Тушо?ла бутт  ? г?алг?ай ханорга кхоалаг?а бутт . В?аший нийслу Ма?ртаца ? юле ха?норга а григоре ха?норга а кхоалаг?ча беттаца. Шийна чу 31 ди долча ворх? беттаех ца? ба Тушола бутт. Лаьттан Г?инбухен ахбура т?а б?аьстен хьалхара бутт ба, Лаьттан З?илбухен ахбура т?а ? гуйрен хьалхара бутт (Г?инбухера ахбура Тов бетта эквивалент).

Ц?и [ тоаде | тоаде чура ]

Шера кхоалаг?ча бетта ц?и г?алг?ай меттала башх-башха йоалаяь хиннай хьалха д?абаха?ча тайп-тайпарча тохкамхоша. Царна т?а а товжаш х?анзарча тохкамхоша шоашта хетачох нийсаг?а я аьнна массехк тайпара беттай ц?ераш яр Г?алг?ай Мехка д?а-хьа яьржа лелаеш, вешта аьлча, массехк ханоргаш дар. Царех да, масала, Коазой ?ийсас оттадаьр, Г?алг?ай ?илман-тохкама институто оттадаьр, Села?ад тептаро оттадаьр, Мерашканаькъан Султана оттадаьр ^[1] . 2022 шера Г?алг?айчен Мехкдаь распоряженеца официальни д?ач?оаг?ъяьй г?алг?ай меттала беттай ц?ераш ^[2] , уж дукхаг?а в?аший тарлуш я Мерашканаькъан Султана оттаяьча беттай ц?ерашца. Мехка тайп-тайпара йолча организацештеи учрежденештеи хьийхад д?ач?оаг?ъяь йола беттай ц?ераш лелае аьнна. Из бахьан долаш Г?алг?ай Википеде а лаьрх?ад уж лелае.

Ма?ан [ тоаде | тоаде чура ]

Тушола бетта ц?и тушолкотам яхача оалхазарца ювзаенна я. Эрсий меттала ≪март≫ а, ингал:   March а хьаяьннай лат:   M?rtius m?nsis яхачох; цига цун ма?ан да ? ≪ Марсий бутт≫ .

Селкъа?илма [ тоаде | тоаде чура ]

Х?аназарча заман григоре ханоргах тушола бетта 11 -г?а ди кхаччалца малх ≪ К?удал ≫ яхача седкъарче чу латташ хул, тушола бетта 11-г?ча дийнахьа денз ? ≪ Чкъаьрий ≫ яхачун чу ^{[5] [6]} .

Белгалдаккхар [ тоаде | тоаде чура ]

Литература [ тоаде | тоаде чура ]

• Кодзоев Н. Д. Русско-ингушский словарь / Ред. Р. Р. Хайрова, к. филол. н.; рец. З. Х. Киева, д. филол. н. ? Справочно-энциклопедическое издание. ? Ростов-на-Дону: Типография ≪Лаки Пак≫, 2021. ? 656 с. ? 500 экз.  ? ISBN 978-5-906785-55-8 .
• Круглый год. Русский земледельческий календарь. ? М: ≪Правда≫, 1989. ISBN 5-253-00598-6
• Мерашканаькъан Султан . Г?алг?ай халкъан ханорг: хаттара тархьарга : [ рус. ]  = Ингушский народный календарь: к истории вопроса // Сердало  : газет. ? 2022. ? № 4 (12531) (3 февраля). ? С. 10?12.
• Народный Месяцеслов. ? М: ≪Современник≫, 1992. ISBN 5-270-01376-2

Т?атовжамаш [ тоаде | тоаде чура ]