Dr. Stefan Einarsson fæddist og olst upp a Hoskuldsstoðum i
Breiðdal
. Foreldrar hans voru Einar Gunnlaugsson (1851?1942), bondi og postafgreiðslumaður, og kona hans Margret Jonsdottir (1863?1923).
Stefan for fyrst i
Gagnfræðaskolann a Akureyri
, en varð student fra
Menntaskolanum i Reykjavik
1917. For siðan i
Haskola Islands
og lauk meistaraprofi i islenskum fræðum 1923. Stefan lagði stund a
hljoðfræði
, fyrst i
Helsinki
1924?25 og um tima i
Cambridge
i
Englandi
, en doktorsprofi lauk hann i
Oslo
1927. Doktorsritgerðin var um hljoðfræði islenskrar tungu:
Beitrage zur Phonetik der islandischen Sprache
, Oslo 1927.
Sama ar, 1927, fekk Stefan professorstoðu við
Johns Hopkins-haskola
i Baltimore og starfaði þar uns hann let af storfum fyrir aldurs sakir arið 1962. Vettvangur hans var aðallega við enskudeild skolans, sem kennari i norrænni og fornenskri malfræði, og fra 1945 i Norðurlandabokmenntum. Þegar Stefan let af storfum fluttist hann til Islands og bjo i Reykjavik til dauðadags, 9. april 1972.
Stefan var afkastamikill fræðimaður, samanber ritaskra hans. Hann gaf m.a. ut, asamt Joni Helgasyni prentsmiðjustjora, allmikið rit um æskustoðvarnar:
Breiðdæla. Drog til sogu Breiðdals
, Reykjavik 1948. Þar eru tvær greinar eftir Stefan: ?Landnams- og byggðarsaga Breiðdals“ og ?Breiðdælir fyrir vestan haf“, samtals um fjorðungur ritsins. Þa tok hann saman tvær af arbokum
Ferðafelags Islands
:
Austfirðir sunnan Gerpis
(1955) og
Austfirðir norðan Gerpis
(1957). Meðal annarra verka hans ma nefna:
- History of Icelandic Prose Writers 1800?1940
, Ithaca 1948, 14+269 bls. ?
Islandica
32?33.
- Skaldaþing
, Reykjavik 1948, 472 bls. ? Greinasafn um islensk skald og rithofunda.
- Islensk bokmenntasaga 874?1960
, Reykjavik 1961, 12+519 bls.
Stefan var tvikvæntur. Fyrri kona hans var
Margarete Schwarzenburg
(
26. mai
1892
?
7. januar
1953
) fra
Eistlandi
, sagnfræðingur af þyskum ættum. Þeim varð ekki barna auðið.
Siðari kona Stefans (1954) var
Ingibjorg Jonheiður Arnadottir
(1896?1980) fra Njarðvikum. Hun atti fjogur born af fyrra hjonabandi.
Stefan var um arabil
ræðismaður
Islands i Baltimore (fra 1942). Hann naut mikillar virðingar meðal fræðimanna og var heiðursfelagi i morgum bokmennta- og visindafelogum, var t.d. kjorinn i eitt virðulegasta visindafelag Bandarikjanna,
The American Philosophical Society
. Hann var sæmdur riddarakrossi
Falkaorðunnar
1939.
I
Breiðdalssetri
i gamla kaupfelaginu a
Breiðdalsvik
, er verið að koma upp minningarstofu um Stefan Einarsson ? Stefansstofu.