Орочондар
?
?ытайда?ы
халы?. Орочондар
?лкен
ж?не
К?ш? Хинган
айма?тарын мекендейд?,
?шк? Мо??олия
айма?ында ж?не Хэйлунцзян провинциясыны? солт?ст?г?нде, нег?з?нен Хулунь-Буир ?алалы? округ?нде (б?рын?ы автономиялы? округ) т?рады, м?нда Орохон автономиялы? хошундары ??рыл?ан.
[1]
Хал?ы шамамен 7 мы? адам (2000 жыл?ы ?ытай сана?ы бойынша ? 8196 адам).
[2]
Алтай т?лдер отбасыны? тунгус-маньчжур тобыны? тунгус тарма?ына жататын
орочон т?л?
?олданылады. Орочондарды? ?з жазуы жо?, оларды? арасында ?ытай жазуы ке??нен ?олданылады.
[3]
Орочондар арасында шаманды?, таби?ат ??былыстарына табыну,
анимизм
, ата-бабалар культ? ке? тарал?ан.
[4]
Со??ы шаман
Орочондар ?ытай?а 17 ?асырда Амур ?зен?н?? солт?ст?г?ндег? аудандардан ?оныс аудар?ан. 19 ?асырды? ая?ы - 20 ?асырды? басында олар Амурды? о? жа?алауында, нег?з?нен ?лкен Хинганны? батыс беткей?нде, Гана, Хайлер ж?не Нонни ?зендер?н?? алаптарында ж?рд?.
XX-?асырды? 40-жылдарында орочондар ?л? де а?шылы?пен айналысып, ал?аш?ы ?ауымды? ??рылысты са?тайтын к?шпел? халы? бол?ан. А?шылы?та ?стал?ан олжа ?ауым ?к?лдер? арасында б?ркелк? ?лест?р?лд?. ?арт, ауру, м?гедектер де ?з ?лестер?н алды.
?ытай Халы? Республикасы
??рылып, демографиялы? реформалар ж?рг?з?лгенге дей?н орочон ?лты жойылу алдында т?рды, оны? саны 1 мы?нан с?л ?ана асатын. Жа?а ?ытай ??рыл?аннан кей?н орочондарды? ?м?р? мен т?рмысы айтарлы?тай ?згерд?. ?ытай ?к?мет? орочондарды? артта ?ал?ан ?м?р с?ру де?гей?нен ?ту?не ы?пал еткен б?р?атар шараларды ?абылдады. Орманды ?ор?ау?а субсидиялар б?л?нд?, а? аулау?а тыйым салын?аны ?ш?н ?тема?ы т?ленд?, тег?н денсаулы? са?тау мен б?л?м беру енг?з?лд?, баспана м?селес? шеш?лд?, сол ар?ылы орочондарды отыры?шы ?м?рге итермелед?.
[5]
Нег?зг? к?с?б? ? ел?к,
марал
,
б?лан
,
?абан
, а?шылы? ??старды, тер?с? ба?алы а?дарды (
ти?н
,
?оян
) аулау. Етт? тама??а, тер?с?н ки?м-кешек пен ая? ки?м т?гет?н
ел?к
ерекше ба?ала?ан.
[6]
Экзогамды?
рулар?а б?л?ну, ?зара к?мек к?рсету д?ст?рлер? са?тал?ан. Отбасы ша?ын,
моногамды
.
Т?р?ын ?й - ?айы? ?абы?ымен (жазда), тер?мен (?ыста) жабыл?ан конусты? чум (шатыр).
[6]