Islandsbanki hf.
er
viðskiptabanki
sem starfræktur er a
Islandi
. Bankinn rekur 14 utibu a Islandi auk bankaþjonustu a
netinu
.
[1]
Bankinn var stofnaður undir nafninu
Nyi Glitnir
af rikinu i oktober
2008
a grundvelli
neyðarlaganna
til þess að taka yfir islenskar eignir og skuldbindingar
Glitnis banka
.
[2]
Hja bankanum starfa um 800 manns.
[3]
Islandsbanki (1990?2006)
breyta
Arið
1990
sameinuðust fjorir bankar,
Iðnaðarbanki Islands
,
Alþyðubanki Islands
,
Verslunarbanki Islands
og
Utvegsbanki Islands
undir nafninu Islandsbanki. Arið
2000
sameinuðust svo Islandsbanki og
Fjarfestingarbanki atvinnulifsins
undir nafninu Islandsbanki-FBA en i mars
2002
var nafninu aftur breytt, þa i Islandsbanka.
I mars 2006 var nafni bankans breytt yfir i
Glitnir banki
. Arið
2003
hof Glitnir starfsemi i Luxemborg (undir nafninu Islandsbanki), og arið
2004
keypti hann norsku bankana KredittBanken og BNBank. Arið 2006 opnaði bankinn skrifstofu i
Shanghai
i
Kina
og
Halifax
i
Kanada
.
Arið 2006 seldi bankinn
Sjova
vatryggingafelag.
[4]
Nyi Glitnir (2008?2009)
breyta
Vegna alþjoðlegrar fjarmalakreppu lenti Glitnir i vandræðum með fjarmognun og þvi leitaði bankinn til
Seðlabankans
um aðstoð.
[5]
Var um það samið að rikið myndi eignast 75% hlut i bankanum og greiða 600 milljonir
evra
fyrir. Það samkomulag kom aldrei til framkvæmda heldur var rekstur Glitnis tekinn yfir af
Fjarmalaeftirlitinu
og
skilanefnd
sett yfir rekstur hans þann
7. oktober
2008
samkvæmt heimild sem Fjarmalaeftirlitinu var veitt með
neyðarlogunum
. Með somu logum var rikinu veitt heimild til að stofna til nyrra fjarmalafyrirtækja til að taka yfir hluta af starfsemi þeirra fyrirtækja sem Fjarmalaeftirlitið tæki yfir. A grundvelli þeirrar heimildar var Nyi Glitnir banki stofnaður af rikinu
9. oktober
2008
[6]
og tok hann við eignum um skuldbindingum hins fallna Glitnis banka nokkrum dogum siðar. Ekki varð nein roskun a rekstri utibua eða aðgengi viðskiptavina að innlansreikningum þratt fyrir umskiptin.
Birna Einarsdottir
var raðin sem bankastjori Nyja Glitnis banka en 97 starfsmenn Glitnis banka misstu vinnuna.
[7]
20. februar 2009 skipti bankinn um nafn og varð Islandsbanki a ny.
[8]
I lok ars 2011 keypti Islandsbanki
sparisjoðinn Byr
og kreditkortafyrirtækið Kreditkort.
[4]
Uppgjor, endurfjarmognun og eignarhald
breyta
I kjolfar
bankahrunsins
var mikil ovissa um verðmat a þeim eignum og skuldbindingum sem fluttar voru ur hinum follnu bonkum yfir i nyju bankana, þar a meðal hinn nyja Islandsbanka. Þvi mati lauk
15. april
2009
og var þa gert rað fyrir að það yrði gert opinbert.
[9]
Það var þo ekki gert heldur foru viðræður fram milli rikisins og krofuhafa Glitnis banka um uppgjor vegna eignanna sem fluttar voru ur gamla bankanum yfir i þann nyja an þess að verðmatið væri gert opinbert. I desember 2009 lauk þvi uppgjori með þvi að krofuhafar Glitnis banka toku við eignarhaldi a 95% i Islandsbanka en rikið helt eftir 5%. 65 milljarðar krona komu inn i bankann sem hlutafe, þar af 3,25 milljarðar fra rikinu i samræmi við eignarhlut þess.
[10]
Bankasysla rikisins
fer með eignarhlut rikisins i bankanum og skipar einn mann i stjorn hans.
Eignarhaldsfelagið
ISB Holding ehf. fer með eignarhlut krofuhafa Glitnis banka og skipar sex stjornarmenn.
[11]
Glitnir hof malshofðun i New York gegn
Joni Asgeiri Johannessyni
,
Larusi Welding
,
Þorsteini Jonssyni
og endurskoðendafyrirtækinu
PricewaterhouseCoopers
. Aður hafði slitastjornin kyrrsett eignir Jons Asgeirs. Tilgangur malsoknarinnar er að endurheimta eignir fra þeim stefndu.
[12]
Domnum var visað fra með þvi skilyrði að stefndu myndu ekki motmæla logsogu islenskra domstola, eða aðfarahæfi þeirra erlendis.
[13]
Sala rikisins a Islandsbanka 2021 og 2022
breyta
Rikisstjorn Katrinar Jakobsdottur
byrjaði að selja eignarhluta rikisins i Islandsbanka arið 2021. Almennt hlutafjarutboð var haldið fra 7. til 15. juni þar sem 35 prosenta hlutur i bankanum var seldur a 55,3 milljarða krona.
[14]
Sala a 22,5 prosenta eignarhluta rikisins i Islandsbanka til viðbotar hofst með tilboðsfyrirkomulagi þann 22. mars 2022.
[15]
Framkvæmd utboðsins 2022 var harðlega gagnrynd eftir að listi yfir kaupendur var birtur. Meðal annars var gagnrynt að
Benedikt Sveinsson
, faðir
Bjarna Benediktssonar
fjarmalaraðherra, hefði verið meðal þeirra sem fengu að kaupa eignarhlut i bankanum a verði undir markaðsgengi.
[16]
Þa var gagnrynt að aðilar sem voru dæmdir i fangelsi fyrir fjarmalamisferli eftir
bankahrunið
hefðu fengið boð um að taka þatt i utboðinu sem atvinnufjarfestar. Einnig varð umdeilt að starfsmenn eða makar starfsfolks sumra fyrirtækja sem komu að soluraðgjof i utboðinu hefðu sjalf fengið að kaupa eignarhluta i utboðinu og asakanir færðar fram um að um væri að ræða
innherjaviðskipti
.
[17]
[18]
Skyrsla um soluna a Islandsbanka var birt þann 26. juni 2023. I henni var komist að þeirri niðurstoðu að Islandsbanki hefði ekki farið að logum við soluna i hlutabrefunum og talið var að brotin hefðu verið bæði alvarleg og kerfislæg. Þrjatiu tilboð um hlut i bankanum barust fra starfsmonnum bankans sjalfs eða aðilum tengdum þeim og voru oll samþykkt. Bankinn var sagður hafa villt um fyrir
Bankasyslunni
og var dæmdur til að greiða 1,2 milljarða krona i sekt, þa hæstu i sogu Islands.
[19]
Malinu var lokið með satt milli Islandsbanka og fjarmalaeftirlits Seðlabankans og skuldbindingu um urbætur.
[20]
Birna Einarsdottir
bankastjori sagði af ser stuttu eftir að skyrslan um hlutautboðið var birt.
[21]
Bjarni Benediktsson sagði af ser sem fjarmalaraðherra þann 10. oktober 2023 eftir að
umboðsmaður Alþingis
gaf ut urskurð um Islandsbankasoluna þar sem komist var að þeirri niðurstoðu að Bjarna hefði skort hæfi samkvæmt stjornsyslulogum til að samþykkja solu a rikiseignum þegar faðir hans var meðal kaupenda.
[22]