Bateri

Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Bateri

Bateri , jederka heza kimyesal e. Di bateriyede caviya sereke, caviya elektrokimyasaleye . Dema meriv bateriyan birezeyi giredide dikare voltajen bilind bidestbixe.?ema 1. be?eki ji caviye ye u ?ema 2. bateriya ku bi berxwedaniya rezeyi herike peyda dike dixuye.

Di caviyeki elektrokimyasalde du plaqeyen ku bi nave elektroda pozitif u elektroda negatif te binavkirin heye u ?ileaveki u niv?ileaveki ku bi nave elektrolit te navkirin heye. Dema vedoreki di navbera terminalen elektrodan were giredan, di navbera elektroda pozitif u elektrolide de reaksiyoneki kimyasal cedibe u elektron , ji vedore ber bi terminala pozitif diherikin. Di elektroda negatifde ji, reaksiyneki pa?pe cedibe u elektron ji elektroda negatif ber bi vedore tene tendandin. ji bo reaksiyoneki bitew? elektron u iyonen pozitif ber bi elektrolite diherikin.

Di ?emayede herik, bi du aliyan hatiye ni?andan. Yek ji wan herika elektronane ya din ji herika kevne?opiyeye. Elektron bi bare negatif barkirine u ji ciheki voltaja negatif berbi pozitife diherikin. En ku cara yekem elektrik ki?fkirine, herike tevgereki baren pozitif difikirinin u reya elektronan pa?be difikirinin.

Reaksiyona kimyasal di navbera terminalen pozitif u negatifde , voltaj yani ferqpotansiyel avadike.Yekineka voltaje Volt ´e. Pestoya ku voltaj cedike je re heza elektromotiv te gotin.Herik hejmara elektronen ku di raguhezbarde saniyekide derbasdibine u yekineka wi ampere .

Diroka Pile [ biguhere | cavkaniye biguhere ]

Pila pe?in di sala 1800 'e de ji aliye Alesandro Volta ve hatiye nuvedan. Pa?e John Frederick Daniell u hin zanyarern din, pila Volta pe?xistin.

Bateriyen yekser u duser [ biguhere | cavkaniye biguhere ]

Bateri ji bo bikaraninen cuda gelek tipan u bi voltajan te hilberin.Hinek ji wan ?arj dibin( caviyen duser) u hinek ji ?arj nabin ( caviyen yekser). Ji bo bateriyen yekser minak:fener, kamera, radyoyen berike, hwd... ev bateri alkaline. Bateriyen duser ji, bateriye nikel-kadmiyum (Ni-Cd)e ne u telefonen betel u aku meriv dikare minak bide.