Ас?ар Сер??л?лы Ж?мад?лдаев

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту
Ас?ар Сер??л?лы Ж?мад?лдаев
Ту?ан к?н?

25 а?пан 1956 ( 1956-02-25 ) (68 жас)

Ту?ан жер?

Шиел? ауданы , ?ызылорда облысы

Азаматты?ы

  ?аза?стан

?ылыми аясы

математика

Ж?мыс орны
?ылыми д?режес?

физика-математика ?ылымдарыны? докторы

?ылыми ата?ы

?аза?стан ?лтты? ?ылым академиясыны? академиг?

Альма-матер

Ломоносов атында?ы М?скеу мемлекетт?к университет?

?ылыми жетекш?

Алексей Иванович Кострикин

Нес?мен белг?л?

Т?рт?ара ж?не Т?рткен алгебралары

Марапаттары


Сайты

http://asqar.org/

Ас?ар Сер??л?лы Ж?мад?лдаев ( 25 а?пан 1956 жылы , ?ызылорда облысы , Шиел? ауданы , Шиел? кент?) ? белг?л? ?аза?станды? ?алым ж?не ?о?ам ?айраткер?, физика - математика ?ылымдарыны? докторы (1988), профессор (1990), ?аза?стан ??А -ны? академиг?, 12-ша?ырыл?ан ?аза? КСР Жо?ары Ке?ес?н?? ж?не 13-ша?ырыл?ан ?аза?стан Республикасы Жо?ары Ке?ес?н?? депутаты.

?м?рбаяны [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Балалы? ша?ы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Ас?ар Ж?мад?лдаев 1956 жылы ?ызылорда облысында?ы Шиел? ?ыста?ында д?ниеге келген. Ас?ар Ж?мад?лдаевты? ар?ы атасы Шо? ???рге белг?л? адам бол?ан. Шо?ны? Сырдария ?зен?н?? бойында?ы К?тенто?ай жерде ?лкен ?й? бол?ан екен ж?не болыс ?ызмет?н ат?ар?ан. К?штеп ?жымдастыру кез?нде Шо?ны? ?рпа?тары ???ын-с?рг?нге ?шырайды да, барлы? м?лк? к?мескеленед?. Ас?арды? атасы Ж?мад?лд? бала-ша?асын алып, ?збекстан?а ?ашу?а м?жб?р болады. Ж?мад?лд? ж?не оны? жан?ясы к?н к?ру ?ш?н т?рл? ?ара ж?мыстар жасау?а тура келед?. Кей?нрек Сталин ?айтыс бол?аннан кей?н Ж?мад?лд? ?ызылорда облысына ?айтып келед?. Алайда, Ж?мад?лд?ны? ?збекстанда ту?ан немерелер?н?? барлы?ыны? ??мыры ?ыс?а болады. ?аза?стан?а ?айтып келгеннен кей?н ту?ан ал?аш?ы немерес? Ас?ар Ж?мад?лдаев екен. ?аза?ты? д?ст?р?не с?йкес, Ж?мад?лд? Ас?арды ?з?н?? бауырына басып алады.
Ас?ар Ж?мад?лдаев 1962 жылы №299 темiржол т?ртжылды? бастауыш мектебiне, 1966-69 жылдары №45 Октябрьдi? 14 жылды?ы атында?ы ?аза? орта мектебiнде б?л?м алады. Кей?нрек 1970-72 жылдары Алматыда?ы №56 Сатпаев атында?ы физика-математика мектеп-интернатында о?ыды. Кейiн физика-математика кластары негiзiнде жа?а мектеп ?имараты салынып, Республикалы? физика-математика мектебi болып ?айта ??рылды. Мектепте ж?ргенiнде талай ?алалы?, республикалы? ж?не б?кiлода?ты? физика-математика?а ?атысты жарыстар?а ?атысып, талай рет ж?лдегер атанды. [1]

Е?бек жолы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

1980 ? 90 жылдары Математика ж?не механика институтында (?аз?рг? Математика институты) к?ш?, а?а, жетекш? ?ылым ?ызметкер болды. 1990 жылдан сол институтта алгебра лабораториясыны? ме?геруш?с?. Ж?мад?лдаевт?? нег?зг? ?ылым-зерттеу е?бектер? Ли алгебрасыны? когомология теориясына арнал?ан. Ол о? сипаттамалы Ли алгебрасыны? когомологиялары мен деформацияларын ж?не оларды? ?олдануын зерттеген. Векторлы? ?р?с алгебрасыны? б?лшектенбейт?н ке?ею?н есептеген. Ассоциативт? емес алгебраны? тепе-те?д?ктер?н тапты. Ол ? 12-сайлан?ан ?аза? КСР Жо?ар?ы Ке?ес?н?? , ?аза?стан Республикасы Жо?ар?ы Ке?ес?н?? депутаты болды. [2]

?ылыми д?режелер? [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

  • 1981 ж. - физика-математика ?ылымдарыны? кандидаты (КСРО ?ылым академиясыны? В.А. Стеклов атында?ы математика институты, М?скеу )
  • 1988 ж. - физика - математика ?ылымдарыны? докторы (КСРО ?ылым академиясыны? В.А. Стеклов атында?ы математика институты, Ленинград б?л?м?). Та?ырыбы: О? характеристикалы Ли алгебраларыны? когомологиялары ж?не оны? ?олданылулары . ?ылыми жетекш?с?: Алексей Кострикин
  • 1990 ж. - ?аза? ?лтты? Университет?н?? профессоры
  • 1995 ж. - ?Р ?лтты? ?ылым академиясыны? корреспондент-м?шес?
  • 2 004 ж. - ?Р ?лтты? ?ылым академиясыны? академиг?

Шетелден ал?ан ша?ыртулары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Марапаттары мен гранттары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Ас?ар Сер??л?лыны? ?ылыми ?ызы?ушылы?тары ?ралуан: Ли алгебраларыны? теориясы, ассоциативт? емес алгебралар теориясы ж?не комбинаторика. Ж?з жылдан астам б?рын Софус Ли ек? векторлы? ?р?ст?? композициясы м?ндетт? т?рде векторлы? ?р?с болмайтынын, б?ра? оларды? коммутаторы векторлы? ?р?с болатынын бай?ады. Б?л ?а?идат Ли алгебралары мен Ли топтары теориясыны? нег?з?н ??райды. Ас?ар Ж?мад?лдаев Ли ??рылымы к?п?лшемд? жа?дай?а да жалпыланатынын бай?ады. Егер n-?лшемд? к?пбейнедег? векторлы? ?р?стерд?? саны n+1 саны квадратынан ?шке ауыт?итын болса, онда ((n+1)^2-3)- векторлы? ?р?ст?? кососимметриялы? ?осындысы ?айтадан векторлы? ?р?с болады. Софус Лиден кей?н 150 жыл ?ткен со? ашыл?ан осы тамаша жа?алы?, Ли алгебраларыны? к?п?лшемд? н?с?алары геометрия мен физикада м?мк?н екен?н ж?не оларды? болаша?та ашылар жа?алы?тарды? ?айнар к?з? болатынын к?рсетед?.

Автор жет?ст?г? та?ырыбына немес проблемасына ?атысты ?лемде немесе ?аза?станды? 3-тен кем емес авторларды т?з???з ж?не оларды? байланысты?ын ашып жазы?ыз; (я?ни к?мдер айналыс?ан, ?алай айналыс?ан, ?андай е?бектер? бар) Джекобсон кез келген Ли модулярлы алгебрасыны? ж?ктелмейт?н модул? бар екен?н д?лелдеген. Селигман кез келген модулярлы а?ырлы ?лшемд? Ли алгебрасыны? ноль емес, когомологиялы модул? бар екен? туралы гипотеза жасайды. Ас?ар Ж?мад?лдаев Селигманны? гипотезасыны? д?рысты?ын д?лелдейд?. Оны? н?тижелер? сонымен б?рге, Ли модулярлы алгебраларыны? когомологиясы ана??рлым к?рдел?рек ??рыл?анын ж?не зерттеуге ?иыныра? екен?н танытты.

?ызы?ты деректер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

  • ?аза?стан т?уелсiздiгi деклорациясын, ?аза?стан т?уелсiздiгi туралы за?ды, ?аза?станны? т???ыш конституциясын, т?н?ыш мемлекеттiк р?мiздерд? ?абылда?ан депутаттарды? б?р?
  • "Болаша?" ба?дарламасы туралы Президентке ?сыныс айт?ан
  • ?аза?стан конституциясында ?аза?стан президентi ?аза? тiлiн жетiк ме?геру керек деген ?сынысты ал?аш?ы рет енг?зген
  • Т???ыш ?аза?стан Президентiнi? жала?ысын есептеген

Selected Publications [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Дерекк?здер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

  1. Алгебрада?ы Ас?ар асуы М?ра?аттал?ан 16 ?а?тарды? 2017 жылы.
  2. ≪?аза?стан≫: ?лтты? энцклопедия / Бас редактор ?. Нысанбаев ? Алматы ≪ ?аза? энциклопедиясы≫ Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9