Ыр?а?
, ритм (грек. rhythmus ?
?йлес?мд?л?к
, reo ? а?у) ? музыкалы? дыбыстарды? зандылы? ?лшемде алмасуы. Ы. - музыка, поэзия, бейнелеу ?нер? мен архитектурада нег?зг? м?нерлеу ж?не т?р тудыру ??ралдарыны? б?р?.
Музыкада
музыкалы? мелодияны? ыр?а?ты? ??рылысы музыкалы? за?дылы?тармен ай?ындалады. Ыр?а?ты? ?лшем ?лестер?н?? тегеур?нд? (?лд?) ж?не тегеур?нс?з (?лс?з) т?рлер? болады; оларды? ауысып кел?п отыруы метр ?лшем?н т?зед?.
Дыбыстарды?
б?р ыр?а??а ??рылуы музыкалы? шы?армаларды? жа?ын немесе алша? жаткан б?л?ктер?нде кездесе беред?. Осы?ан орай музыкалы? формаларды? музыкалы? фразаларын, с?йлемдер?н, кезе?дер?н ж?не одан да ?р? б?л?мдер?н к?ру за?дылы?тары туады. ?рб?р музыкалы? жанрлар?а ж?не ?лт музыкасына т?н ыр?а?ты? формалар мен ?айырмалар болады. Кейб?р музыкалы? жанрларыны? ?з?нд?к ыр?а? ерекшел?г? болады. Мысалы,
мазурка
,
полька
,
лезгинка
, т.б. Сондай-а?, ыр?а?ты? к?ркемд?к ??рал рет?нде музыкалы? образдарды ай?ындауда?ы ма?ызы бар. Ыр?а?ты? архитектурада, ?с?ресе архитектура ансамбльдер салу ?с?нде ?йлес?м тауып, жалпы к?р?н?с?н?? ?насымды болуына ыр?а? елеул? ?сер етед?. Ыр?а? с?н ж?не ?олданбалы ?нерде, ?с?ресе ою-?рнекте ке??нен ?олданылады.
[1]
- ↑
?аза? м?дениет?. Энциклопедиялы? аны?тамалы?. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005
ISBN 9965-26-095-8