Sinn Fein var stofnað i upprunalegri mynd þann 28. november arið 1905 að undirlagi
Arthurs Griffith
til þess að berjast fyrir sjalfstæði Irlands fra
Bretlandi
. Sjalfstæðisbarattan skilaði þeim arangri að arið 1911 boðaði rikisstjorn
Frjalslynda flokksins
i Bretlandi til samningaviðræða um irska
heimastjorn
, en andstaða
Ihaldsflokksins
og sambandssinna a Irlandi leiddu til þess að þessar aætlanir runnu ut i sandinn. Þegar
fyrri heimsstyrjoldin
braust ut voru viðræður um aukið sjalfræði a Irlandi settar a is, sem stuðlaði að þvi að
paskauppreisnin
braust ut arið 1916. Vegna harkalegra viðbragða Breta við uppreisninni og oanægju með aætlaða herkvaðningu a Irlandi vann Sinn Fein storsigur i kosningum arið 1918 og stofnaði sjalfstætt loggjafarþing sem lysti yfir fullveldi Irlands undan breskum yfirraðum.
[2]
Við lok
irska sjalfstæðisstriðsins
somdu raðamenn Sinn Fein við Breta um stofnun
irska fririkisins
, sem fol meðal annars i ser að Norður-Irland yrði klofið fra Irlandi. Oanægja með samninginn var viðtæk meðal rottækustu sjalfstæðissinnanna og þvi klufu andstæðingar hans með
Eamon de Valera
i broddi fylkingar sig ur Sinn Fein og stofnuðu nyjan flokk,
Fianna Fail
.
[3]
A næstu arum dro verulega ur ahrifum Sinn Fein og fra og með stofnun
irska lyðveldisins
hafa flokkarnir Fianna Fail og
Fine Gael
jafnan skipst a að fara með stjorn landsins.
Sinn Fein a lyðveldistimanum
breyta
Sinn Fein varð til i nuverandi mynd arið 1970 þegar gamli flokkurinn klofnaði i tvennt vegna deilna um það hversu rottæk flokksmarkmiðin i þjoðfelagsmalum ættu að vera. Um skeið voru þvi tveir flokkar starfandi undir þessu nafni: Hið ?opinbera“ (
official
) Sinn Fein, sem var skipuð
kommunistum
og
marxistum
og vann að þvi markmiði að stofna sosialiskt riki i sameinuðu Irlandi, og hið ?timabundna“ (
provisional
) Sinn Fein, sem var skipuð
kaþolskum
þjoðernissinnum
sem hofðu sameiningu Irlands efst i forgangsroð sinni en stefndu jafnframt að uppbyggingu sosialdemokratisks samfelags.
[4]
Hið ?opinbera“ Sinn Fein breytti siðar nafni sinu i Verkalyðsflokkinn og hið ?timabundna“ Sinn Fein er þvi eini flokkurinn sem enn notar nafnið i dag.
Herskarri meðlimir Sinn Fein toku þatt i aðgerðum stettarfelaga, hverfasamtaka og kvenrettindafelaga og i ymsum alþjoðlegum motmælaaðgerðum, meðal annars gegn einræðisstjornum i Suður-Ameriku og gegn
aðskilnaðarstefnunni i Suður-Afriku
.
[5]
I
irska lyðveldinu
hlaut flokkurinn fimm þingsæti a neðri deild irska þingsins arið 2001. Flokkurinn vann einnig nokkrar heraðskosningar og komst meðal annars i stjorn bæjarins
Sligo
.
I februar arið 2016 hlaut Sinn Fein 13,85?% atkvæða og 23 þingmenn i þingkosningum Irlands, sem var þa þeirra besta kosning fra stofnun lyðveldisins.
I kosningum i februar arið 2020 fekk Sinn Fein 24,5 prosent fyrsta-forgangsatkvæða, mest allra flokka. Flokkarnir Fianna Fail og Fine Gael fengu hvor um sig 22,2 og 20,9 prosent atkvæða. Þessi mikla fylgisaukning Sinn Fein i kosningunum er talin hafa sett tviflokkakerfið sem hefur verið við lyði milli Fianna Fail og Fine Gael fra stofnun lyðveldisins verulega ur skorðum.
[6]
Sinn Fein a Norður-Irlandi
breyta
Arið 1986 breytti Sinn Fein þeirri stefnu sinni að taka ekki sæti og greiða ekki atkvæði i norður-irskum stjornmalum og tok virkari þatt i þvi að reyna að leysa
atokin a Norður-Irlandi
. Flokkurinn hlaut 18 þingsæti af 108 i kosningum a nyja
norður-irska þingið
sem stofnað var með
fostudagssattmalanum
arið 1998. Arið 2007 varð flokksmaður Sinn Fein,
Martin McGuinness
, varaforsætisraðherra Norður-Irlands.
Arið 2001 fekk Sinn Fein fjora þingmenn kjorna a neðri deild
breska þingsins
og varð þar með stærsti kaþolski flokkurinn a Norður-Irlandi. Flokkurinn hefur hins vegar viðhaldið þeirri stefnu að nyta ekki þau sæti sem hann vinnur a breska þinginu þar sem þingseta þar felur i ser hollustueið til
Karls konungs
, sem flokkurinn telur þjoðhofðingja erlends rikis. Sæti sem flokkurinn vinnur i Bretlandi standa þvi jafnan auð.
I januar arið 2017 sagði Martin McGuinness af ser sem leiðtogi flokksins i Norður-Irlandi. Við honum tok
Michelle O'Neill
.
[7]
Eftir kosningar a þing Norður-Irlands i mars sama ar hlutu Sinn Fein og aðrir lyðveldisflokkar fleiri atkvæði en sambandsflokkarnir.
[8]
I kosningum a þing Norður-Irlands arið 2022 varð Sinn Fein i fyrsta sinn stærsti þingflokkurinn.
[9]
Eftir tæplega tveggja ara tof tok
Michelle O'Neill
, varaforseti Sinn Fein, þvi við embætti sem fyrsti raðherra Norður-Irlands. Hun er fyrsti irski lyðveldissinninn til að sinna þvi embætti.
[10]