Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Bateri
, jederka heza kimyesal e. Di bateriyede caviya sereke, caviya
elektrokimyasaleye
. Dema meriv bateriyan
birezeyi
giredide dikare
voltajen
bilind bidestbixe.?ema 1. be?eki ji caviye ye u ?ema 2. bateriya ku bi berxwedaniya rezeyi herike peyda dike dixuye.
Di caviyeki elektrokimyasalde du plaqeyen ku bi nave
elektroda pozitif
u
elektroda negatif
te binavkirin heye u
?ileaveki
u
niv?ileaveki
ku bi nave
elektrolit
te navkirin heye. Dema vedoreki di navbera terminalen elektrodan were giredan, di navbera elektroda pozitif u elektrolide de reaksiyoneki kimyasal cedibe u
elektron
, ji vedore ber bi terminala pozitif diherikin. Di elektroda negatifde ji, reaksiyneki pa?pe cedibe u elektron ji elektroda negatif ber bi vedore tene tendandin. ji bo reaksiyoneki bitew? elektron u iyonen pozitif ber bi elektrolite diherikin.
Di ?emayede herik, bi du aliyan hatiye ni?andan. Yek ji wan herika elektronane ya din ji herika kevne?opiyeye. Elektron bi bare negatif barkirine u ji ciheki voltaja negatif berbi pozitife diherikin. En ku cara yekem elektrik ki?fkirine, herike tevgereki baren pozitif difikirinin u reya elektronan pa?be difikirinin.
Reaksiyona kimyasal di navbera terminalen pozitif u negatifde , voltaj yani
ferqpotansiyel
avadike.Yekineka voltaje
Volt
´e. Pestoya ku voltaj cedike je re heza elektromotiv te gotin.Herik hejmara elektronen ku di
raguhezbarde
saniyekide derbasdibine u yekineka wi
ampere
.
Pila pe?in di sala
1800
'e de ji aliye
Alesandro Volta
ve hatiye nuvedan. Pa?e
John Frederick Daniell
u hin zanyarern din, pila Volta pe?xistin.
Bateri ji bo bikaraninen cuda gelek tipan u bi voltajan te hilberin.Hinek ji wan ?arj dibin( caviyen duser) u hinek ji ?arj nabin ( caviyen yekser). Ji bo bateriyen yekser minak:fener, kamera, radyoyen berike, hwd... ev bateri alkaline. Bateriyen duser ji, bateriye
nikel-kadmiyum
(Ni-Cd)e
ne u telefonen betel u aku meriv dikare minak bide.
|
---|
Navneteweyi
| |
---|
Neteweyi
| |
---|
Yen din
| |
---|