?леуметт?к
немесе
?о?амды? психология
(
гр.
psyche
? жан ж?не
logos
? с?з, т?с?н?к, ?л?м) ?
?леуметт?к топтар?а
?осылуымен байланысты адамдарды? ?ызмет? мен п?н?н?? за?дылы?тарын, сонымен ?оса ол топтарды? ?здер?н?? рухани ерекшел?ктер?н зерттейт?н
жантану ?ылымдарыны?
саласы.
?леуметт?к психология
отбасыны?
,
?жымны?
,
тапты?
,
?лтты?
, та?ы да бас?а адамдарды? т?р?ан жер?не,
к?с?б?не
,
?о?амда?ы
алатын орнына ?арай ж?ктелет?н топтарыны?
психологиясын
зерттейд?. ?леуметт?к психология ?о?амда болып жат?ан саяси-?леуметт?к ??былыстарды? сырын т?с?нуге, олардан ?орытынды шы?арып, ?о?амны? даму ба?ытын ай?ындау?а, ?р? топтарды ж?не т?тас ?о?амды бас?ару?а, ба?ыттарды, шараларды ай?ындай отырып, оны стратегиялы д?рыс жол?а салып отыру?а к?мектесед?. Сонды?тан ?алымдар б?л ?ылымны? болаша?ы зор,
XXI ?асырда
жетекш? орындар?а шы?ады деп есептейд?.
?леуметт?к психологияны? нег?зг? б?л?мдер?не мыналар жатады:
- ?леуметт?к топтарды?
психологиялы? м?нездемес?;
- т?л?а психологиясы
;
- а?парат алмасу за?дылы?тары ж?не б?рлескен ?ызмет ?ст?ндег? адамдарды? ?зара ?рекеттесу?;
- т?рл? ?ауымдасты?тарда ?алыптасатын т?л?ааралы? ?зара ?атынастар.
?леуметт?к психология ?зге ?ылымдармен ?
социологиямен
,
педагогикамен
,
философиямен
,
саясаттанумен
,
м?дениеттанумен
ты?ыз байланыста болады.
Социология
?о?амны?, топты? ж?не жеке адамны? ??ндылы?тары мен нормаларыны? сипатын ?арастырса, ?леуметт?к
психология
сол адамдар ?м?р с?рет?н микро ж?не макроортаны? ?сер?н ескере отырып, оларды? ?алыптасуыны? на?ты механизмдер?н ж?не т?л?аны? дара ерекшел?ктер?н зерттейд?. Егер социология т?л?аны? ?леуметт?к белсенд?л?г?н?? т?пк?л?кт? ?айнарларын ашатын болса, онда ?леуметт?к психология оларды? пайда болу жолдары мен за?дылы?тарын ?арастырады, белсенд?л?кт? мейл?нше толы? ?ске асыруды? жа?дайларын жасау?а к?мектесед?. Социология т?рл? адамдар топтары мен ?ауымдасты?тарыны? ?ш?ндег? т?л?ааралы? байланыстарды? ?леуметт?к м?н?н ашады. Ал ?леуметт?к психологияны жеке адамны? немесе жеке топты? ?ызмет?нен ол м?нн?? калай ж?не ?андай формаларда к?р?н?с беру?, т?л?алы? сапалы?тарды? ?алыптасуына ?алай ?сер етет?н? ?ызы?тырады.
?леуметт?к психологияны?
философия
??рамында ?за??а созыл?ан даму тарихы бар; Батыста
XVIII ?асырда?ы
а?артушылы? кезе?де о?ан к?б?рек к???л б?л?не бастады.
XIX ?асырды?
ая?ы мен
XX ?асырды?
басында ?леуметт?к психология жеке ?ылым саласы рет?нде орны?ты.
XX ?асырды?
20-жылдарынан бастап ?леуметт?к психология
А?Ш
,
Англия
,
Германия
,
Франция
,
Жапония
сия?ты дамы?ан елдердег?
психология
?ылымыны? жетекш? ба?ытына айналды.
?леуметт?к психология б?рын?ы
Ке?ес Ода?ында
да к?п к???л б?л?нген. Ке?ес бил?г? т?сында б?л ?ылым жетекш? сала?а айналды. Ке?ест?к ?леуметт?к психологтарды? зерттеулер?нде т?л?а ж?не ?жым м?селелер? Батыста?ыдай топ динамикасы за?дылы?тарынан ?згеше ба?дарда алынып, ерекше теориялы? ??рыл?ыда ?арастырылды. ?лттарды? ж?не ?зге ?р? ?леуметт?к топтарды? психологиясы зерттелд?. Оларды? арасында ?аза?станды? ?алымдарды? да ?лес? болды.
[1]
?ылым саласы рет?ндег? ?леуметт?к психологияны? зерттеу объект?с?не мыналар жатады:
- адамдар арасында?ы
а?парат
алмасу ж?не ?зара ?рекеттесу за?дылы?тары, атап айт?анда, ?о?амды? ж?не т?л?ааралы? ?атынастар ??рылымында?ы ж?здесуд?? р?л?, оны? ??рылымы, ат?аратын ?ызмет?, ж?здесу ?дер?с?нде ?сер ету амалдары;
- таптар
мен
?лттар
сия?ты ?р? ж?не е?бек ?жымы мен отбасы сия?ты ша?ын ?леуметт?к топтарды? психологиялы? м?нездемелер?, б??ан ?оса ?жымшылды?, бас?ару ж?не жетекш?л?к, топ болып шеш?м ?абылдау, топ ?ызмет?н?? ти?мд?л?г? сия?ты ?дер?стерд? зерттеу;
- т?л?аны? ?леуметт?к психологиясы, оны? коммуникативт?к сапалы?тарына талдау жасау, ?леуметтену м?селелер?, ?леуметт?к ма?саттарды? ?алыптасуы ж?не ауысуы, т.б.
[1]
- ↑
a
b
?о?амды?
б?л?м нег?здер?: Жалпы б?л?м берет?н мектепт?? ?о?амды?-гуманитарлы? ба?ытында?ы 10-сыныбына арнал?ан о?улы? / ?.Нысанбаев, ?.Ес?м, М.Изотов, К.Ж?кешев, т.б. -
Алматы
: ≪Мектеп≫ баспасы,
2006
.
ISBN 9965-33-570-2
   |
|---|
| | Психология салалары
| |
|---|
| | ?олданбалы психология
| |
|---|
| | ?осымша
| |
|---|
|