?бу Абдулла? М?хаммед ибн Ахмад ибн Осман ибн ?аймаз Ш?мсуддин ?з-З???би
(
1274
-
1348
) ? имам, ата?ты
мухаддис
?алым, тарихшы,
хафиз
.
Хадис
?л?м?н зерттеуд? 18 жасынан баста?ан ол
Дамаскта
,
Мысырда
,
Ба?лабекте
,
Александрияда
б?л?м алады. Шафи?и бол?анымен,
фи??
м?селелер?нде ол
ханбали маз?абыны?
п?к?рлер?не болысып,
с?л?фи
а?идасыны?
?ор?аушысы бол?ан, о?ан ?айшы келгендерге ?арсы к?таптар жаз?ан. Мысал?а,
Алла?
та?аланы? сипаттарына арнал?ан
≪?л-Улуу лил-?лий ?л-?аффар≫
(
≪?лы?, Кеш?р?мд? Алла?ты? би?к д?режес?≫
) немесе
≪?л-Арбаун фи сыфати-Лл??≫
(
≪
Алла?ты? сипаттары
туралы ?ыры? хадис≫
). Оны? хадис ?л?м?не, хадис
риуаятшыларына
(≪ридж?л≫) арнал?ан ата?ты е?бектер? бар. ?з-З???бид?? тарих?а арнал?ан е?бектерн?? саны ек? ж?з к?тап?а жуы?.
?з-З???би тарих ?ылымын, хадистерд?, оларды? риуаятшыларын тере? зерттеумен ?оса ≪?л-джарх у?т-та?диль≫ (хадис риуаятшыларыны? сен?мд?л?г?н аны?тайтын ?ылым) ?ылымында б?лг?р бол?ан, оларды? ?м?рбаяндарын жинап, к?таптар жаз?ан. Мысал?а:
≪Сияр а?л?м ?н-нубал?≫
(
≪М?ртебел? ?алымдарды? ?м?рбаяндары≫
).