Elih
anku
Eli?
(bi
tirki
:
Batman
) bajareki
Bakure Kurdistane
ye.
Nave bajer e kevn
Elih
e. Di sala 1957an de nave bajar buye "
Batman
".
- 800 - 612 dema asuriyan
- 612 - 550 Imperatoriya medan
- 350 Dema mekedoniyan
- 700 Dema ereban
- 927 Dema bizansiyan
- 1107 Dema selcukiyan
- 1243 dema mogolan
- 1514 Dema osmaniyan
- 1894 Serhildana Sasone li diji osmaniyan
Bajar di nav parelelen 42° 54´ u 40° 59´ bakur u meridiyenen 38° 34´ u 37° 22´ rojhilat de ye. Bajar li bakur bi
Bidlis
u
Mu?e
, li rojhilat bi
Serte
, li ba?ur bi
Merdine
u li rojava ji bi
Amede
hatiye dorpeckirin.
Erda hereme ji 75,7% ji ciyayan pek te. Zozan u de?t ji 24,3% e. Ji wi erdi ji 91,7% e wi ji bo candiniye te bikaranin. Li hereme bi tene nisk, genim, tutin, pembo, tiri u zebe?, pivaz ten candin. Gwiz, berru, incaz, beiv, hijir u wez ji li were ten ?itlandin.
Li hereme avhewaya re?ahiye serdest e. Havinan germ u zuha, zivistanan ji sar u berf u payiz barani derbas dibe.
Sason
(2.973 m),
Zupser
(2.044 m),
Raman
(1.263 m)
De?ta Batmane (10.000 ha), De?ta Qubine (direjahi 15?20 km, firehi 2?3 km ye).
Geliye Ceme Batmane u qismek ji geliye Ceme Dicle, geliyen heri mezinen li hereme ne.
Gol li hereme tune ne. Ceme Batmane u
Dicleye
yen heri mezin in en ku li hereme diherikin.
Ceme Xerzan
ji dikeve nav sinoren bajer.
Xwedikirina
heywanen kedi
mijuliyeteke mezin e li hereme. Li hereme
heywanen kovi
, weki
rovi
,
kew
,
kivro?k
u
gur
ji peyde dibin.
Li Qubine, li
Ciyaye Ramane
petrol
derdikeve. Weki din li hereme
xwe
,
krom
,
asfalt
u
sifir
ji ji bin erde derdikeve.
Kela
Hezoye
u bajare bere ye
Heskife
ciyen gere yen ji bo turistan e.
Piraniya serjimare ji misilmanan pek te. Li gunden li derudora Qubine
ezidi
gelheyeke mezin diniminin. Xiristiyan pir kem li hereme peyde dibin. Piraniya gelheye ji kurdan pek te. Van salen dawi bi saya
Rafinera Petrole
tirk ji li hereme bi cih bune.
Ereb
u
suryani
ji civaken din en hereme ne.
Ke?kek, biryan, kifta bi mast u "
Kitel
" xwarinen heri naskirine ku li hereme ten xwarin.
?elwar
ji ali zilaman ve te li xwe kirin. Bi ser de i?ligek ku mile wi direj u nex? kiri (celehu) te li xwe kirin. Di nigan de goren ji hiri cekiri u pelaven ku je re dibejin "
re?ik
" hene.
Jinen hereme fistanen hevre?im yen rengin ku dibiriqin li xwe dikin. ?elwarek fireh u goren ji hiri li xwe dikin. Kefi yan ji pu?i ji didin sere xwe. Pelaven lastik yan ji carox ji li nigen xwe dikin.
Li hereme kincen modern ji, bi taybeti wan salen dawi ten li xwe kirin.