Gever
(bi
tirki
:
Yuksekova
) yek ji navceyen
Colemerge
ye u navceya heri mezin a Colemerge ye. Gever yek ji navceyen xwedi nifusa qerebalixe ku di statuya navceye de ye. Gever her ciqas di statuya navceye de be ji di salen dawi de bi wergirtina kocberen ji gunden derdore ji Colemerge mezintir buye.
Gever navceyek
Bakure Kurdistane
ye ku li ser sinoren
Bakure Kurdistane
,
Rojhilata Kurdistane
u
Ba?ure Kurdistane
cih girtiye.
Te texminkirin ku navce bajareki pir kevnar e ku diroka navceye ji i 7000 sal beri zayine vedigere. Beri zayine di sala 1000an de Urartuyan li hereme jiyan kirine.
Nave navceye di tomarkirinen sala 1855an de wek "Gevar" hatiye nivisandin u di tomarkirinen sala 1898an de ji wek "Dize" hatiye nivisandin. Navce di
?ere Cihane ye Yekem
de bajar ji aliye
Rusyaye
ve te dagirkirin u di 5e gulana sala 1918an de ji ji dagirkeriya Rusyaye te rizgarkirin.
Gever di sedsala 19an de navceyeke Livasiya Hekariye ku bi ser
Parezgeha Wane
ve bu. Di sala 1936an de Gever weki navce hatiye ragihandin. Nave bere ye navenda navceye di wan salan de Dize bu.
Gever di salen 1990i de ku gunden hereme ji aliye hikumeten tirk ve tene valakirin navce rasti peleke zede ya kocberiye hatiye. Tevi ku di cileya sala 2016an de hatibu rojeve ku navenda parezgeha
Colemerge
di carcoveya tevdbiren idari de veguhezinin Gevere le heta niha nehatiye bicihanin.
[2]
Gever yek ji navceyen
Bakure Kurdistane
ye ku li ser sinoren Bakure Kurdistane,
Rojhilata Kurdistane
u
Ba?ure Kurdistane
hatiye avakirin. Li bakur navceya
Elbak
a
Wane
, li rojhilat sinore Rojhilata Kurdistane li aliye ba?ur Ba?ure Kurdistane u li rojava ji
Colemerge
cih girtiye. Navce li ser de?teke bilind e ku di nav ciyayan de ye hatiye ava kirin. Bilindahiya
De?ta Gevere
neziki 2000 metre ye. Firehiya De?ta Gevere 15 kilometre ye u direjahiya de?te 40 kilometre ye.
Ji ber ku De?ta Gevere di nav qadeke girti de ye bi daketina hewaya sar bi zivistanen sar derbas dibe. Di demsala payize de avhewaya sar bi gelemperi li Gevere u li Colemerge serdest e.
Bajaroken giredayi Gevere:
Xirwate
,
Bajerga Mezin
Gunden Gevere
Gunden navendi
|
Mezre (gunden giredayi)
|
Aved
|
Dedin
,
Tirdene
|
Alekanan
|
-
|
Anur
|
-
|
Bajerga Bicuk
|
-
|
Bilindbasan
|
-
|
Befircan
|
Badava
,
Gewrik
,
Xirwateng
,
Member
|
Babanis
|
Birican
,
Zive
,
Deris
,
Sisar
,
Suyink
,
Simehilk
|
Besitki
|
Zevisora Jeri
,
Zevisora Jori
,
Gipe
|
Biyan
|
-
|
Boluk
|
Arinc
,
Kele
|
Civyan
|
-
|
Cilik
|
-
|
Dare
|
-
|
Delezi
|
Deri?k
,
Birbila
,
Xurekana Jeri
,
Xurekana Jori
,
Bani
|
Dirbesan
|
Dotkan
|
Elver
|
-
|
Gagewran
|
-
|
Gilord
|
-
|
Herink
|
-
|
Hes
|
-
|
Haciyan
|
Mergan
,
Rezke
|
Hirmin
|
Alyava
,
Kendalok
,
Mitirban
,
Me?kan
,
Wargenima
,
Derav
,
Seri?kevte
|
Heleyis
|
Herekisa Jeri
,
Ko?ke
,
Sulik
|
Kampa Erto?e
|
-
|
Kuneruvi
|
?atax
,
Nerdan
,
Mezraye Kuneruvi
,
Hircguza Jeri
,
Hircguza Jori
|
Kinyani?
|
Seve
,
Rezuk
|
Kerpel
|
-
|
Kaport
|
Kuce
|
Kertinis
|
-
|
Kiyat
|
-
|
Kokeb
|
-
|
Metolanis
|
Axespi
,
Mekanis
,
Derik
,
Erdal
,
Heli?ik
,
Niziran
,
Kevle Melebayi
,
Veriski
,
Kevle Merebayi
,
Sekran
|
Memkan
|
-
|
Memkava
|
Yekmala Jeri
,
Kilban
,
Mu?an
,
Yekmala Jori
|
Manis
|
Dizberan
,
Gove
|
Mexsudava
|
-
|
Micic
|
-
|
Niziran
|
Xulan
,
Bazidan
,
Kanire?
,
?imte
|
Oremar
|
Aqar
,
Avetir
,
Ceman
,
Firavink
,
Cemparezan
,
Zere
,
Xiyarte
|
Or?e
|
-
|
Page
|
-
|
Peranis
|
Silord
,
Gove
,
Hisark
,
Zevkan
|
Pirzalan
|
Cardiwar
|
Pi?tqesr
|
Berbini
,
Xanixece
,
Page
,
Erba?
|
Peylan
|
Nebar
|
Qadyan
|
Xalidava
,
Manunan
|
Sat
|
Berkevi
,
Mela Yasin
,
Rezuk
,
Gunde Jori
|
Soryan
|
Zerel
,
Rezuk
,
Birdik
,
Avyan
,
Basan
,
Okcular
,
Gulepir
|
Silivana
|
-
|
Susyan
|
-
|
Serde?t
|
-
|
Seguzan
|
-
|
Sekran
|
Navdiyan
|
Sore
|
-
|
?ahe
|
-
|
Sinava
|
-
|
?itazin
|
Serpel
|
?akitan
|
-
|
?i?emzin
|
Miranava
,
Xurekana Jori
|
?avute
|
?ervan
|
?ahgilord
|
Gunde Jir
,
Gove
,
Memi?te
,
Veregoz
,
Berdere?
,
Serangel
|
?uke
|
Birye
,
?exmeman
|
Tilorana Jeri
|
Tilorana Jori
,
Taxa Nu
|
Tekurava
|
Kalanis
|
Talane
|
Elsan
,
Mate
,
Midi
,
Zereni
,
Birixan
|
Tivani
|
-
|
Wezirava
|
-
|
Xelkan
|
Ayir
,
Ba?tazin
,
Merg
|
Xalane
|
-
|
Xilxes
|
Pilonk
,
Gulank
|
Zizan
|
-
|