Христиан Гюйгенс

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту


Christiaan Huygens

Christiaan Huygens
Ту?ан к?н?, жер? 14 с?у?р 1629
The Hague , Netherlands
?айтыс бол?ан к?н?, жер? 8 ш?лде 1695 (aged 66)
Netherlands
Т?ратын жер? Netherlands, France
?лты Dutch
Зерттеу салалары Physics
Mathematics
Astronomy
Horology
Science fiction
Интитуттары Royal Society of London
French Academy of Sciences
Alma mater University of Leiden
College of Orange
Докторлы? жетекш?с? Frans van Schooten
John Pell
Е?бег? ?ш?н ?йг?л? Titan
Explanation Saturn's rings
Centrifugal force
Collision formulae
Pendulum clock
Huygens?Fresnel principle
Wave theory
Birefringence
First theoretical physicist
Influences Rene Descartes
Frans van Schooten
Blaise Pascal
Marin Mersenne
Influenced Готфрид Вильгельм Лейбниц
Isaac Newton
Христиан Гюйгенс

Гюйгенс Христиан ( нидер. Christiaan Huygens , 1629 ж. Гааге ?аласы - 1695) ? голландиялы? физик, механик, математик ж?не астроном. 1645-1647 ж.ж. Лейден университетiнде ж?не 1647-1649 ж.ж. Бред университетiнде о?ы?ан. 1665-168 ж.ж. Парижде т?рып, Париж ?ылым академиясыны? м?шесi болып та?айындалады, 1681 ж. бастап Гаагада т?рады.

Гюйгенстi? физикалы? зерттеулерi механика, оптика, молекулалы? физика салалары бойынша болды. Е? ал?аш 1656 ж. маятниктi са?атты ойлап тапты. Физикалы? маятниктi? тербелiс центрiн ж?не оны? тербелiс периодын аны?тау бойынша есеп шы?арды. Сонымен ?атар серпiмдi денелердi? со?ты?ысуын зерттеп, 1669 ж. оны? за?дарын ?орытты ж?не "тiрi" к?штердi? ?оз?алыс м?лшерiнi? са?талу за?ын орнатты.

1678 ж. жары?ты? тол?ынды? теориясын ашты. Жары?ты? таралу механизмiн т?сiндiрiп, ?зiнi? атымен аталатын ?йгiлi принципiн ашты (Гюйгенс принципi). "Кристалл осi" деген т?сiнiктi енгiздi. 1678 ж. жары? поляризациясын ашты.

1665 ж. Р.Гукпен бiрге термометрдi? т?ра?ты н?ктелерi ? м?зды? еру н?ктесi ж?не суды? ?айнау н?ктесiн орнатты. 1667 ж. су ?ат?ан кезде ?л?аятынын к?рсеттi.