Поэзия ( гр. po?es?s , po?eo ? жасаймын, тудырамын) ? ?ле? ?лг?с?ндег? ?деби туындылар. Поэзия с?зд?? ыр?а?ты? ??рылысына, ?й?асына нег?зделед?. Поэзия ??ымы ?ле?мен жазыл?ан шы?армаларды к?ркем прозадан ажырату ?ш?н ?олданылады. Поэзия мен прозаны? айырмасы тек сырт?ы белг?с?не ?арап аны?талмайды. Поэзиялы? шы?арма?а сез?м к?й?, ?серл?л?к т?н, ал прозалы? туындыларда баяндау, бейнелеу жа?ы басым келед?. Поэзияны? к?ркемд?к сипаты мен бейнелеу ??ралдарын, т?лд?? ыр?а?ты?, интонация байлы?ын ?олдануында елеул? ?згешел?ктер бар. Поэзиялы? шы?армалар?а т?н айры?ша ?асиет ? ?м?р ??былыстарын тере? эмоциялы? сез?мталды?пен ?абылдап, со?ан с?йкес ?серл?, тартымды к?ркем бейнелеу. Алайда поэзияда адамны? ой-сез?м? ?дей? сырттай к?ркемделмейд?, ?дебиет пен ?нерд?? бас?а салаларында?ы к?ркемд?к, бейнел?л?к ойлау ж?йес?не, сез?м д?ниес?не т?н. Ой-сез?мн?? бейнел?л?г? шы?арманы? к?ркем п?ш?н?ндег? ?р алуан ?згешел?ктерд?? тууына нег?з болады. Поэзия ??ымы тарихи т?р?ыдан ерте ?алыптас?ан. ?ай халы?ты? ?дебиет?н алса? та, поэзиясы ерте заманнан дамып ?ркендеген. С?з ?нер?ндег? ертег?-а?ыздар ?ара с?з т?р?нде келген?мен, поэзиямен жал?ас туындады, ал к?ркем проза кей?н ?алыптасты. С?з ?нер?н поэзия мен проза?а б?л?п ?арауданыы? м?н? зор. Орыс ?дебиеттанушысы В.Г. Белинский : “Поэзия ? т?тас ?нер, онда ?н де, сурет те, ай?ын айтыл?ан пайымды т?с?н?к те бар. Ол бар ?нерд?? ерекшел?г?н бойына жиып, б?к?л?н?? ?йыт?ысы болады” дей келе поэзияны тег? мен т?р?не ?арай лирикалы? , эпикалы? , драмалы? жанрлар?а ж?ктед?. А.Байт?рсынов “?дебиет таныт?ышында” атап к?рсеткен дарынды с?з ?лг?с?ндег? тол?ау т?р? поэзия ??ымына с?йкес келед?. Зерттеуш? е?бег?нде тол?ауды? мазм?нына ?ойылатын ?шк? ж?не сырт?ы шарттарды белг?лейд?:

а) шын к???лден шы??ан сырлы;

?) был?аныш п?к?рден таза;

б) тере? к?йден хабар берет?н, тере? ?з ?алдыратын болуы керек.

Сырт?ы шарттары:

а) к???л к?й?н?? бейне б?р билеу? т?р?зд?, к?й мен би ?йлес?мд?г?;

?) ?ыс?а;

б) ?уезд? болуы ти?селосы Байт?рсынов “?аза?ты? бас а?ыны” атты ма?аласында классик.

Поэзия ?лг?с?н Абай шы?армаларынан к?рет?нд?г?н айтады. ?аза? ?дебиет? 19 ?-?а дей?н нег?з?нен поэзия ?лг?с?нде дамып ?ркендед?. Халы? поэзиясы т?рл? жанрларды ?амтыды: ?ле?, эпосты? жырлар, дастандар, т.б. Поэзия тарихи-?деби процест?? дамуына орай ?ркендеп, жа?а сипат-?асиеттермен толы?ып отырды. ?аза? поэзиясында Абайдан кей?нг? д?у?рде Ш.??дайберд??лы , С.Торай?ыров , Байт?рсынов, М.Дулатов , М.Ж?мабаев , С.Сейфуллин , ?.Жанс?г?ров , т.б. ?аламгерлер с?з ?нер?н жа?а мазм?н мен образды? ж?йе, к?ркемд?к бояу-на?ыштармен байыта т?ст?. ?аза? поэзиясында лириканы? к?птеген жа?а ?лг?лер? ?алыптасты, публицистикалы? поэма сек?лд? жанрлы? т?рлер ке??нен орын алды. ^{[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]}

1. ↑ ?аза? ?дебиет?. Энциклопедиялы? аны?тамалы?. ? Алматы: ≪Аруна Ltd.≫ ЖШС, 2010 жыл. ISBN 9965-26-096-6
2. ↑ “?аза?стан”: ?лтты? энциклопедия/Бас редактор ?. Нысанбаев ? Алматы “?аза? энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
3. ↑ Ахметов З., ?аза? ?ле??н?? ??рылысы, А., 1964
4. ↑ Ж?малиев ?., 18 ? 19 ?асырларда?ы ?аза? ?дебиет?, А., 1967
5. ↑ Ысмайылов Е., А?ындар, А., 1968
6. ↑ Базарбаев М., К?р?кт? ойдан ? к?р?кт? с?з, А., 1974
7. ↑ ?аратаев М., Эпостан эпопея?а дей?н, А., 1977

Б?л ма?аланы Уикипедия сапа талаптарына лайы?ты болуы ?ш?н уикиленд?ру ?ажет.

Б?л ма?алада еш сурет жо? . Ма?аланы жет?лд?ру ?ш?н ?ажетт? суретт? енг?з?п к?мек бер???з. Суретт? ?ос?аннан кей?н б?л ?лг?н? ма?аладан аласта?ыз. Суретт? мыннан табу?а болады: осы ма?аланы? та?ырыбына байланысты сурет Орта? ?орда табылуы м?мк?н; ма?аланы? ?зге т?л уикилер?ндег? н?с?аларын ?арап к?р???з; ?з???з жаса?ан суретт? ж?кте??з (авторлы? ???ы?пен ?ор?ал?ан сурет ?оспа?ыз!).