Гурунг
(а?ыл. Gurung) ? нег?з?нен орталы? ж?не батыс
Непалда
(Катманду а??арыны? батысында), сондай-а?
Бутан
мен
?нд?станда
т?ратын тибет-бирма хал?ы. Оны? саны 600 мы?нан асады.
[3]
Т?л? -
гурунг т?л?
.
[4]
Непал т?л?
де ке? тара?ан.
Д?н? -
буддизм
ж?не
индуизм
. 2001 жыл?ы Непал сана?ы бойынша гурунгтарды? 69,03% буддистер, 28,75% индустар ж?не 0,66%
христиандар
.
Ежелг? уа?ытта Гурунг патшалы?ы Гималай тау б?ктер?нде бол?ан к?птеген ша?ын патшалы?тар мен мемлекеттерд?? арасында пайда бол?ан деген п?к?р бар. Б?л патшалы? б.з.д. 15 ?асырда жаулап алынды, ал 16 ?асырда гурхаларды? ке?ейт?лген иел?ктер?н?? ??рамына к?рд?. Гурундар ?ытайлар?а да, а?ылшындар?а да ?арсы ?скери жоры?тар?а ?атысты. Британды?тар, кер?с?нше, оларды? жауынгерл?к ?асиеттер?не т?нт? бол?аны сонша, олар Шы?ыс ?нд?стан компаниясында ?ызмет ету ?ш?н сарбаздарды тарта бастады.
[5]
Нег?зг? д?ст?рл? к?с?птер? ег?нш?л?к (ж?гер?, ?ара??мы?, тары, к?р?ш, бидай, картоп, к?к?н?с) ж?не мал шаруашылы?ы (?ой, ешк?, буйвол, дзо - сиыр мен ?одасты? буданы). Солт?ст?кте т?з, ж?н, май саудасы дамы?ан. ?ол?нерд?? ?ш?нде ж?н ??деу ерекше к?зге т?сед?.
[6]
К?б?несе гурунгтарды Гималай ар?ылы ж?к тасушы немесе гид рет?нде жалдайды.
Олар ?здер?н?? ша?ын ?о?амында б?лек т?рады. Ауылдарда ≪родхалар≫ деп аталатын м?дениет ?йлер? бар, онда олар араласып, к???л к?теру ?ш?н жиналады - би билеп, ?н айтады, ?детте б?р-б?р?мен танысады ж?не ?здер?не жар ?здейд?.
Гурунг Гату би?.
Баланы? д?ниеге келу? ?уанышты о?и?а, б?ра? босану ?йден тыс жерде б сымен босан?ан ?йел ?й?не ?айтады. ?рб?р туыл?ан ?ыз баланы? сол жа? танауын, ер баланы? - сол жа? ??ла?шасын тесед?.
Мар??мдарды да салт-д?ст?рлермен шы?арып салады. Оларды а?аш ж?ш?кке немесе ?лкен сазды ыдыс?а отыр?ызып жерлейд?. Ба?сы ≪ге ту≫ р?с?м?н жасайды, ?лгендерд?? басын к?нге ?арай б?рады.
?йлер тауда салын?ан - ?лкен ек? ?абатты ?йлер, жа?ын жерде к?к?н?с ба?шалары отыр?ызыл?ан, т?пт? беткейлерде ег?ст?ктерд? егед?. Ауылдар Аннапурнаны? к?н жа?ында - террастармен салынуда.
Олар ?арапайым та?амдарды жейд?:
ет
,
жарма
, т?пт? суы? ауа-райында олар ?йде дайындал?ан ысты? тары самогонымен жылынады.
[7]