Пафос

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту

Пафос ( гр. pathos ? сез?м, ??марлы?), ??лшыныс, ??штарлы?, ас?а?ты?, ?уатты сез?м мен тере? шабыт ма?ынасында ?олданыл?ан. Ежелг? грек ?дебиет?нде Пафосты ?аламгерд?? шы?армашылы? ойыны? сын-сипатын ай?ындауда, туындыларында заман бейнес?н?? бейнелену? д?режес?н ба?алауда нег?зг? к?рсетк?ш рет?нде таныды. Пафос ар?ылы а?ын-жазушыны? ?о?амды?-?леуметт?к идеалын аны?тау да ?алыптасты. К?ркем шы?арманы? идеалы мен оны? Пафосыны? ты?ыз байланыста болатынды?ы осы ек? ??ымды б?рде ы??айлас, б?рде ?арама-?арсы сапада ?арастыру?а нег?з болды. Пафос ?аламгерд?? “соты” мен “?к?м?” деген де к?з?арас бар. Аристотель Пафосты объективт?к жайлар ар?ылы экспрессивт?к бейнелер жасау деп есептеген. Лонгин Пафосты? субъективт?к нег?зге т?уелд? екен?н д?р?птеп, “т???рл?к шабыт”, “талантты? ?улиел?к а?ыма?ты?ы” сия?ты ??ымдар енг?з?п, Пафосты ?иялмен байланыстырды. Шиллер оны к?ркем туындыны? жанрын аны?тайтын басты к?рсетк?ш десе, Лессинг эстет. категориялар д?режес?не к?терд?.

Гегель Пафосты ек? ма?ынада ?арастырды:

  1. кей?пкерд?? ?о?амда?ы, т?рмыста?ы ерекше ??лшынысты ?с-?рекет?;
  2. шы?арма авторыны? “жаны”, оны? болмыс?а к?з?арасы, а?и?ат?а жетудег? ??ралы.

В.Г. Белинский Пафосты жеке ?асиеттермен байланыстырды. 20 ?асыр да Пафосты к?ркем мазм?нмен, шынды?пен б?рл?кте зерттеу беле? алды. Пафос т?рлер?н аны?тау б?ресе жанр ы??айында, б?рде ?деби а?ым мен ба?ыт, енд? б?рде бинарлы? эстетикалы? категориялар аясында ж?рг?з?лген. Пафосты? т?рлер?н нег?з?нен трагедия , ?а?арманды? , комедия , романтика , сатиралы? , драмалы? , т.б. деп ж?ктеу ?алыптас?ан. Пафос субъективт?, объективт?, шын ж?не жал?ан болуы да м?мк?н. К?ркем шы?армада?ы “нег?зг? ой”, “?зект? идея”, “авторлы? бояу”, “?лтты? ре?к”, “басты жел?” деген ??ымдарды Пафоспен ты?ыз байланыста ?арастыр?ан д?рыс. [1] > [2]

Дерекк?здер

[ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]
  1. ?аза? ?дебиет?. Энциклопедиялы? аны?тамалы?. ? Алматы: ≪Аруна Ltd.≫ ЖШС, 2010 жыл. ISBN 9965-26-096-6
  2. “?аза?стан”: ?лтты? энцклопедия/Бас редактор ?. Нысанбаев ? Алматы “?аза? энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998, ISBN 5-89800-123-9