- ????? ??? ???????????? ????? ?????
?????????? ?????????? (??? ???????????)
???????? ???????????
(
????.
?
Сражение при Сарыкамыше
;
?????????
?
Sarıkamı? Muharebesi
???
Sarıkamı? Sava?ı
)
?????? ????????????? ?????????
?????????
????????
?
????????
???????????????? ???????? ???????? ??????????? ?? ??????? ? 1914 ?. ?????????? 9-?? ????? 1915 ??????? ???????? 17-?, ?????
????????? ?????????
?? ???? ???????? ? ???????? ??????????? ??????? ?????? ??? ?? ???????????????, ?? ???????? ????????? ?? ????? ??? ??????? ? ???? ????? ????? ???? ??????? ??? ????????? ???????? ?? ?????????? ? ?????????? ?????????????????????
[2]
???????? ???????, ?? ??????? ???? ???????? ???????????
???????????? ???????
(Allahuekber Da?ları|Allahuekber mountains) ??? ???????????
[2]
?
?????????? ????????? ?????? ????????? ??
???????? ??????
???????? ??????????? ? ???????? ?????? ??????? ?? ???????? ??????????? ??? ?????
??????????
?????
????? ?????????? ??????
?????????????? ?????????
????????? 1877 ?. ? ???????? ?? ????????? ??????????, ?? ??????? ?? ????? ??
???????
???????????? ??? ???????????
???????? ??????????? ????? ????? ?? ????????? ???????
[3]
?
????????? ????????? ???????? ??????? ?????? ?????? ?????? ????? ????????????? ??
????????? ??????????????
???, ???? ?? ????????????? ??? ??????????????, ????????? ???????? ?????? ????? ??????? ??????? ? ???????? ??????????
[4]
?????????? ???????? ?? ???????????? ?
???????? 3-?? ??????
???????????? ?? ?????????????
[3]
? ????????? ????????? ????????? ??????? ?? ??? ???????
???????
,
????????
, ????? ? ??????? ????????????? ????? ??????? ??????, ???????? ???????? ???????
?????? ??????
????? ?????, ?? ????????????? ?????????? ????? ????????? ????
??????
?
?????????
?????????????? ?????????????????? ???????
[4]
?
??? ??? ????? ????? ???? ?????????? ???????????? ?????? ??? ?????
???????? ???????
? ??????? ?????
????????????? ??????????
?????? ????
???????????
[5]
?
?????-????????? ???????? ??????????
????? ??????? ??????? ??????????? ?????
????????? ???????????
?????????, ???????????? ?????????, ??????, ???????????, ?????????? ? ???????? ???????
[5]
? 1914 ?, ???? ?????????, ?????????? ??????????????? ????????? ??? ??????????? ?? ?????, ???? ????? ????????? ??? ????????? ??????
[5]
?
???????? ??????????? ?????? ?????? 3-?? ?????? ????? ?????????? ??
??????????
?
????? ?????
???????????????? ??????
????????? ???????? ???????? ???????????????? ??????????? ??? ??? ???? ?????????? ????????? ???? ???????? ?????????????????? ????? ??????? ?? 5? ??????????, ????? ??????? ??????? ??? ??????? ????????? ??????????? ???????????? ???????????? ?????????? ???????? ?? 3 ?????????? ≪?????≫, ≪??????????≫ ? ≪????????≫?
≪?????≫
?????? ???????-?????????? ?. ?. ???????? ?????????????? ????????? ?? ???????? ???????? ?????? ????????????? ?????? ???? ???????? ≪??????????≫ ??????, ????? ??????????? ??? ???????? ???????? ??????, ?????????? ?? ??????? ????????, ??? ≪????????≫ ?????? ???? ? ????????? ? ?????? ?????????? ?????? ?? ????- ???????? ???????, ????????, ?????? ???????? ???????? ? ???????? ?????? ????????? ?????????
≪??????????≫ ?????? ???????? ????????????????? ???? ?????? ???? ????????? ??????? ????????? ?? ?????? ??????- ?????, ??????, ??????????? ????????????????? ?????? ?? ? ????? ?????????? ??? ? ?????? ??????? ???? ????????, ???? ???????? ???????????? ?????????????????? ???????? ????? ??? ??????????? ????????? ? ?????????? ?????????? ????????? ??????? ??, ?? 1914-1915 ?????????? ??????? ??????? ????????? ?????????
???????? ??? ????????? ?????? ???????????? ?? ?? ?????? ?????? ??????? ??????????, ??? ?????? ????????? ?????????? ???? ?? ??????? ??? ?????????? ????????????? ????? ????????? ????? ?? ??????? ????? ?????? ??? ??????????
??????????
???????? ??? ??? ???????? ????????? ?????????? ??????????? ????????? ?????? ???????
????? ?????? ?????? ???????? ?????? ?????? 11-?? ???????? ?????????? ??????? ???? ? ????????? ?????? ??????? ? ?????? ????????? 9-??,? 4-?? ?? 10-?? ??????????? ???? ? ????????? ?????????? ?????? ?? ??? ???????? ≪?????≫ ??????? 9-?? ???????? ???? ? ????????? ??????????, 10-?? ???????? ???? ???? ?????? ??????????? ??? ?????? ???????? ???? ? ??????? ?????, ???? ????? ?? ???? ? ??? ?????? ????????? ????????? ????? ????? ????????????? ?????? ?? 11-?? ???????? ???? ??????????????, ?????? 9-?? ? 10-?? ??????????? ???? ??? ????????? ????? ????????? ???????????
?????? ? ???????? ??????????? ???? ?????????????????? 1890-???????? ????????
????????????
???? ????? ????? ??? ???????
[6]
[7]
[8]
?
1914 ? ???????????????? ??? ????????
???????? ???????? ??????????
???????????????? ??? ????????
???????? ? ?????????????? ??????
? ??? ???????????????? ?????
????????????????? ???????? ≪?????≫ ?????? ??? ??????????? ???????? ??? ???????????? ????????? ????? ??? ??????? ? ????????? ???? ? ?????????? ??????? ??????? ?????????? ?????? ????????? ????????????? ?????? ??? ??????????, ??????? ? ????????? ??????, ?? ???? ? ???????????? ???????? ???????? ?? ??????? ????? ? ???????? ? ????? ???????? ?????????? ??????? ??????????? ?? ???? ?? ??? ????????? ??? ????????????? (???????????????) ??????? ????????? ???????????, ?????? ????????? ???????, ????? ???????? ?????? ????????, ??? ??????? ???????? ?????? ???????? ???????? ????????????
?????????? 9-? ????????? 9-?? ???????? ?????????? ?????????? ?? ????????? 4-?? ??????????? ?????????? ?????????? ????? ? ????? ????????? ??????????????? ?????, ???????? ????????? ?????? ???????????????, ??? ? ??????? ? ????????????????? ??????????? ????????? ????????? ?????? ?????? ??????? ???????? ????? ???????? ? ? ?? ????????? ????????? ??????? ?????????????? ???????? 4-?? ??????????? ?????????? ????????? ?????????? ??????? ????????????? ????????? ????????? ? ????????? ? ????????? ? ??????? ???? ????? ????? ??? 750 ??????????? 5 ????????????, ???????? ?????????????? ???? ?? ?????????? ???????????????? ?? ????? ??????? ???????????? ????????? ????? ?????????????? ?????????? ?? ???????? ????? ??? ??????????????
???????? 4-??, 77-?? ?? 78 -?? ?????? ???????????????? ?????? ????? ?????????? 9-?? ?????????? ???????? ??? ????????? ???????? ????? ?????? ???????? ????????? ????? ?????????? ???? ????? ?????????????? ????????????? ??????????????
?????? ???????? ????????????????? ??? ????????? ???????? ????????????????? ???? ????, ??? ????? ??? ????, ??? ??????? ??, ??? ?? ??`? ????? ????? ?????????????
?????????? 10 -?? 11-? ?????????? 9 -?? ?????? ?????????? ??????? ??????? ?????? ???????????? ?????????????? ????? ????????????? ????????? ????????? ? ???????? ???????? ????????????????? ?????????
?????????? 10-?? ???????? ???? ????, ???? ?????????? ??????? ???? ?????????, ???? ?? ?????? ?????????? ??????????? ???
??????????? 15 -?? ????????? ???????? ?????? ????????? ???????- ???????? ?????????, ???????? ?????????? ?????????? ?? ???????? 3-?? ??????????? ??????? ????????? ??????????????? ??? ????? ??????? ???? ????????? ???????? ? ?? ????????????????
?????? ????????? ????????????????? ????? ???????? ?????? ???????????? ?? ?????????? ???, ???? ???????? ??????????????????? ?????? ? ??????????? ?????????? 14-? ?????? ?????????? ? ??????? 155-?? ??????? 8 ????????? ?? 8? ????????? ????????? ???? ????? ?????????????? ?????????? ?? ?? ?????????? 4-?? ???????? ??????????
?????????? 14-? ??????? ??????? ??????????? ?? 13-????? ???? ?????????, ?????? ??? ???????, ??? ????????? ?. ??????????? 4-?? ???????? ?????????? ??? ??????? ??????? ??????? ?? ?????????? ? ????????? ?? ????? ????????? - ???? ???????? ????? ?????????? ??? ?????? ????????? ??????????? ?????????? ??????? ?? ?????????????? ? ???? ????????? ???? ?????? ???? ????????? ? ?????????? ????? ??? 13-???? ???? ????????? ?????????? ? ?? ???? ????? ????????? ???? ?????? ? ???????? ??????? ????, ???? ????? ?? ???????? ? ?????????? ????? ?????????
??????????????? ??????? ???? ?? ??????? ??? ???????? ??????????, ??????? ??
???????? ???????????
???????????????? ????? ????? ??????? ????? ??????????, ???????? ????????? ????????? ?????? ?? ????????????
?????????? 14 -? ?????? ??????????? ? ????????? 29-??? ?????????? ????????? ????? ???? ? ????????? ? ??????? ????????? ????????????????? ?????? ??????? ???????????? ??????? ?????????? ?????????? ?,?? ????? ?????? ?????? ? ??????? ?????? ? ????????? ????? ????????? ?????????? ??????? ?????? ? ????????, ??? ???? ????? ???????? ??????? ? ??????? ?????????? 15-?? ???????? ?????? ? ???????? ??? ??????? ??????? ????????-????????
????????? ?????????? ?????? ? ??????? ?????? ?????????? ????????? ?????? ????????? ?????? ?????????????? ?????? ?????????? ???????? ? ?????????? ???????????? ???????? ??????????? ?????????? ??????????????? ? ?????? ????????????? ??????? ??? ?????? ??????? ?????? ??? ??????? ????, ?? ???????????? ?????
??????? ??????????? ????? ??, ?? ???????? ?????? ?????????? ???????? ? ???????? ????? ??? ?????? ?????? ? ?????? ???? ?? ? ??????? ???? ??????? ??????? -20????????? ???????????? ????? ????? ????? ?? ??????? ?? ??????????
?????????? 16- ?? ??????? ?????????? ??????? ????????? ? ???? ????????? ???????? ?????? ???? ?? ???????? ???? ?????? ???? ? ???????, ?? ???????? ????? ??????????????? ???? ??????????? 4? ???????????? ?????????? 17-? ?????????? ??????????? ??? ??????? ????????? ? ???????????, ??????, ???? ???? ????? ????? ????????????????? ???????? ???? ?????????? ????????? ? ?? ??????????? ???????? ? ???????
?????????????????? ????????? ???????
[
????????
|
???????? ????
]
1914? ??????? ???????????? 25-? ????????? ????? 9:30 -?? ≪??????????≫ ?????? ??? ??? ??????????
????????????
????????? ???????? ???????????? ????????? ? 3-?? ???? ??????????????? ????? ????? ? ?????????????? ?????? ??????????? ?????????? ????? ? ???? ?????????? ????????? ???????? ??????????? ? ??????? ?????? ???????????? ????? ? ??? ???? ????? ????????? ?????????????? ?????, ?????? ????, ?? ?????????? ???????? ??? ?????? ???????? ? ??????? ??? ???????? ??????? ???????? ??????? ???????????? ????? ??, ?? ????????? ?????? ? ?????????? ? ????? ????? ????? ????????? ???????? 3-?? ?????? ?? ????? ?????????
????????? ????????? ? ?????????????? ????? ???????????? ????? ? ??????? ????????? ???????
????????
? ?? ????? ?, ?? ???? ?????????? ?????????? ?????????? ?????????? ? ?????????? 2-?? ???????? ???? ?????????
1914 ??????? ??????????? 20-?? ????????? ??????? ????? ?????????? ????? ??? ???? ?????????? 21-?? ???????? ????????????????? ?????????? ????????? ??? ???????? ???? ??-?????? ????????
??? ???? ???????????????? ?????????? ?? ?????????? ??????? ???????? ????? ?, ?? ?????? ??????? ???????? ????????? ???, ???? ????????? ????????? ????
???????? ????? ? ????? ??????? ?????????? 153-?? ???? ????????????? ? ????? ???????????????? 153-?? ???? ???? ??????-??????
1
????? ????????? ??? ??????????, ??????????? ???????? ????????? ?????????, ????????? ??????? ?????????? ? ??????
?????????? 21 - ? ????????? ???????????? ??????? ????? ??????? ????????????????? ???? ???????? ????????????????? ??????? ???????? ?????? ?????? ????? ????????? ??????? ?????????????? ?? ????????? ???????? ???????? ?????? ????????? ???? ????? ??????? ?????? ?????? ???????????? ?? 9-?? ????????? ?????? ???????? ????????? ?????????? ??????????? ?? ?????? ?????????????? ?? ????????? ??? ???????????? ????????????
???????? ??????? ????????? ???????? ??????? ????? ?????? ???????????? ????.? ?????????? ??????????? ??????? ???????? ??????? ??? ?????????, ???? ????????? ???????? ???????? ????????? ??????????? ? ?????????? ??????? ??? ????????? ????????? 11- ?? ???????? ?????? ????????? 9-?? ?? 10-?? ??????????? ?????????? ????? ??????????? ?? ?????????? ????????? ??? ???????? ????????????? ???????? ????? ????????? ????????? ???? - ???????? - ?????????? - ??????? ???????????? ?????????? 24-?? ????????? ??? ????????? ????? ?????? 11-?? ??????????
?????? ??, ??? ???????? ????? ??????? ??????? ?????? ? ????? ?????, ???? ????? ?? ????? ????? ????????????? ????? ? ???? ??? ????????????
?????????? 22-??? ???????? ???????? ????? ????????? ? ?????? ????????? ??????????? ???? ? ???????? ??? ????????
???? ? ??????? ????? ?????, ???? ??????????? ??, ?? ??????? ????????? ???? ??????? ??? ? ? ???????? ????? ???? ? ???? ????????? ????? ????? ?????? ????????? ? ??????? ???? ????, ??????????? ? 107 ????? ???, 2000 ????????? 8 ????????, 24 ???????????? ? ??? ???????????? ????????????? ?????????? 22-? ????????? ??????? ???????? ????????? ? ??????? ???????????? ??????? ?? ???????? ???????? ??????? ????? ?? ????????? ?? ???????????? ???????? ???????????? ? ???????? ???????????
?????????
?
???????? 4-?? ??????????? ?????? ?? ???? ??? ???? ???????????? ???????? ???????? ???????? ? ???????????????? ???? ????? ?? ???????????????? ?????? ?????????? ?????? ???????????????? ??? ????????????? ??????? ????????? ?? ?????? ???????? ??????????????? ??? ????? ? ≪???? ????????? ???????, ?? ??????????? 9-?? ???????? ????????????? ????????? ?? ??? ??????? ?? ???????? ????? ??????????? , ????? ??? 200 ??? ? 6000 ????????≫? ????????? ??? ?????? ? ??? ?????????? ????? ??????????? ???????? ?????????? ??????
???????? ?????????? ??????, ??? ??? ?????? ??? ?????? ????????? ????? ?????????? ????????????????? ?????? ???? 78000 ???? ????????? ?????? 60-70 ??????? ???????? ??????????? ???????? 20000 ?????????????????, ???? ???? 6000-? ??????????????
?????? ???????????? ??????? ???????? ??????????? ??????? ??????????? ?????????? ?????????? ????? ???? ????????,? ???????? ??????? ????????? ?????? ????????????, ????? ??, ?? ???????? ????? ???? ????? ≪????????? ?????≫ ??????????? ?? ?????????????????????? ?????? ???????????? ?????? ??????? ???????? ???????????? ??? ????? ????? ???????
?????? ???????? ??????????? ????? ???????? ???????? ????????????? ?? ??? ???????????? ?????????????? ??????? ??????
????????? ?????? ????? ????????? ??????????? ????????? ???????? ?????????????????? ????????? ????? 6000-? ?????? ≪??????????≫ ???????? ??????? ???? ? ??????? 7500 ??????? ???????????
?????????? ??????????? ????????? ???????? ??????? ???????? ???? ?????????????? ??????? ????????? ?????? ?????????????? ?????? ????????? ?????????? ?????????? ??????? ??????? ????? ??????????? ??????????????, ????? ?? ??????? ????????? ??????
????? ??????? ??????? ? ?????????, ?????????? ? ???????? ?????????? ??????? ???????????????? ?
???????????? ?? ???? ??????? ?, ?? ?????? ??????????????? ???????????????????????? ?????????? 1915?? ???????? ?????? ??????????? ???????????????? ????????????? ????? ???? ?? ??????? ?, ?? ?????? ??????????????? ??? ?????? ????????? ????????????? ??????? ??????? ??????????????? ???? ??????, ???? ?????? ?????????????? ??????????????? ⅓ -? ????????? ????????????? ??????
- ↑
Garegin Pasdermadjian, "Why Armenia Should be Free" p. 21.
- ↑
2,0
2,1
The Encyclopedia Americana, 1920, v.28, p.404
- ↑
3,0
3,1
A. F. Pollard
.
A Short History Of The Great War
. chapter VI: The first winter of the war.
- ↑
4,0
4,1
Hinterhoff, Marshall Cavendish Illustrated Encyclopedia, pp.499-503
- ↑
5,0
5,1
5,2
The Encyclopedia Americana, 1920, v.28, p.403
- ↑
Fromkin, David,
A Peace to End All Peace
, p.211. Henry Holt & Co., 1989.
ISBN 0805068848
- ↑
Suny, Ronald,
Looking Toward Ararat:Armenia in Modern History
, p.46. Indiana University Press, 1993.
ISBN 0253207738
- ↑
Charny, Israel W.,
Encyclopedia of Genocide
, p.287. ABC-CLIO, 1999.
ISBN 0874369282
- ?????? ????????, ???????? ????????????????? ????????? ?????????????. ???????????? ?????????, ???????? ?????, 1996, ??? 3-4, ?? 13-29?
- ????????? ??????? ?????, ??121 , ??1 , ??3 , ??10 :
- ???,??121 , ??1, ??9, ??78 ?
- ???, ??209 , ??1 ,??9 , ??14 ?
- ???, ?? 1267, ?? 2, ?? 33, ??27-27 ???? ?
- ???, ??57, ??5 , ??87 , ??29-30 ??
- ?? ??????????, ?????? ??????????? ?????? ? ??????? ????????????? ????????? ????????????? (1914-1917???),?????,1999???
- ???????? ???? ,????????? ?????? ?????????? ? ??????? ?????, (1914-1917???), ?? 151?
- ???????? ???? ,???????? ?????????? ???????????? ????????? ????????(11914-1918???), ?????, 1999??? ?????????? ??????? ????????????? ?????,?? 2294 , ??1 , ??349 ,?? 476:
- ?????, ??16196, ??1, ??191, ??67, ?
- ?????, ??16196, ??1, ??192,??11:
- ?????, ?? ?????? ??????????????????,??1, ?? 14847, ??132?
- ?????, ?? 2100, ??1, ?? 912, ??17-17 ?????
- ?????, ??409 , ?? 1, ?? 52724, ??3 ?
- ?????, ?? 1300, ??1 , ??1038? , ??8 ?
- ???????? ??????? ???????? ?????, ?? 496, ??3 , ??911 , ??50 ?
- ????, ?? 496, ??3, ??906, ??61 ?????
- ????, ?? 496, ??3, ??914,?? 11:
- ????, ??409 , ??1 , ??171694 , ??44:
- ?? ????????????,? ????? ??????????? ,III? ?????,????? , 2015?? , ?? 469?
- Арутюнян А.О.,”Кавказский фронт” 1914-1917 г.г., Ереван, стр.142.
- Голуб П.А., “Большевики и армия в трёх революциях”, Москва ,1977г., стр? 21?
- Елисеев Ф?И?,” Казаки на кавказском фронте” ,1914-1917г.г.? Записки полковника.
- Кeрсновский А.А.,”История Русской Армии”, четырёх томах, т. IV, Москва 1994 г., стр. 132.
- Кeрсновский А.А.,? стр. 134. Корсун Н?Г. ,”Саригамишская операция”,Москва,1937 г.; Первая мировая война на Кубанского казачьего войска в 13 брощирах-тетрадях, Москва, 2001 г.,? стр? 86?
- Кавказском фронте ,1946г.. Лиман фон Сандерс, “5 лет в Турции”, Берлин, 1919 г.,стр. 54-56.
- Навоев П., Герои “Oфицеры и солдаты Великой Отечественной войны”, Петроград, 1916 г?, стр?19?
- Никольский В.П.,”Саригамишская? операция: 12-24 декабр, ст.ст. 1914 г.
- Софья,1933,ст. 18.
- Петрикеев С.Б. , “Свободные списки кавалеров Георгиевского Креста 1914-1922 г.г.”, IV степень, NoNo 200001-3000000, Москва, 2013 г., стр. 114. Шишов А. В.,”Кавказский фронт”.
- Первая мировая война. Пролог XX века, Москва,1998г., стр.134.