Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Metroya bajare New Yorke
, (bi inglizi: New York City Subway) toreke metroye ye ku li bajare
New York
a
Dewleten Yekbuyi yen Amerikaye
ye. Metroya New Yorke di 9e cotmeha 1863an de hat vekirin u yekem rawestgeha metroye di 27e cotmeha 1904an de hatiye vekirin. Metroya
New Yorke
, yek ji kevintirin pergalen veguheztina navbajariyen li cihane ye. Sistema metroya
New Yorke
xwediye tora metroya heri mezin a cihane ye
[1]
u direjahiya tora metroye 1370 kilometre ye. Metro, ji 27 xet u 472 rawestgehan pek te.
[2]
Metroya New Yorke, ji xeyni hinek xeten ku di rew?en weki acil u karesatan de niv-dem dixebitin, her rojen sale, 24 saetan dixebite.
[3]
Di ware hejmaren rewiyan en salane de, pergala heri qelebalix a veguhestina navbajariye li Nivkada rojava u cihana rojava ye.
[4]
Metroya New Yorke nehemin pergala heri qelebalix a metro ya li cihane ye. Di sala 2017an de metroye zedeyi 1,72 milyar rewi, di nava hefteye de 5,6 milyon rewi u di dawiya hefteye de ji bi gi?ti 5,7 milyon rewi ragirtiye.
[5]
Metroya New Yorke yekem car di 9e cotmeha 1863an de weki xetek trene ya li ser erde hate cekirin.
[6]
Di salen 1870an de tuneleke wagonen bin erde ku 95 metre direj dibe u di xebate de bu, ji aliye
Alfred Ely Beach
ve hate cekirin.
[7]
Yekem xeta trene ya binerde ya New Yorke di 27e cotmeha 1904an de hate cekirin. Ev xet ji ?aredariye heta ceddeya 145emin u
Broadwaye
dicu.
[8]
Direjahiya we 14,7 km bu u 28 rawestgehen xete hebu. Xet ji hela Pargidaniya Transit Rapid a Interborough (IRT) ve dihate xebitandin. Pi?tre re xeten metroye di sala 1905an de heta
Bronx
, di 1907an de heta
Brooklyn
u di 1915an de heta
Queens
hatin direj kirin.
[7]
Ni?an
|
Xet
|
Re
|
IRT (Division A)
|
Xeta IRT Broadway-Seventh Avenuee
|
|
Broadway?Seventh Avenue Local
|
Van Cortlandt Park?242nd Street - South Ferry
|
|
Seventh Avenue Express
|
Wakefield?241st Street - Flatbush Avenue?Brooklyn College/New Lots Avenue
|
|
Seventh Avenue Express
|
Harlem?148 Street - New Lots Avenue
|
Xeta IRT Lexington Avenuee
|
|
Lexington Avenue Express
|
Woodlawn - Crown Heights?Utica Avenue/New Lots Avenue
|
|
Lexington Avenue Express
|
Eastchester?Dyre Avenue/Nereid Avenue - Flatbush Avenue?Brooklyn College/New Lots Avenue
|
|
Lexington Avenue Local
Pelham Bay Park Express
|
Pelham Bay Park/Parkchester - Brooklyn Bridge?City Hall
|
Xeta IRT Flushinge
|
|
Flushing Local
Flushing Express
|
Flushing?Main Street - 34th Street?Hudson Yards
|
Xeta Shuttlee
|
|
42nd Street Shuttle
|
Times Square - Grand Central
|
BMT/IND (Division B)
|
Xeta IND Eighth Avenuee
|
|
Eighth Avenue Express
|
Inwood?207 Street - Ozone Park?Lefferts Boulevard/Far Rockaway?Mott Avenue/Rockaway Park?Beach 116th Street
|
|
Eighth Avenue Local
|
168th Street - Euclid Avenue
|
|
Eighth Avenue Local
|
Jamaica Center?Parsons/Archer - World Trade Center
|
Xeta IND Sixth Avenuee
|
|
Sixth Avenue Express
|
Bedford Park Boulevard/145th Street - Brighton Beach
|
|
Sixth Avenue Express
|
Norwood?205th Street - Coney Island?Stillwell Avenue
|
|
Queens Boulevard Express/Sixth Avenue Local
|
Jamaica?179th Street - Coney Island?Stillwell Avenue
|
|
Queens Boulevard/Sixth Avenue Local
|
Forest Hills?71st Avenue - Middle Village?Metropolitan Avenue
|
Xeta IND Crosstowne
|
|
Brooklyn-Queens Crosstown
|
Court Square - Church Avenue
|
Xeta IND Second Avenueye
|
|
Second Avenue Local
|
125th Street - Hanover Square
|
Xeta BMT Nassau Streete
|
|
Nassau Street Local
|
Jamaica Center?Parsons/Archer - Broad Street
|
|
Nassau Street Express
|
Jamaica Center?Parsons/Archer - Broad Street
|
Xeta BMT Canarsie
|
|
14th Street?Canarsie Local
|
Eighth Avenue - Canarsie?Rockaway Parkway
|
Xeta BMT Broadwaye
|
|
Broadway Express
|
Astoria?Ditmars Boulevard/96th Street - Coney Island?Stillwell Avenue
|
|
Second Avenue/Broadway Express/Brighton Local
|
96th Street - Coney Island?Stillwell Avenue
|
|
Broadway Local
|
Forest Hills?71st Avenue - Bay Ridge?95th Street
|
|
Broadway Local
|
Astoria?Ditmars Boulevard - Whitehall Street?South Ferry
|
Shuttle Hattı
|
|
Franklin Avenue Shuttle
|
Franklin Avenue - Prospect Park
|
|
Rockaway Park Shuttle
|
Broad Channel - Rockaway Park?Beach 116th Street
|