Д?ние ж?йелер?

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту

Д?ние ж?йелер? ? астрономияда аспан денелер?н??, я?ни Жер , К?н , Ай , планеталарды? ??рылысы ж?н?ндег? т?с?н?ктерд? белг?леу ?ш?н ?олданылатын термин. Д?ние ж?йелер?н грек ойшылдары ( Фалес , Анаксимандр , Анаксимен ) б.з.б. 6 ?асырды? ?з?нде-а? жасама?шы болып талпын?ан. Аристотель (б.з.б. 4 ?асыр) мен Птолемей (б.з. 2 ?асыр) ?алыптастыр?ан д?ниен?? геоцентрл?к ж?йес? мен поляк астрономы Н.Коперник (16 ?асыр) аш?ан д?ниен?? гелиоцентрл?к ж?йес?н?? тарихи ма?ызы зор болды. Д?ниен?? геоцентрл?к ж?йес?нде Жер ? ?лемн?? к?нд?г? деген идея 2000 жыл?а жуы? ?стемд?к етт?. Аристотельд?? Д?ние ж?йелер?нде ?оз?алмайтын Жер жет? ?абат “ к?к сфералармен ” ?оршал?ан, ал жет? аспан шыра?ы ? Ай, Меркурий, Шолпан, К?н, Марс, Юпитер ж?не Сатурн осы сфераларда орналас?ан. Аристотельше сфералар б?р ?алыпты айналып т?рады. Птолемей “ Алмагест ” деген е?бег?нде сфераларды? орнына эпицикл мен деферент деп аталатын ше?берлер енг?з?п, аспан шыра?ы эпициклмен айналады, ал ?рб?р эпициклд?? центр? деферент бойынша Жерд? айналады деген п?к?рд? дамытып, д?ниен?? геоцентрл?к ж?йес? туралы ойды одан ?р? жет?лд?ред?. 1543 жылы шы??ан “ Аспан сферасыны? айналысы туралы” деген Коперникт?? тамаша е?бег?нде д?ниен?? гелиоцентрл?к ж?йес? баяндал?ан. Коперникт?? б?л е?бег?н?? таби?аттану ?ылымыны? дамуында ма?ызы зор болды. Коперник Жер ?оз?алмайды деген п?к?рд? бекерге шы?арып, Жер бас?а планеталармен ( Меркурий , Шолпан , Марс , т.б.) б?рге планеталар ж?йес?н?? орталы?ында?ы К?нд? айналатынды?ын ?ыл. жолмен д?лелдед?. Сонымен, Жер ? ?аламны? к?нд?г?, аспан шыра?тарыны? б?р? адам иг?л?г? ?ш?н жаратыл?ан деген д?ни нанымдар?а Коперникт?? ?л?м? (д?ниен?? гелиоцентрл?к ж?йес?) со??ы берд?.

Дерекк?здер:

[ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]
  • ?аза? ?лтты? Энциклопедиясы