Carl Friedrich Gauss
Johann Carl Friedrich Gauß (
Caama k?n?ŋ
taa p?y??d?? se ga?s, mat? pa?t? taa l?, pama se Gauss n?
Frans?? k?n?ŋ
taa,
Itaalii k?n?ŋ
taa l?, Carolus Fridericus Gauss). Pal?la-?
?oma? fena?
k?yak? 30 p?na? 1777 k? Brunswick n? ?s?
l?la? fena?
k?yak? 23 p?na? 1855 k? Gottingen. ?y? ??k? l??t? t?l?y?, n? t?y?nz? y?? kp?l?k?? niye m?y? n? ???? tomnas? ??n? kp?l?k?? k?
Caama
?ja?? taa. ?k?na l?ŋ l?ma?za sak?y? h??l?ŋ ?n? ?-niitozo ?-taa. P?s?y?-? h??? se l??t? t?l?yaa wiya? n? p?t? se ?k? l??t? t?l?yaa taa niye m?y? k? p?-t? al?waat? l??t? t?l?yaa t?ŋa taa.
Carl Friedrich Gauß, Namenszug von 1794
Gauss kaak?n? Gottingen losuu t?m?y? ??la?? n?? ??y? ?l?, ?ta lak? t?m?y? ?z? l??t? t?l?y? w?l?y?. ??c?na n? ??na? k?y? ?taas??l? w?l?? t?m?y? kpoyi ?l?, ese?ta? e-sukuli piyaa sak?y? n? hal? pa-taa sak?y? k?? pap?s? l??t? t?l?yaa siŋ k?z? k?z? Gotthold Eisenstein n? Bernhard Riemann. Gauss, pal?la-? keeke Brunswich-Wolfenbuttel, k? k?n?ŋ cejewiye na??y? taa. E-doo kaak? k?s?ŋ?l?? n? ?tap?z?? ???k? ?-l?l?? evemiye. ?l?, ?p?za ?t?z? se pal?la-? c?la nak?y? wiye, k?yak?ŋ lutozo p?c? pat?? Yeesu Kr?st? t? ?s?da kpa? kazand? nd? p?t?k?-t? Pas?ka wayi k?yak? 40 ŋg? wiye y?.
P?na? 1792 al?waat? taa l? Brunswick c?na n? ?na se ?w? l?ŋ piŋ mb? l?, ?hay? liidiye k?h?y? na??y? se p?s?na-? n? ?la e-sukuli. K?l? p?ha-? ?oŋ n? ???? Carolo-Wilhelmina Brunswick l??t? sukuli k?t?z?? taa k? kpa? p?nz? 1792 n? 1795 h?k? taa. Pee?e ?kp?l?ka nakaŋ y?? kp?l?k?t? sukuli.
Gottingen-Gauß-Weber-Monument.01
P?na? 1804 taa k?
?oma? fena?
k?yak? 12 al?waat? pal?za-? se ?k? Royal Society ŋgb?y? taa ?y?.
Aloma fena?
k?yak? 9 p?na? 1805 taa ???k? ?-t? kajala? nesi ??k? ?-n? ?-hal? Johanna Osthoff. Mb? l?, ?n?n?? ehi? n? ?w? ?-t?y?? k?l? p?k?ma p?na? 1807 al?waat? taa l?, pakpa-? se ?k? t?y?nz? y?? kp?l?k?? w?l?y? n? losuu t?m?y? ??la?? n?? t? k? Gottingen t?t? taa.
P?k?ma p?na? p?s? l?, ?tas? hal? kpa? n? ?l? paya se Minna Waldeck (
k?y??na fena?
k?yak? 4 p?na? 1810 al?waat? taa). P?na? k?y?ma? ŋga ka-taa l?, ?-hal? naal? t? s?. ?-p?l? Therese kpa? m?za? y?? s??t? n? ?c?ŋna ?-caa y?? p?k?? p?tal? al?waat? nd? ?l? n??za kedeŋga y?. P?k?ma
l?la? fena?
k?yak? 23 p?na? 1855 taa l?, ?s? Gottingen t?t? taa k? Hanover kewiya? ?ja?? taa. Pepimi-? Albani s??aa naŋ y??.