gehi?ti bun nezi 100.000 kes. Imperatore Rome
Isaakios II Angelos
(
en
)
pe?in ji bo ser
Konstantinopolis
di
tengave
derbaz bune re destur na de. Pa? Friedrich
Hadrianopolis
ji Rum stand re wi destur da. Anatoliya we deme bi pirani dest misilmanan u dewlata
Selcuqiyan
de bu. Dema ?ovalyeyen Xacan hatina Anatolya Selcuqiyan gelek eri?a Xacan kir. Le, di gulane
1190an
de Friedrich u Xacperestan paytexta Selcuqiyan
Ikonion
(iroj,
Qonye
) dagir kirin. Le di
10'e tirmehe
de Friedrich kenge di ceme
Goksure
derbaz dibu di wir de fetisi ye. Arte?a xweya germen bi pirani vegeriyana
Almanya
.
Friedrich V
, lawe Friedrich Barbarossa, bi le?keren berman va dewama sefere kir u di
1190an
de gehi?te
Akka
ye.
Richard I u Philippe II di tirmehe
1190an
de li
Marsilya
ji bo hena
Sisilya
u zivistane le derbaz kin di derya re derketine sefere. Duv zivistane re Philip
30'e adare
1191an
de ji bo hera Filstin li Sicilya der ket. Richard pe wi re encax di 10e nisane li Sicilya der ket. Le ke?tiyen Richard ji bo bahozake neza
Kipros
bun. Li wir mirzaye Kipros
Isaakios Komnenos
(
en
;
tr
)
de u jina Richard dil hel girt. Richard u le?keren xwe cuna
Rodos
e. Ji bo dilan bifilitinin Richard u le?keren xwe eri?a Kiprose kirin. Richard girav cend rojan de ji Isaak stand. Di avrele
1191an
de Philippe u Richard li
Tiros
gehi?tina hev. Richard u Philippe teva Xaciyen Akka dorpec kirini bun. Ew dera di gelaweje
1189an
de bin dorpeckirina
Guy de Lusignan
(
fr
;
en
)
, keye Keyaniya Or?elime, de bu. Guy de Lusignan di Cenga Hattin dil bu, le Selahedin di
1189an
de de ew di zindane de serbbest ber da. Pa? le?keren
Friedrich IV
hati bun ji Akka hin nikani bun dagir kirini bun.
Pa? Philippe u Richard ji hat bajar di derya da ji bi tuni hat dorpec kirin. Di bajer de peroka naxwe?iye derketi bu u kemaviya nan u ave derketi bu. Di we sedeme de bi dawi di tirmehe de Selahedin u Xacperest ji bo bajer li hev hatin. Gori we peymane, xacperestan ji bo misilmaneki sereke mezin xastin. Duv re dane we hedi bu Richard di
22'e gelaweje
1191an
de 2700 misilman bi ser je kirine ku?tin. Duv we re Selahedin pir sor bu le?keren xwe ?unda cerxa ser Akka kirin. Le, pe re le?keren xwe ji bo bajer biparastin biri ne
Or?elim
e. Xaci li Akka man u ji bo ki dike lipe? bi Keye Or?elim be berhevdan. Bi dawi ewna wiha li hev hatin; pe?in Guy de Lusignan dike bi key be, kenge ew mir ji
Corrado del Monferrato
(
it
;
en
)
dike bi key be. Ji bo ve biryare Philippe II welate piroz terikand u vegeriya Fransa ye.
Pa? Philippe cu re Richard dewama sefere kir u beraven navbera Tiros u
Yafa
(
ar
;
en
)
ji Selahedin standin. Ji bo Or?elime ji misilmanan bistinin wi arte?a xwe cerxa ser Or?elim kir. Kenge, Richard Yafa hel girt, beraftin ji bo peymane navbera Selahedin u Richard dest pe kir. Ji bo we Selahedin biraye xwe El Edil ?ande Yafa. Le ew be serkefti bu. Di pu?pere
1192an
de Selahedin Yafa ji Richard stand, le ew nezik ?unda bi dest xacperestan ket.
Richard u Selahedin ji bo Or?elim gelek caran ceng kirin. Ji bo li ber Or?elim Richard di wa hin cengan de bin ket, bi dawi ji Or?elim vegeri ye. Di
2'erezbere
1192an
de Selahedin u ji bo peymaneke li hev hatin. Gori we, deren Richard li berave Felestin dagirkirini dike dest xiristiyanan de bime ye u Or?elim ji dike dest misilmanan de bime ye, le xacperesten becek dike bikanin ji bo
Hece
hena Or?elim e. Serve, gori peymana, navbera herdu siltanan de dike se selan a?i^ti he be. Richard di dawiya rezbere de Felesyin terilkand u Sefera Xaciyaye Seyem xelas bu.
Or?elim dest misilmanan u Selahedin ma. Le, Keyaniya Or?elime ve care bi paytexta Akka ?unda hat saz kirin.