Der Aristoteles wohr ene alhl-jrihschesche Fillosoff, Weßeschaffler, Schohler vum Plato un ene Lahrer vum Alakßander . Ojinahl jrihschesch daht mer en ?ριστοτ?λη? schrihve. Dat kammer ovversaze, dann heis et ?der baßte Zwak“ udder ?de baßte Affseesch“. Ha wood jebohre en da Schtadt Stagira em Norde vum dohmohleje Jrihscheland em Johr 384 vor Krestos em Jebehd om dat Thessaloniki vun huk, un hat jelahf bes en et Johr 322 vor Krestos . Jeschtorrve es ha en Euboea .

Singe Vatter wohr der Nicomachus , der Liivaaz vum mazedohnesche Kunning Amyntas dem drette . Da Vatter es jeschtorrve, wi singe Sonn Aristoteles norr e Kind wohr, drom wohd der Proxenus vun Atarneus singe Vormund.

Met aachzehn Johr es ha em Plato sing Akkademih ennjetrodde. Ha bleev doh en Atheen bes ha sibbeundrißßesch wohr, om et Johr 347 vor Krestos . Sing schrefflesch ovverlivverte arbeijde jonn ovver de dohmohleje Fifik , de Weßeschaffte vum Lavve , de Weßeschaff vun de Diere , de Mettafisik , de Loggik , de Ettik , de Asthettik , de Po'esih , et Thijater , de Mussik , de Rhetorrik , de Weßeschaff vun de Schprohch , de Politek , de Verwalldong un sin et eezte omvaßende Jedangkebouwark vun de waßlejje Fillisoffih . Drom kallt mer och bes huck vun em Aritoteles sing Fillosffih un jehde Schohler am Jumnahsijum un jehde Schtudant en enem Fach vun de su jenannte jeisteje Weßeschaffte moß sesch doh met beschafftejje. Ha jelld als der Bejronder vun de neujere Weßeschaffe vun Europpa.

Koot nohm Plahto singem Duhd jingk ha vott vun Atheen un wohd vum Johr 343 vor Krestos avv ene Lahrer vum Alakßander, spaader der jruhße jenannt, op jeheijß vun dam singem Vatter Philip . Dat johv em jehde Mange Schangse un Mujjeleschkeijte vun vill Jald. Ha dahd en Sammlong vun Booscher bejronde un di hann em jehllve sallver honderte Bohscher ze schrihve. Ha es dann en da Zigg von de platohnesche Lihre mih zor Ampirih , allsu zom weßeschafflejje Beobachte , ovverjejange. Ha wohr ovverzeusch, dat et Weße vun alle Minsche un de Luck schihßlesch un andlesch op de Wahnammong opjebout wohr. Dadd es bes huck eine vun de Seule vun de Weßeschaffte vun de Natuhr un Attlijjem doh drovver eruß jeblevve.

Singe Mettafisik had Jrondlahre jelaht for de Jelihrte en Kleinahsije un Arrahbijje . Doh nannd mer en med ohndlesch Respak ?der eezte Lihrer“ ( ?????? ????? ).