Pestoya qismi
(bi ingilizi:
partial pressure
) ango pestoya
gazek
a di nav
giraweya gazi
de.
Peydabuna pestoya qismi ya li gor kanuna Dalton
Molekulen gaze bi derdora xwe ve di tekiliye de ne u zore didin li ser ruyen bi temase de ne. Ev heza molekulen li ser ruyen derdor, weki pesto bi nav dibe. Bi gelemperi gaz ne bi tena sere xwe ne, komek gaz bi hev re, bi ?eweya girawe ne. Pestoya gazen giraweye li gor
qanuna Dalton
te hesapkirin.
Li gor kanuna Dalton; gazen ko bi hev re nakevin reaksiyone, heke di nav giraweyek de biminin, her yek ji gaze giraweye dibe sedema peydabuna pestoyek. Ev pesto wek pestoya qismi bi nav dibe. Pestoya giraweye ji tevahiya van pestoyan pek te
[1]
.
Weki minak,
atmosfer
giraweya gazi ye
[2]
. Her gazek atmosfere dibe sedema peydabuna pestoye. Pestoya gazek a nav giraweya gazi weki pestoya qismi te bi navkirin. Pestoya atmosfere, ji tevahiya pestoya qismi ya gazen atmosfere peyda dibe.
Ango pestoya atmosfere (P
atm
) = P
O
2
+ P
CO
2
+ P
N
2
+ P
H
2
O
= 760 mm Hg ye
[2]
.
Ji ber ko xestiya gazen atmosfere ne wekhev e, pestoya ji aliye van gazan ve te peydakirin ji ne yeksan e. Ango her gazek li gor xestiya xwe pestoyek qismi peyda dike. Piraniya hewaya atmosfere ji
nitrocen
(azot),
oksijen
,
karbona dioksid
u hilma ave pek te. Di asta perave deryaye de,
- % 78,6e atmosfere ji N
2
e,
- % 20,9e atmosfere ji O
2
e,
- % 0,04e atmosfere ji C
O
2
e,
- u % 0,5e atmosfere ji hilma ave u gazen din pek te
[1]
.
Pestoya qismi ya gaza atmosfere bi vi awaye te hesapkirin
[3]
.
P = (P
atm
) x (rejeya gaze ya nav giraweye %)
Pestoya atmosfere (P
atm
) ji boy perave deryaye = 760 mm Hg ye.( mm Hg = milimetir
ciwe
)
Rejeya oksijene ya di nav hewaya atmosfere = % 21 e. (0,21)
Loma pestoya qismi ( P
O
2
) ji boy oksijene= (760 mm Hg )x (0,21) = 160 mm Hg ye.
Herwisa pestoya karbona diokside(P
CO
2
) ji = (760 mm Hg) x (0,0004) = 0,3 mm Hg ye.
Pestoya qismi ya nitrocene (P
N
2
) ji (760mm Hg) x (0,786) ? 597 mm Hg ye
Pestoya qismi ya ave (P
H
2
O
) = (760mm Hg) x (0.004) ? 3 mm Hg ye
- ^
a
b
OpenStax, Anatomy & Physiology, OpenStax ,2013
[1]
- ^
a
b
Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., & Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy & physiology in health and illness 12th ed.
- ^
OpenStax Biology. 2013.
[2]