?з?рбайжан М?ди?лы М?мбетов
Жалпы ма?л?мат
Ту?ан к?н?	2 ?ырк?йек 1932 ( 1932-09-02 )
Ту?ан жер?	Савинка селосы, Палласовка ауданы , Волга нем?стер?н?? АКСР-ы , Т?менг? Волга ?лкес? , РКСФР , КСРО
?айтыс бол?ан к?н?	17 ?араша 2009 ( 2009-11-17 ) (77 жас)
?айтыс бол?ан жер?	Астана , ?аза?стан
Азаматты?ы	?аза?стан   КСРО (1932-1991)
Маманды?ы	театр, кино ж?не опера режиссёр ?, театр педагогы, актер
Белсенд? жылдары	1948 - 1980
Марапаттары

?з?рбайжан М?ди?лы М?мбетов ( 2 ?ырк?йек 1932 ( 19320902 ) , ?аз?рг? Ресей Федерациясы , Волгоград облысы , Палласовка ауданы , Савинка селосы ? 17 ?араша 2009 , Астана ) ? ?аза?станды? ж?не б?рын?ы ке?ес театр, кино ж?не опера режиссер? , педагог , ?о?ам ?айраткер?, КСРО ж?не ?аза?станны? халы? ?рт?с? , КСРО Мемлекетт?к сыйлы?ыны? лауреаты.

?аза?станны? Халы? ?а?арманы ж?не е? жо?ары ≪ Отан орден?н??≫ иегер?.

Астана ?аласыны? ??рметт? азаматы (2000 жыл).

?м?рбаяны [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• 1952 жылы Алматы хореография училищес?н , 1957 жылы М?скеу ?аласында?ы Мемлекетт?к театр ?нер? институтыны? (?аз?рг? Мемлекетт?к театр ?нер? академиясы) режиссерл?к факултет?н (проф. Н.И. Горчаков пен А.А. Гончаровты? мектеб? бойынша) б?т?рд?.
• 1957 ? 1995 жылдары ?аза?ты? мемлекетт?к академия, драма театрында режиссер, директор, Мосфильм киностудиясында стажер-режисер, ?аза?фильм студиясыны? к?ркемд?к жа?ын бас?арушы, бас режисер ?ызметтер?н ат?ар?ан.
• 1970 жылдан педагогикалы? ?ызметпен ш??ылданады,
• 1979 жылдан Алматы мемлекетт?к театр-к?ркемсурет институтыны? (?аз?рг? ?аза? ?лтты? ?нер академиясы) профессоры;
• 1981 жылдан ?аза? театр ?о?амыны? (?аз?рг? ?аза?стан театр ?айраткерлер? ода?ыны?) т?ра?асы, 1996 жылдан президент?.
• 1999 жылдан А?мола облысы ?аза? музыкалы драма театрыны? ( Астана ?аласында ) к?ркемд?к жа?ын бас?арады.

?нер жолы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

М?мбетов ?з?н?? режиссерл?к ?нер жолын 1957 жылы ?аза?ты? мемлекетт?к академия драма театрында Ш.Х?сайыновты? “Ерт?с жа?асында” пьесасын ?оюмен бастады.

Комедия жанрында?ы ?ойылымдары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• ?.М?хамеджановты? “Б?лт?р?к б?р?к астында” (1959, осы спектакльде ?з? Арыстанны? р?л?н орындады),
• М.?уезовт?? “Айман-Шолпан” (1960),
• ?.Байсей?тов пен К.Ша??ытбаевты? “Беу ?ыздар-ай” (1960),“??да?и кел?пт?” (1961),
• Лопе де Веганы? “?ыз?аныштан махаббат” (1962),
• М.Фришт?? “Дон Жуанны? думаны” (1968),
• “Ой ж?г?ттер-ай” (1970),
• Ф.Эрвен?? “Т?лк? бикеш” (1984)

Бас?а да ?ойылымдар [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• Ш.Айтматов пен ?.М?хамеджановты? “К?кт?бедег? кездесу?н” (1975),
• ?.?б?шевт?? “Мансап пен ?жданын” (1974),
• Т.Ахтановты? “Анты” (1977) мен “Жо?ал?ан досын” (1985),
• Айтматовты? “А? кемес?” (1984, инсценировкасын ?з? жаса?ан) мен “Боранды бекет?н” (“?асырдан да ?за? к?н” деген атпен, 1990) сахна?а шы?арды.

Трагедия жанрында?ы ?ойылымдары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• ?уезов пен Л.С. Соболевт?? “ Абай ” (1962),
• Айтматовты? “Ана ? Жер-ана” (1964, ?аза?стан Мемл. сыйл., 1966),
• ?.М?с?реповт?? “?озы К?рпеш ? Баян с?лу” (1971) сия?ты трагедиялары М?мбетов трактовкасы бойынша оптимист?к рухта шеш?м тапты.
• ?уезовт?? “?ара ?ыпша? ?обыландысы” (1967) мен “?араг?з?н” (1981),
• ?.Н?рпей?совт?? “?ан мен тер” (1973, инсценировкасын ?з? жаса?ан; КСРО Мемл. сыйл., 1974),
• А.П. Чеховты? “Ваня а?айын” (“С?й?кт? мен?? а?атайым” деген атпен, 1982; сондай-а? 1996 ж. Орысты? мемл. академ. драма театрында),
• У.Шекспирд?? “Кориоланын” (1992),
• Софоклды? “Эдип патшасын” (1993) ?ойып, батыл, ?зден?мпаз суреткер екен?н танытты.

Либреттолары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• 1958 ж. М?скеу ?аласында ?ткен ?аза? ?дебиет? мен ?нер?н?? онк?нд?г?не ?атысты. М?мбетов муз. шы?армаларды сахналау ж?мысымен де айналысты.
• А.Ж?банов пен Л.Хамидид?? “Т?леген То?таров” (1963),
• ?.Ж?банованы? “Е?л?к-Кебек” операсын (1975) ?оюмен б?рге “А? ??с туралы а?ыз” (1966) ж?не “?араг?з” (1991) балеттер?н?? либреттосын да жазды.

Фильмдер? [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• “ ?н ?анатында ” (1966),
• “ ?ан мен тер ” (1978);
• “ Жаушы ” (1980) фильмдер?н ?ойды.

Фильмографиясы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Актёр рет?нде [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• 1948 - Алтын керней - Т?кен
• 1955 - Мексиканды? - эпизод

Режиссер рет?нде [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• 1966 - ?н ?анатында
• 1970 - ?асыр ?шектер?
• 1976 - Абай
• 1978 - ?ан мен тер
• 1980 - Суыт жорт?ан жаушылар

?о?амды? ?ызмет? [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• Астана ?аласыны? ??рметт? азаматы (2000).
• ?аза?стан Республикасы ?к?мет?н?? жанында?ы ?дебиет, ?нер ж?не с?улет саласында?ы Мемлекетт?к сыйлы?тары ж?н?ндег? комиссияны? (1998) ж?не
• ?аза?стан Ресупубликасы Президент? жанында?ы Адам ???ы?ы ж?н?ндег? комиссияны? м?шес?,

Марапаттары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

• 1961 "?аза? КСРны? е?бек с???рген ?нер ?айраткер?"
• 1965 "?аза? КСР Мемлекетт?к сыйлы?ы" (Ш.Айтматовты? "Ана жер ана" спектель? ?ш?н)
• 1970 ?аза?станны? халы? ?рт?с? (?аза? КСР халы? артис?)
• 1972 "?ара?алпа?станны? халы? артис?"
• 1974 КСРО Мемлекетт?к сыйлы?ыны? лауреаты. (?.Н?рпей?совты? "?ан мен тер" спектакль? ?ш?н)
• ≪ Е?бек ?ызыл Ту орден?≫
• ≪ Халы?тар досты?ы орден?≫
• 2000 жылы президент жарлы?ымен ?аза? театр ?нер?не с???рген зор е?бектер? ?ш?н ?Р Е? жо?ар?ы марапаты алтын ж?лдызды Халы? ?а?арманы ата?ы ж?не е? жо?ары ≪ Отан орден?≫ бер?лд?.
• 2000 жылы Астана ?аласыны? ??рметт? азаматы ата?ы бер?лд?.
• Б?рнеше медальдар мен "??рмет" грамоталарымен марапаттал?ан.

Жеке ?м?р? [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

?з?рбайжан М?ди?лыны? ж?байы: ?йг?л? композитор, КСРО ж?не ?аза?станны? халы? артис?, ?аза? КСР Мемлекетт?к сыйлы?ыны? лауреаты, педогог-профессор ?азиза Ахмет?ызы Ж?банова (1927-1993). Бес баласы бар.

?з?рбайжан М?ди?лыны? ?пкес?: танымал театр актрисасы, ?аза? КСР Е?бек с???рген артис? А??а?аз М?ди?ызы М?мбетова .