Ауаны? ластануы
Жа?алауда?ы ?о?ыс
Ластану
? адам?а ж?не таби?и
экож?йеге
кер? ?сер?н берет?н, физикалы?-химиялы? ж?не биологиялы? заттарды?
?орша?ан орта?а
залал келт?ру?.
Ластануды? салдарынан зиянды ж?не улы заттарды? м?лшер? к?бей?п, ?орша?ан ортаны? экологиялы? тепе-те?д?г? б?зылады. Т?рш?л?к ортасы мен орнына ?арай: ?арышты?, атмосфералы?, гидросфералы?, т.б.; ерекшел?ктер?не ?арай:
- физикалы? (
электрмагнитт?, радиоактивт?, с?улел?, жары?ты, жылулы
)
- химиялы? (
м?най,
ауыр металдар
ж?не оларды? т?здары мен тоты?тары
)
- биологиялы? (
микробты
,
бактериялы?
,
вирусты
)
- механикалы? ластану (агенттерд?? ?з арасында?ы ластану, мысалы, ?о?ыс) болып б?л?нед?.
Ластану к?здер?не ?арай:
- ?нд?р?ст?к
- к?л?кт?к
- ауыл шаруашылы?
- т?рмысты?
, т.б. болып ерекшеленед?.
атмосфералы? ауа
,
су
,
топыра?
- ?орша?ан ортада к?п ластанады. Ауаны нег?з?нен: жылу электростанциялары, т?ст? ж?не
?ара металлургия
?нерк?с?птер?, зауыттар, ал ауылды жерлерде ауа мен топыра?ты, к?б?несе,
мал
ж?не
??с
?с?рет?н шаруашылы?тар, ет ж?не с?т ?нд?рет?н к?с?порындар, сондай-а?, ег?ст?к жерлерге ?олданылатын улы
химикаттар
,
пестицидтер
ж?не
минералды ты?айт?ыштар
ластайды.
Авток?л?ктер- ?р? ?алаларда нег?зг? ластану к?з?
болып табылады, себеб? олар шы?ар?ан газдарды? ??рамында к?п м?лшерде зиянды заттар (
к?м?ртек
ж?не
азотты? тоты?тары
,
к?м?рсутектер
, ?ор?асынны? токсинд?к байланыстары,
канцерогенд? заттар
, т.б.
) кездесед?. Мысалы, б?р же??л авток?л?к ауа?а са?атына шамамен 6 ? 10 м2 улы
газ
б?л?п шы?арады. ?орша?ан ортаны? ластану д?режес? ?р т?рл? ?алыптар (стандарттармен) мен нормативт? к?рсетк?штер ар?ылы ба?ыланады.
[1]
- ↑
?аза? т?л? терминдер?н?? салалы? ?ылыми т?с?нд?рме с?зд?г?: Экология ж?не таби?ат ?ор?ау / Жалпы редакциясын бас?ар?ан ? А.?.??сайынов. ? Алматы: ≪Мектеп≫ баспасы≫ ЖА?, 2002 жыл. ? 456 бет.
ISBN 5-7667-8284-5