Абиссаль ш?г?нд?лер

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту
Абиссаль ш?г?нд?лер

Абиссаль ш?г?нд?лер ? м?хитты? абиссаль айма?ында 2?4 км астам тере?д?кте жиналатын те??з ш?г?нд?с?. Ол Тыны? , Атлант ж?не ?нд? м?хиттарыны? т?б?н?? 40 проценттей?н алып жатады. Абиссаль ш?г?нд? те??здег? ?са? организмдерд?? ?збес ж?не кремний ?а??аларынан пайда болады. Абиссаль ш?г?нд?н?? ?ш?нде органогенд?к т?нбалар мен минералды? ш?г?нд?лер к?б?рек ?шырасады. ??ымды 1907 жылы нем?с зерттеуш?с? О. Крюммель енг?зген. Ол Абиссаль ш?г?нд?лер ?атарына нег?з?нен 3-4 км тере?д?кте т?з?лет?н ?ызыл т?ст? тере?сулы? саздар мен радиолярийл?к лайларды жат?ыз?ан. Алайда б?л т?с?н?к тере?сулы м?хит т?сен?ш?н к?мкерет?н барша ш?г?нд?лер мен т?нбалар ?ш?н, соны? ?ш?нде 4-6 км тере?д?кте т?з?лет?н пелагиальды? саздар?а да ?олданылады. Абиссаль ш?г?нд?лер полигенд?к ??раммен сипатталады. Олар ?детте к?шт? тоты??ан ?о?ыр т?ст?, сирег?рек к?рп?ш ? ?ызыл т?ске боял?ан карбонатсыз лай т?р?нде кездесед?. Сондай-а? Абиссаль ш?г?нд?лер? м?хит пен те??зд?? жа?алаудан ?ашы? аудандарына су а?ысымен немесе жел к?ш?мен жетк?з?лген ?са? дисперсиялы? терригенд?к ж?не жанартаукластикалы? материалдар есеб?нен де т?з?лед?. Б?ра? оны? ??рамында тем?рд?? (3-10% ) ж?не марганецт?? (0,23%) айтарлы?тай м?лшерде болуы м?мк?н. Со??ы жа?дайда Абиссаль ш?г?нд?лер? тем?рл?-марганецт? конкрециялар т?р?нде болады. Ал оны? ??рамында атал?ан металдарды? концентрациясы жо?ары болса, олар тем?р - марганец кендер?н т?зе алады. Абиссаль ш?г?нд?лер? ??рамында органикалы? заттар аз м?лшерде (0,5%-тен аз), кер?с?нше кейб?р микроэлементтерд?? (Сo, N?, Cu, Pb, Mo, т.б.) концентрациясы б?ршама жо?ары болып келед?.

  • Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во ≪Наука≫, 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.

Дерекк?здер

[ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]