Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Elektron
yek ji
keriyen himani
ji
keri yen atome
ye u
bareke karevayi
ye nerini heye. Elektron
leptoneka
zivir-½
e ko pardariya
karlekkirinen karevayi-asinrevayi
dikit.
Baristeye
elektron ji yek liser hizara bicuktirin
atome
ji kemtir e. Li goreye lihevhatine, bare we ye karevayi nerini dihet hesibandin u bi pivana
yekinen atomi
?1 e. Elektron u
navoka atome
bihevra atome pekdiinin u karlekkirina wan digel navoken atomen hevsi sedema
bestinen kimayi
ye.
Nave elektrone ji peyva
Yewnani
bi ramana
kareva
ye hatiye (bi
Inglizi
amber
u bi Yewnani
?λεκτρον
). Vi keristeyi, anko karevaye, dewreke giring di veditina diyaroka karevaye da listiye. Yewnaniyen kevnar dizani ko eger parceyeke hiriye di karevaye bihisun bareke karevayi peyda dibit ko dikarit ciruskan bikit.
Hizira hebuna elektrone, weki yekina bare karevayi di
karevakimyaye
da, li sala 1874e ji aliye
G. Johnston Stoney
ve peyda bu u her wi ji nave elektron weki zaravek li sala 1894e exist ser zimanan. Hizira hinde ko elektron keriyeke atome ye li sala 1897e bo
J. J. Thomsoni
hat ko li
Ezmungeha Kavendi?e
li
Zaningeha Kambrice
li ser
luleya tireja katod
kar dikir.