Kenya

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan : 1°N 38°E  /  1°N 38°E  / 1; 38

Republika ti Kenya
Jamhuri ya Kenya
Wagayway ti Kenya
Wagayway
Eskudo ti Kenya
Eskudo
Napili a pagsasao:  " Harambee "    ( Swahili )
"Agtitinnulongtayo amin"
Nailian a kanta:   Ee Mungu Nguvu Yetu
"O Apo Dios ti Amin a Parsua"
Lokasion ti Kenya
Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Nairobi
1°16′S 36°48′E  /  1.267°S 36.800°E  / -1.267; 36.800
Opisial a sasao Swahili
Ingles [1]
Grupgrupo ti etniko
Kikuyu 22%
Luhya 14%
Luo 13%
Kalenjin 12%
Kamba 11%
Kisii 6%
Meru 6%
dagiti dadduma pay nga Aprikano 15%
saan nga Aprikano (Asiano
Europeano, ken Arabo) 1%
Nagan dagiti umili Taga-Kenya
Gobierno Semi-presidential a Republika
Mwai Kibaki
Kalonzo Musyoka
Raila Odinga
Kenneth Marende
Lehislatura Nailian nga Asemblia
Panakawayawaya
12 Disiembre 1963
? Nairangarang ti republika
12 Disiembre 1964
Kalawa
? Dagup
580,367 km 2 (224,081 sq mi) ( Maika-47 )
? Danum (%)
2.3
Populasion
? Karkulo idi 2012
43,013,341 ( Maika-31 )
? Senso idi 2009
38,610,097 [2]
? Densidad
67.2/km 2 (174.0/sq mi) ( Maika-140 )
GDP   ( PPP ) Karkulo idi 2011
? Dagup
$71.427 bilion [3]
? Tunggal maysa a tao
$1,746 [3]
GDP   (nominal) Karkulo idi 2011
? Dagup
$34.796 bilion [3]
? Tunggal maysa a tao
$850 [3]
Gini   (2014) 42.5 [4]
kalalainganna  ·  Maika-48
HDI   (2013) steady 0.535 [5]
ababa  ·  Maika-147
Kuarta Siling ti Kenya ( KES )
Sona ti oras UTC +3 ( EAT )
? Kalgaw ( DST )
UTC +3 ( saan a mapalpaliiw )
Pormat ti petsa aa/bb/tt( AD )
Pagmanehuan kanigid
Kodigo ti panagtawag +254
Kodigo ti ISO 3166 KE
TLD ti internet .ke
1. Segun ti cia.gov , dagiti karkulo para iti daytoy a pagilian ket nalawag nga agiramraman dagiti nagbanagan ti mortalidad gapu ti AIDS; daytoy ket mabalin a pagbanagan ti nababa panagbiag, ti nangatngato a mortalidad ken gatad ti ipupusay, nababbaba a populasion ken gatad ti idadakkel, ken dagiti panagbalbaliw ti populasion babaen ti edad ken sekso, a dagitoy ket mabalin a manamnama.

Ti Kenya , opisial a ti Republika ti Kenya , ket maysa a pagilian idiay Daya nga Aprika a naisanglad idiay ekuador . Adda ti Taaw Indiano iti abagatan a daya, daytoy ket nabeddengan babaen ti Tanzania iti abagatan, ti Uganda iti laud, ti Abagatan a Sudan iti amianan a laud, ti Etiopia iti amianan ken ti Somalia iti amianan adaya. Ti Kenia ket adda ti kalawa ti daga iti 580,000 km 2 ken ti populasion ti sumurok a 43 a riwriw nga agtataeng. Ti pagilian ket nainaganan manipud ti Bantay Kenya , ti maysa a nasingsangayan a dulon ken maikadua kadagiti kangatuan a tuktok ti bantay idiay Aprika . Ti kapitolio ken kadakkelan a siudadna ket ti Nairobi .

Ti Kenya ket adda ti napudot ken nadam-eg a klima iti igid ti aplayana ken ti Taaw Indiano, nga agbalbaliw ti nabaknang kadagiti kaatapan a karuotan a sabana nga agpauneg ti kadagaan a mapan idiay kapitolio. Ti Nairobi ket adda ti nalamiis a klima a lumamlamiis pay no umas-asideg idiay Bantay Kenya, nga adda dagiti tallo nga agtultuloy a gora ti niebe a tuktok. Ti napudot ken nadameg atropikal a klima ket gaparang manen iti kaunegan amapan idiay danaw Victoria, sakbay a mapan iti kalalainganna a kabakiran ken katurturodan a luglugar idiay lumaud a rehion. Dagiti rehion ti Amianan a Daya idiay igid ti pagbeddengan ti Somalia ken Etiopia ket namaga ken namaga bassit a luglugar nga adda kasla desierto a langa ti daga. Ti Danaw Victoria , ti maikadua a kadakkelan a nasadiwa a danum a danaw iti lubong (kalpasan ti Danaw Superior idiay Estados Unidos ken Kanada) ken ti kadakkelan a tropikal a danaw iti lubong, ket mabirukan idiay abagatan a laud ken nakibinningayan ti Uganda ken Tanzania. Ti Kenia ket naindayegan para kadagiti safari ken dagiti reserba ti nadumaduma a kita ti kaatapan a kas ti Daya ken Laud a Nailian a Parke ti Tsavo , ti Maasai Mara , Nailian a Parke ti Nakuru , ken ti Nailian a Parke ti Aberdares .

Ti rehion ti Nalatak a Dandanaw ti Aprika , a daytoy ket nakaikamengan ti Kenia, ket nakakitan kadagiti panagtaeng ti tao manipud idi paset ti panawen ti Akinbaba a Paleolitiko . Ti Bantu a panagpadakkel ket nakaabut ti lugar manipud idiay Laud - Tengnga nga Aprika babaen ti umuna a milenia AD, ken dagiti pagbeddengan ti moderno nga estado ket buklenna dagiti pagsasabtan ti Niger-Kongo , Nilo-Sahara ken Apro-Asiatiko nga etno-linguistiko a luglugar ti kontinentet, a mangaramid ti Kenia ti maysa nga adu ti kulturana a pagilian. Ti kaadda dagiti Europeano ken Arabo idiay Mombasa ket napetsaan manipud idi Nasapa a Moderno a paset ti panawen, ngem ti Europeano a panagsuksukisok iti kaunegan ket nangrugi laeng idi maika-19 a siglo. Ti Britaniko nga Imperio ket nangipatakder ti Protektorado ti Daya nga Aprika idi 1895, a naamammoan manipud idi 1920 a kas ti Kenia Kolonia . Ti nawaya a Republika ti Keniaa ket nabangon idi Disiembre 1963. Kalpasan ti maysa a reperendum idi Agosto 2010 ken ti panakaampon ti maysa a baro a batay-linteg a nangsukat ti daan a tinawidan idi napawaya manipud ti Britaniko, ti Kenia tattan ket nabingbingay kadagitib 47 a kondado a nawaya manipud ti Nailian a gobierno ken agikedkedengda kadagiti pannakibiang a naibatay ti konsultasion ken panagtitinnulong. Dagiti kondado ket tinurayan babaen ti panagbutos kadagiti gobernador ken nawaya nga agtigtignay manipud ti sentro a gobierno idiay Nairobi.

Ti kapitolio, a Nairobi, ket isu ti rehional a sentro ti komersio. Ti ekonomia ti Kenya ket isu ti kadakkelan babaen ti GDP idiay Daya ken Tengnga nga Aprika. [6] [7] Ti agrikultura ket isu ti nangruna a agpatpatrabaho ken ti pagilian ket tinawtawid nga agiluluas ti tsia ken kape, ken ti pay kinaudi dagiti nasadiwa a sabong idiay Europa. Ti serbisio nga industria ket maysa a nagruna a mangpatpatarya ti ekonomia. Ti Kenia ket maysa a kameng ti Komunidad ti Daya nga Aprika .

Dagiti nagibasaran [ urnosen | urnosen ti taudan ]

  1. ^ Batay-linteg (2009) Art. 7 [Nailian, opisial ken dadduma pay a pagsasao] "(1) Ti nailian apagsasao ti Republika ket Kiswahili. (2) Dagiti opisial a pagsasao ti Republika ket ti Kiswahili ken Ingles. (3) Ti Estado ket Nasken a?-?- (a) mangipatakder ken agsalaknib ti dibersidad ti pagsasao ti tattao ti Kenya; ken (b) mangipatakder ti panagrang-ay ti panag-usar kadagiti patneng a pagsasao, ti Senial a pagsasao ti Kenia, Braille ken dagiti daddum apay a porma ti pannakisao ken dagiti teknolohia a maserrekan ti tattao nga adda dagiti disabilidad."
  2. ^ Kenya 2009 a Populasion ket pagtaengan a senso Naiyarkibo 2010-10-10 iti Wayback Machine . knbs.or.ke
  3. ^ a b c d "Kenya" . Internasional a Pundo ti Panguartaan . Naala idi 19 Abril 2012 .
  4. ^ "Human Development Report 2014" (PDF) . United Nations. 2014 . Naala idi 26 Hulio 2014 .
  5. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF) . United Nations Development Programme. 2014. pp. 21?25 . Naala idi 27 Hulio 2014 .
  6. ^ Ti Etiopia a GDP a bileg ti panagggatang idi 2010: 86 bilion . Imf.org (2006-09-14). Naala idi 9 Abril 2012.
  7. ^ Ti Kenya a GDP a bileg ti panaggatang idi 2010: 66 Bilion . Imf.org (2006-09-14). Naala idi 9 Abril 2012.

Dagiti akinruar a silpo [ urnosen | urnosen ti taudan ]

Dagiti midia a mainaig iti Kenya iti Wikimedia Commons

Gobierno