Le
gases nobile
es un gruppo de
elementos chimic
con proprietates multo similar: illo es gases monoatomic inodor incolor con un
reactivitate
chimic multo base. Se situa in le
gruppo 18
del
tabella periodic
. Le sex gases nobile natural es
helium
(He),
neon
(Ne),
argon
(Ar),
krypton
(Kr),
xenon
(Xe), e le
radioactive
radon
(Rn). Atomos de
Oganesson
(Og) ha essite synthestisate in
acceleratores de particulas
, sed, a causa de su quantitate parve de production e
semivita
breve, non se cognosce si illo ha le proprietates de un gas nobile.
Le proprietates del gases nobile pote esser explicate per le theorias moderne de structura atomic: proque lor
concha electronic
de
electrones de valentia
se considera
complete
, ha tendentia parve a participa in reactiones chimic e solo alicun composites de gases nobile ha essite preparate usque
2011
. Le puncto de
fusion
e
ebullition
de cata gas nobile es multo proxime, differente in minus de 10 °C; consequentemente, solo es liquidos in un rango multo parve de temperatura.
Gas nobile
es un traduction del nomine
german
Edelgas
, le qual esseva usate pro le prime vice in 1898 per
Hugo Erdmann
pro indicar lor nivello de reactivitate multo basse. Le nomine habeva un analogo con le termino "metallos nobile", como
auro
, le qual esseva associate con ricchessa e nobilitate, e que etiam ha un reactivitate basse. Le gases nobile habeva essite referite como
gases inerte
, sed iste termino non es usate jam depost que compositos ha essite diiscoperite.
Ben que le gases nobile non es cognosce formar compositos naturalmente, alicun compositos ha essite isolate syntheticamente. Xenon reage spontaneemente con fluor e composites con multe elementos altere ha essite formate. Compositos inter krypton e fluor ha essite create, e un composite con argon esseva anunciate in 2000.
Neon, argon, krypton, e xenon es obtenite de aere usante le methodos de
liquification
e
distillation fractionate
. Helium es typicalmente separate de
gas natural
e radon es normalmente isolate de
decadentia radioactive
de composites dissolute de
radium
.
Le gases nobile ha multe applicationes importante in industrias como
illumination
,
soldatura
, e
exploration spacial
. Le combination helium-oxygeno es usate pro respirar in immersiones de profunditate in basso de 55 metros pro evita le
maladia de decompression
. Ante que le riscos del inflammabilitate de hydrogen se comprende, illo esseva usate in
dirigibiles
e
ballones aerostatic
.