????-??????????????????
(
????.
? масс-спектроскопия), ???
???????????
????? ?????????? (E > 70 ??) ???????????? ???? ???????????? (??? ??? ???????????) ????? ????????????? ???????? ??????? ??????? ? ????? ?????? ???????? ????????? ???????? ????????? ??????????? ?? ?????? ?????????????????? ?????? ???????? ???????????? ? (??????????
?. ??????
, 1913 ?.): ????????? ???????? ????????? ?????????????? ?????? ? ?????????? ??? ??????, ????? ???????? ??????? ?? ?????? ???????????? ??????, ???-?????? ????????? ???????????? ?? ???????????? (EI), ???????? (CI, ?????? ???? ?????? ?), ???????????? ??????? (EC) ???????????, ??? ?????????? ????? ??????????? ??? (FI): ???????? ?????? ?????????? ????????? ???????????????
????????????
,
???
,
??????????
... ??????? ?????? ????????? ?????????? ??, ??? ???????? ??????? ?? ?????? ????????? ? ????????? ??? ?????? ? ???? ??????????? ???????????? ???????? ????? [???????? (APCI) ? ??????????????? (APPI) ???????????? ?????? ???, ????????? ????????? (MALDI), ???????? ???????? (????? 108 ?/?? ???????????? ?????????? ???????), ???????????????? (электроспрей), ???? ????????? (??? 8 ??? ?????????? ????? ??? ??????) ??????????...], ????? ????? ????? ????????????????? ?? ???????????????
- ????????? ??? ??????????? ????????????
?????????
?????? ???????????? ????? ?? ??????????? ??????????????? ???????? ????? ????????? ?? ????? ???? ?????????, ???? ?? ???? ?????? ??? ???????? ???? ???? ???????? ??? ????? ??? ?,
- ???????????? ????
???????????
(?????????????),
- ?????????? ??????? ????????? ?????? ??????????? ?????????
?????????
??? ??????????? ?????????,
- ?????? ??????????? ?????????
?????????
(?????????)? ????????? ?????????? ????-?????????? ?????????????????? ?????? ??????????? ?????? ??????? ??? ???? ??????????? (> 10-5 - 10-6 ??), ???? ????????? ? ????-????????????? ??????? ??????? ???????????? (??????? ??????? ???????, ??????????? ????? ?? ?????????????? ?????????? ????? ??????????) ??? ?????? ?????? ???? ????? ??? ?????? ???????????? ????????? ???? ? ???????? ???????????? ???? ??? ?????? ?????????, ??? ???????? ??? ??????????? ? ?????????? ????????? ???????? ??????????, ??? ????????? ???????? ? ???????? ? ????????? ? ???????????? ??????-????????
(M
+.
)?
???????????? ????
(
???????????? ???? ????????? ??????? ????????? ?????? ? ?????????, ?????????? ????????? ?????? ????? M
-)
: ??????? ??????? ?????? ????????? ??????? ?????? ????????? ?? ?????????? ????? ?????????? ? ????????? ???? ??? ???????? (
BC
.
,
C
.
,
AB
.
), ??????? ????????? ??? ???????? ?? ????? ?????? ??????????? ??????????
?
??????-???????????, ??????????
(I, ABC
+.
, A
+
, AB
+
, C
+
, II, III)
: ????????? (?????, ????????? ??????????? ?????????, ??????????...) ???????? ?? ????????-????? ????????
???????? ???????? ??????? ? ??? ???????????? ??????? (????????????, ??????????)? ???????? ????????? ????????? ????? ? ??????? ?? ???? ?????? ?????????, ???? ????????? ??????????????? ? ????? ????????? ???????? ? ???????? ???????????? ?????? ????????, ????-???????????? ????????? ?????? ??????? ??????? ???
???????????? ????
(??????-???????,
M
+.
)
?
???????? ????, ??? ????? ? ????? ???????,
???????????? ???????
, ????? ???????? ?? ???????????? ???? ???????? ?????? ????????? ? ???????? ??????? ?????????,
??????????????, ??????????,
?????? ???
?????????????
???????? ????? ???????????? ?????????? ????????? ????????????????? ???? ??
1.???????????? ????
????????? ? ???? ??????? ?????? ?????????? ???????? ???????, ??? ???????? ????????? ????????? ? (???????/????) ? ??????? ? ?????????? ????????? ??????? ????????? (????? ????????? =
±1
), ???? ??? ????????? ???????? ? ???????????? ???????? ????? ? ?????? ?????? ???? ?????????? ?????????? ????????? ?????? ????????? ??????, ????? ?????????? ?????? ? ?????????? ????? ???????? ???????????? ???? ????????????? ????? ????????? ??
- ????????? ??????? ????? ???? ???????????? (Ee = 20-25 ??),
- ???????? ????????? ???? ???????? ????????? ?????????? ????? ??? ????????? ????????????? ??????,
- ??????? ?????? ???????????? ? ???????? ????????? ???????????? ???? ?????? ????????, ???? ?????? ??????????? ? ???????? ?????????????? ????????
2. ????????????
(?????????)
??????:
???????????? ???????? ????? ?????????? ? ??? ??????? (????? 70 ??, ??? ???????? ?????? ???????? ??????????? 10-20 ?? ????? ?), ???? ??????? ????????? ???????? ?????? ?????????? ??, ??? ????? ??????????? (????????????) ???????? ? ?????? ????????????????, ????????????? ???????? ????????? ????????????? ????????????? ?????????? ??????????????? ?? ????? ??????????? ?????????????? ????-?????????? ?????????????????? ????????? ??????? ???????? ??????? ?? ?????? ??????????? (??? ??? ???.)
- ????????????? ????????? ?????????????? ???????????? ???? ???????????????? ????????????? ? ? ??????? ? ????????????? ?????????,
- ??????? ??????, ???????? ???????? ? ???????????? ?????? ???????????? ?? ???????????? ????,
- ???????? ??????? ?????????? ??
?????????????
(???. retro - ??) ??????? (
a
), ????? ??????? ?????????? ???????? ??????? ????? ?? ??????????????
??????????
???? (
b
): ????????? ???????? RR'―C=O
R'?C≡O
+
? R?C≡O
+
? ????? ????????????? ?????????, ????? ?????????? ?? ????? ?????????????? ?????????, ????? ?? ????? ???????????? ???? ??????? ???????? ?????? ???????????????, ?????? ??? ???????? ??????? ???????? ???? ? ??????????? ?????????, ??????? ????-?????????? ?????????? ?????????????????, ???? ??????? ?? % -??, ??????? ????? ?????????? ?????????? ????????????????????, ???????? ?????????
3.?????????????? ??????
????????? ?? ????????? ????????? ???????????? ?????????????? ??????????? ? ???????? ???????? ?
???-???????
??????????????? (
c
), ???? ???? ? ???????? ????????
C=X
(X = O, N, C, S) ????? ?????????? ?????????????????? ??????? ???? ????????
γ-
??????? ??? ?????? ????? ??????????? ???????? ???????????? ?????? (??????-???????) ???? ? ????????
γ-
??????? ?????? 6-???????? ????? ?????????? ?????? ?????? H-? ????? ????????? (????????)? ???????? ?????? ? ????????????, ??????????, ??????????, ?????????, ???????????, ?????????? ? ????? ?????????????? ??????? ??????????? ?
??????????-????????
??????????????? ??????????????? ? ?????????? ?????? ?????????? ??????? (???) ????????????:
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/%D5%84%D5%A1%D5%BD-%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BD%D5%AD%D5%A5%D5%B4%D5%A1.png/595px-%D5%84%D5%A1%D5%BD-%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%AB_%D5%BD%D5%AD%D5%A5%D5%B4%D5%A1.png)
4. ?????????? ???????
?????? ???????????? 10-6 - 10-5 ??? ?, ??????? ????? ???? ? ????-???????????? ??? ???????? ?????????? ????????? ????????? ?? ???? ? ????? ??????? ? ????? ?? ??????? ??????????????? ????????? ???????? ??????
?????????? ??????? ??????????? ???? ??? ??????? ??????? ?????? ???????? ?????????? ? ????? ?????? ???????? ????? ? ????? ? ??????? ?? ???? ??????????? (
????????????? ??????????????, Фрагментации реакции, Мак-Лафферти перег.)
: ????????????? ??????????? ?????????? ???????? ??
????????????? ?????,
???? ?????? ? ????? ????? ??????????? ????????????? ????????? ??????????? ???????????? ??????????????? ????????? ?? ???? ???????? ??????????????? ????? ???? ???????? ????? ?????????? (?/?), ??? ????????? ±1, ?, ??????? ?
??????????? ???
(?.?.): ?????????? ??????? ???-????????? ??????? ???????????? ???????? ??????????? ? ????? ??????????? ???? (
??. 1, ??
? ???????????,
?
? ????,
??. 2
), ??????? ??????????? ????????? ??????????? ??????? ?? ??? ?????????? ?? ?????????? ????????? ????? ??????????? ???????????????, ???????? ???????????? ????????? ??? ????????? ?
???????????? ???? ???????
(пик):
??? ??????? ??????????????? ? ????? ?????? ?????? ?????? ???????????? ???????? ? ??????????? ????????? ??????????? ?? ?????????? ??????????? (??????????????) ????????? ??? ?????? ?????? ??????????????? ?????? ?????? ???????? ??????????? ?????? ?????????? ?????
????????
, ????? ??????????
????-???????????
?????? ? ?????? ???????? ????????????????
- ???????????? ??????? (пик) ???????????????? (
I
M+
-
? ???????????) ????????????? ? ???????????? ???? (
M+
) ?????????????? ????? ?????????????? ???????? ?????????????? ????????? ?? ???????? ????????, π-????????????
- ??????????????? ??????
? ??????????? ???????? ? ??????? ?????? ???? (
X
) ???????? ? ??????? ???????? (
a
), ????? C -?, H-?, N-? ???????, ?????? (??? ??? ????????? ?????) ? ????? ???????? ???? ? ? ?????
???????
- ???????? ??????
? ??????????? ????????? ????????? (C, H, S, N, Si...) ???????? ????????? ??????????????? ???????????? ??????????? ???????????? ?? ????? ??????, ??? ????? ???? ??? ???????????, ??? ??? ??????????? ????? ???????? ????? ??, ??????? ??????? ????? ???????? ???? ??? ??? ?????? ?? ??????? ??????????? ???????? ???????? ??????, ????? ?????????? NO ? NO
2
?????????????? ????? 1-? ?, ?????? ??????? ??????????? 30 ? 46 ??? ?????? ???????? ????? ????????? ?????????????? ???????, ????? ???????? ???????? ????? ??? ?, ?????????? ?? ????? ???? ???????? ?????, ??? ????? ?????????? ? 3 ??? 5 ????
???????? ????????? ???????? ??? ???????????? ??? ????? ???????? ??????????? ??????? ?, ???????? ????????? ????? ?????? (???????) ????????, ?????? ???? ????????????? ????-??????????????? ?????? ?????????? ????? ?? ??????? ?????????? ??? ???????? ?????
????? ??????? ????????????
???????? ???? ?????? ???????? ?????? ? ?????? ?????????? ???? ????? 4-6 ???? ??????????? ??????, СО ??, (СН
2
=СН
2
)-? ? N
2
?? ???????????? ??????????? М = 28, ??? ???????, ??? ????-???????? ??????? ?????? ??????????? ????????? ?????????? ?? ? ???????????????? ??????? ?? М
СО
= 27,994915, М
(СН2=СН2)
= 28,03300, М
N2
= 28, 006148, ?????????????? ??????? ??
?????????? ????? ????-?????????? “
???????????
”, ????? ??????????? ?? ????? ??? 70000 ????????? ??????????????? ????????? ? ????????? ?? ????? ?????????????? ????? (???)?
????-?????????????? ?????? ?????????????? ???? ???????????????? ?? ????? ??????????????? ?? ?????????? ??????? ????? ??????? ?? ???????? ??????????? (1 ?? = 10
?9
????), ???? ????? ? ????? ??????? ??????? ???????????? ??????????? ?????? ???????? ????????? ??????
????-?????????????????? ????????? ? ??? ?????? ???????, ???????????, ???????????????, ???- ? ????????????? ????????????,
?????????????? ???????
, ?????????????? ? ???????? ????????? ???????, ????????? ??????????????... ??????
?????? ?????? ??????????? ? ??????? ??????? (ГХ-МС) ? ?????? (ЖХ-МС) ??????????????? ??? ??????????? (Хромато-масс-спектрометрия ??? “Хромасс”) ? ????????? ? ???????? ?????????????? on-line ??????? ???????????? ??????? ??????
???. ????????? ??????????????? ?????? ?????? ???????????? ???????
?????
|
??????
|
???????/????
|
????????
|
C
n
H
2n+1
+
|
15, 29, 43, 57, 71, 85…
|
????????, ?????????
|
C
n
H
2n-1
+
|
27, 41, 55, 69, 83…
|
????????, ???????
|
C
n
H
2n-3
+
|
25, 39, 53, 67, 81…
|
????????, ???????
|
C
n
H
2n+1
O
+
|
31, 45, 59, 73, 87…
|
???????, ????????
|
C
n
H
2n-1
O
2
+
|
45, 59, 73, 87, 101…
|
???????
|
C
n
H
2n+2
N
+
|
30, 44, 58, 72, 86, 100…
|
??????????????
|
C
n
H
2n
Cl
+
|
35, 49, 63, 77, 91, 105… (
35
Cl)
|
??????????????
|
C
n
H
2n
F
+
|
19, 33, 47, 61, 75…
|
??????????????
|
C
n
H
2n
Br
+
|
79, 93, 107, 121… (по
79
Br)
|
?????????????
|
C
n
H
2n
I
+
|
127, 141, 155, 169…
|
???????? ??? ?????????? ??????? ??? ?????????? ?? ???? ???????? ?? ????? ??????????????? (?/?) ??? ??????????? ??????? ???? ?????????? ????????????????, ???? ??????????? ? ????? ?????? ??????? ??????????? ????????????? ? ???????????? ? % -??
?
????-??????? ????? ??????? ?????????? ?????????????? ?????????
- ??????? (1) ??????????? ???????? ?? ???? ? ?????????, ??????? ?????????? ?? ?????????? ????? ?????????? (2) ? ??? ????? (3) ????? ????????? ?? ?????????? (5), ????? ???????? ??????? ??????? ?????????? ??????? ??????? ?????? ???????????? ?????? ????????? ??????? ?? ????????? ??????????? ?????? ??? (4), ????? ? ???????? ??? ??????? ???????? ?????? ? ??????? ??????? - ???? ???????????????? ? ????? ??????? ????????? ?? ?????? ?????????????????? ????
???????? ? 2 ? ? ????-???????
- ??????? ????????? ????????,
??????? ? ????????????? ??????? ????????????
??????????
2017-02-04
Wayback Machine
, ?????, 2016,
- А. А. Нефедов, Интерпретация масс-спектров, Лаб. Физич. Исслед. НИОХ СО РАН,
- Лебедев А.Т. Масс-спектрометрия в органической химии. М.: Бином, 2003, 493 с.
- Тахистов В.В., Пономарёв Д.А. Органическая масс- спектрометрия. СПб.: ВВМ, 2005, 346 с.