Б?л ма?ала келес? топтама б?л?г?:
Америка ??рама Штаттарыны? саясаты
Конституция Америка ??рама Штаттарыны? Конституциясы ???ы?
За? шы?арушы бил?к А?Ш Конгрес? ?к?лдер Палатасы Спикер Нэнси Пелоси (Д) Сенат Президент Камала Харрис (Д) Уа?ытша президент Патрик Лихи (Д)
Ат?арушы бил?к А?Ш президент? Джо Байден (Д) А?Ш вице-президент? Камала Харрис (Д) Кабинет Ат?арушы Ке?се
Сот бил?г? А?Ш Жо?ар?ы Соты Бас судья Джон Робертс Томас Брайер Алито Сотомайор Каган Горсач Кавано Барретт Округт?к соттар ( т?з?м )
Сайлаулар Президентт?к сайлау
Саяси партиялар Демократиялы? Республикалы? ?ш?нш? партиялар Либертарианды? Жасылдар Саяси партиялар т?з?м?
?к?мш?л?к б?л?ну? Штат Округ Губернаторлар
Сырт?ы саясат Мемлекетт?к департамент Мемлекетт?к хатшы : Энтони Блинкен Дипломатиялы? ?к?лд?ктер / А?Ш-та?ы дипломатиялы? ?к?лд?ктер Азаматты? Паспорт Виза талаптары Визалы? саясат Б?р?ккен ?лттар ?йымы Б?р?ккен ?лттар ?йымыны? ?ау?пс?зд?к Ке?ес? Б?р?ккен ?лттар ?йымы ?ау?пс?зд?к Ке?ес?н?? Т?ра?ты М?шелер? НАТО G20 G7 ?аза?стан Ресей ?ытай Канада ?лыбритания
А?Ш порталы
к т ?

А?Ш Конституциясы ? А?Ш мемлекет?н?? нег?зг? за?ы . 1787 ж. 17 ?ырк?йекте Филадельфияда ?абылдан?ан. Осы к?нге дей?н ?з к?ш?не ие. Конституцияда 21 б?л?мнен т?ратын 7 бап бар, ?осымша 27 т?зету енг?з?лген.

А?Ш Конституциясы бил?ктерд?? б?л?ну? принцип?не нег?зделген: за? шы?ару бил?г? парламентке , ат?ару бил?г? президентке , сот бил?г? Жо?ары сот?а бер?лген. Бил?кт?? осы ?ш тарма?ыны? ?р?айсыны? ?к?летт?л?г? на?ты ай?ындалып к?рсет?лген.

А?Ш азаматтарыны? ???ы?тары конституция?а 1789 ж. енг?з?лген ал?аш?ы 10 т?зетуде бер?лд?. 11-27-ш? т?зетулер 1798-1972 ж. аралы?ында енг?з?лген (27-т?зету к?ш?не енбей ?алды). Конституция?а т?зетулерд? конгресс немесе штаттарды? ?штен ек?с?н?? за? шы?ару жиналыстарыны? ?т?н?ш?мен арнайы ша?ырыл?ан конвент ?сынады. Штаттарды? т?рттен ?ш б?л?г?н?? за? шы?ару жиналыстары ма??лда?ан со? т?зету к?ш?не енед?. А?Ш штаттарыны? ?р?айсысыны? ?з конституциялары бар. ^[1]

А?Ш т?уелс?зд?г? жариялан?аннан кей?н б?рын?ы отарлар бил?к б?л?н?с? ж?не республикалы? бас?ару формасы бар штаттар?а айналды. 1776?1780 жылдары отарларда конституциялар ?абылданды. Солт?ст?к штаттарда ж?не бос жерлерде ??лды? жойылды, б?ра? ол о?т?ст?кте са?талып ?алды.

Ал?аш?ыда А?Ш-ты? мемлекетт?к ??рылысы егеменд? штаттарды? кел?с?мшартына нег?зделген конфедерация болды. Орталы? бил?кт? ??рлы?ты? конгресс ат?арды. Президент те, сенат та, Жо?ар?ы сот та бол?ан жо?. Со?ыстан кей?нг? экономикалы? ??лдырау мен бейберекетт?к федеративт? республика туралы идеяны тудырды.

1787 жылды? жазында барлы? штаттарды? ?к?лдер? ?атыс?ан жартылай ресми съезд ?тт?. Осында федералды? конституция ?абылданды. Оны? жобасын дайындау?а Джордж Уошингтон , Бенджамин Франклин , Александр Гамильтон ж?не Джеймс Мэдисон ?атысты.

1787 жыл?ы конституция ода?тас немесе федералды? мемлекет ??рды, штаттар ?з?н-?з? бас?ару ???ы?ы мен жеке конституцияларын са?тап ?алды. За? шы?ару бил?г? ?к?лдер ж?не сенаттан т?ратын ек? палаталы Конгреске бер?лд?. ?к?лдер палатасыны? м?шелер?, хал?ыны? саны шамамен те? штаттардан 2 жыл мерз?мге, ал сенаторлар ? ?рб?р штаттан 6 жыл мерз?мге сайланатын 2 м?шеден ??ралды. За?ды ?абылдау ?ш?н оны ек? палата м?шелер? ма??лдауы ?ажет болды.

Ат?арушы бил?к конституция?а сай президентке бер?лд?. Ол ек? сатылы сайлау ж?йес? бойынша сайланып, ерекше ?к?летт?л?ктерге ие болды. Президент ?з?н?? алдында дербес жауап берет?н министрлерд? ?ызметке та?айындады, ?арулы к?штерд?? бас ?олбасшысы болды.

Конституция А?Ш Жо?ар?ы сотын, ?м?р бой?ы ауыстырылмайтын судьяларын бек?тт?. Жо?ар?ы сот егер конституция?а ?арама-?айшы деп таныса, за?дарды? к?ш?н жоя алатын болды.

1787 жыл?ы конституцияны? прогрессивт? м?н? бол?анымен, ?л? де демократиялы? бола алмады. Ол революцияны? же??стер?н ??л иеленуш?лер мен ?р? буржуазияны? м?ддес?не бек?тт?. Негрлерд? ??лды??а алу за?дастырылды. ?аш?ын ??лдар ?здер?н?? б?рын?ы ?ожайындарына ?айтарылып бер?лет?н болды. ?нд?с тайпалары ???ы?сыз жа?дайда ?ала берд?. ?нд?стерд?? жер иелену ???ы?ы болмады, оларды? А?Ш-та?ы азаматты?ы танылмайтын болды.

Конституция сайлау ???ы?ын реттей алмады. Е?бекш?лерд?? ?алы? б??арасы ? ?са? фермерлер, ж?мысшылар, кедей ?ол?нерш?лер ? сайлау ???ы?ынан айырылып ?алды. ?йелдер де еш?андай ???ы?тар иелене алмады. Штаттар конституциясында м?л?к шектел?м? болды. А?Ш-ты? 3 млн-?а жуы? т?р?ыныны? тек 120 мы? адамы ?ана сайлау ???ы?ына ие болды. Буржуазиялы? демократиялы? с?з, баспас?з, жиналыс “бостанды?ы” ескер?лмед?.

Б?ра? б?л бил?к механизм?н ж?зеге асыру ж?не орталы?ты? ?к?летт?л?г?н на?тылап б?лу жа?ынан жет?лген конституция ед?. Конституция?а ?згер?стер мен толы?тырулар енг?зуд?? рет-жосы?тары жет?лд?р?лд?. Конституция к?н? б?г?нге дей?н ?рекет етед?.

1791 жылы Конгресс с?з , баспас?з , жиналыс ж?не петиция ???ы?ына, жекебас?а , т?р?ын ?йге ?ол с??паушылы? , ?ылмысты? ?стер бойынша азаматты? ?ор?ау соттарын енг?зу туралы конституция?а 10 т?рл? ?згер?стер енг?зуге м?жб?р болды. А?Ш тарихына б?л т?зетулер ???ы?тар туралы билль деген атпен енд?. Конституция?а енг?з?лген б?л ?згер?стерд?? прогрессивт? ы?палы болды ж?не б?л А?Ш хал?ыны? ?р? жет?ст?ктер?н?? б?р?.