Imuha?
(s
tutlayin titergiyin
:
?? ????
) d
a?ref
amazi?
yettidiren deg
Une?ruf Ameqran
n
Tafriqt n Ugafa
. Akal-nsen d Ane?ruf (Idurar n
Tasili
, n
Ayer
di
Nijir
).
Itergiyen
Kel Tamasheq
?? ????
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Kel_Ahaggar.svg/220px-Flag_of_Kel_Ahaggar.svg.png) |
Le?sab
|
---|
c.
3 imelyan
|
Timna?in akked amur ameqqran n yimezda?en
|
---|
Nnijer
|
2,116,988
[1]
|
---|
Mali
|
536,557
[2]
|
---|
Burkina Faso
|
370,738
[3]
|
---|
Lezzayer
|
25,000?150,000
|
---|
Tunes
|
2,000 (nomadic)
|
---|
Tutlayin
|
---|
Tutlayin titergiyin
(
Tamahe?t
,
Tamace?t
,
Tamaje?t
,
Tawellemt
),
Ddarja n Tefriqt Ugafa
,
Tafransist
,
Ta?rabt ta?asanit
|
Ddin
|
---|
Islam
|
Igududen wid ay asen-yettilin
|
---|
Imazi?en
nni?en
|
Imi ay zgan ttinigen ?ef u?ar nutni yakk d taksa-nsen (i?ersiwen-nsen d ile?man) seg wadeg ?er waye?, ww?en ?er wa?as n tamiwin n
Tferka
. Imuha? mmerwayen (xul?en) d wa?as n a?ref ifriqiyen id-ten-yudsen (iqerben) ne? yellan ?er tama-nsen, nitni fkan-asen da?-nni wwin-d a?as seg-sen. Ass-a, Imuha? d wid yettilin
Nijir
d
Mali
, am akken i llant kra n t?erfin deg-sen kra n trebba?-nsen di
??ad
,
Burkina Faso
akk d
Nijirya
.
Deg wen?ul n Une?ruf (Nijir akk d Mali), a?as n yegduden ifriqiyen ay yettidiren ?er tama n Yimuha?, nezmer ad d-nebder seg-sen
Ibambaraten
,
Ifulanen
akk d
Yisarakuliyen
. Kra seg yegduden-agi kessen lmal am Yimuha?, di lweqt i deg wiya? xeddmen tafella?t ne? akal. Tu? (yella), wakal n wen?ul n Une?ruf kkan (u?ent) deg-s isaffen, d aya ay t-yerran d agilal, amakkn yelha (igarrez) i tmekrazt.
Awal
Amuha?
deg asuf,
Imuha?
deg asget ne? da?en
Kel Tamacaq
ad yaf a?ar-is deg awal
Amazi?
,
Imazi?en
deg asget. D a?debbu n imuha? i ye??an ad ye?ru cwi? n usnifel ger wawalen agi, maca di tilawt d yiwen.
Isem n tutlayt
Tamacaq
yekkad seg
Tamazi?t
.
Di timi?i wis 19, akal n Imuha? yeb?a gar timweyawin, tal yiwen ye?kem fell-as yiwen Umenukal (
Amenukal
), akked kra n yem?ramen imeqqranen seg tal teqbilt. Gar-asen ad naf:
- Kel Ajjer
ne? Azjar: i wumi adeg-a?ella d
A?at
.
- Kel Ahaggar
, deg yidurar n
Ahaggar
.
- Kel Ada?
, ne?
Kel Asuq
: di
Kidal
, ed
Tin Buktu
- Iwillimmiden
Kel Ataram
, ne?
Iwillimmidan n Utaram
:
Menaka
, ed
Azawa?
deg (
U?awad
)
- Iwillimmiden
Kel Denneg
, ne?
Iwillimmidan n Wegmu?
:
Tin Tabaradin
,
Abala?
,
Taliya
Azawa?
(
Nijir
).
- Kel Ayer
:
Asudi
,
Agadez
,
In Gal
,
Timiya
ed
Iferwan
.
- Kel Gres
:
Zinder
ed
Tanut
armi ugafa n
Nijirya
.
- Kel Uwey
:
Ayer
, deg unebdu llan deg
Tasawa
(Nijir)
Imeqranen i yelan (yes?an) azamul n
Amenukal
(Ameqran) llan?:
- Amattaza
, seg Lisawan
- Abu Ag Ajaku
, seg Tamisgida
- Afadandan
, seg Lisawan
- Karidanna
, seg Iwillimmiden
- Waisimudan
, seg Iwillimiden
- Aljilani Ag Ibrahim
, seg Iwillimiden
- Busari Ag Axmad
, seg Iwillimiden
- Musa Ag Amastan
, seg Kel Ahaggar
- Ibrahim Ag Abakkada
, seg Kel Ajjer
- Amud
, seg Kel Ajjer
- Maxammad Ag Katami
, seg Iwillimmiden
- Balxu
, n Kel Ayer
- Wan Aguda
, seg Kel Faday (Kel Ayer)
- Ahita?al
, si Kel Ahaggar
- Axanuxan
, n Kel Ajjer
- Xadaxada
, n Iwillimiden
- Alxurer
, n Iwillimiden
- Bazu
, Iwillimiden
- Maxammad Wan Ag Alxurer
Iwillimiden
- Abdurrexman Tagama
, n Kel Ayer
- Hammed Almumin
Iwillimiden
- Fihrun Ag Amansar
, seg Iwillimiden
- Atisi Ag Amellal
n Kel Ahaggar
- Axamuk Ag Ihemma
n Kel Ahaggar
- Bay Ag Axamuk
n Kel Ahaggar
- Xamzata Ag Maxammad
, n Iwillimiden
- Adaber Ag Maxammad
d Amenukal amaynu n Kel Ahaggar