Christine de Pisan
Biyografi
Nesans	Venis , Repiblik Venice
Lanmo	Poissy , Model:Frans (1364-1638)
Ote
Zev prensipal
Zev prensipal	Liv Let deba sou Roman de la Rose ( 1401 - 1402 ) Chemen Etid Lontan ( 1402 ) Liv Chanjman Fotin lan ( 1403 ) Liv Reyalite ak Bon Moral Wa Saj Charles V a ( 1404 ) Liv Vre Lovers Duke a ( 1405 ) Vil dam yo ( 1405 ) Liv twa bel kalite yo pou anseyman dam yo ( 1405 ) A Hundred Ballads of a Hundred of a Lover and a Lady ( 1406 ) Mwen pa konnen ki jan mwen dire ( 1430 )
modifye - modifye kod - gade Wikidata

Christine de Pizan ( Italyen : Cristina da Pizzano) oswa de Pisan , ki fet nan 1364 nan Venis epi ki mouri alantou. 1430 nan monaste nan Poissy , se yon filozof ak powet ki fet Italyen ( Venezyen ), pi popile pou ekriti li yo ekri an franse .

Christine de Pizan konsidere kom premye fanm let ki pale franse ki te fe yon vi ak plim li. Eridisyon li mete l apa de ekriven nan tan li, fanm kou gason. Li te vev e li te gen dezagreman, li te oblije ekri l.

Li se yon ote pwolifik, li konpoze trete sou politik , filozofi ak koleksyon pwezi. Li te pran retret nan yon kouvan nan fen lavi li, kote li te ekri yon Ditie de Jeanne d'Arc . Nou dwe l, pami lot moun, Un santen balad nan lover ak dam ak The City of Ladies . Pi gwo travay li te akonpli ant 1400 ak 1418 .

Biyografi [ modifye | modifye kod ]

Anfans [ modifye | modifye kod ]

Li te fet nan Venis alantou 1364 , li te rejwenn, ak manman l ak de fre l yo ^[1] , papa l Thomas de Pisan (Tommaso di Benvenuto da Pizzano). ^{[not 1]} ), dokte ki te renome ak konferansye nan astwoloji nan University of Bologna , Charles V te rele Pari nan 1368 ^[2] . Anvan sa, papa l, ki te fet nan Bologna , te rele Venice; li te fe yon gwo repitasyon pou prediksyon li yo (tankou pou anpil nan "koleg" li yo, medikaman te sevi l 'anwo tout kom yon "kouvet" vis-a-vis Legliz la ki entedi nenpot fom fortune di ). [[File:Meister der 'Cite des Dames' 002.jpg|vignette|Minyati yo pran nan yon maniskri Vil dam yo atribiye a Met vil dam yo .] ] Christine de Pizan te eritye nan men papa l gou pou etid , swaf konesans li. Yon nonm kiltive ak lespri ouve, kirye sou sekre yo nan lanati ak ekriti aprann, Thomas de Pizan ta renmen pouse enstriksyon li te bay pitit fi li a pi lwen, li te detekte yon entelijans vivan nan li. Men, koutim nan epok la, ke li te oblije konfome yo, pa te pemet li fe sa. Li te resevwa yon edikasyon ki pi apwofondi, pi laj e ki pi egzijan pase sa anpil jen ti fi nan tribinal. Sepandan, le li pale sou edikasyon li, li se plis deplore ke li pa te konple. Li te ekri li menm, pita, nan The City of Ladies : ≪ Papa w, yon gwo astwonom ak filozof, pa t panse ke syans te kapab koripsyon fanm yo; okontre, li te kontan - ou konnen li byen - we dispozisyon ou pou let. Se te prejije fanm manman w ki te anpeche w, nan jen ou, apwofondi ak elaji konesans ou paske li te vle limite w nan travay zegwi, ki se okipasyon odine fanm yo. ≫

Li te resevwa nan tribunal la edikasyon yo te bay jen fi nan nobles la e li te komanse konpoze lirik pyes ki te fe li admirasyon e menm anpil demann pou maryaj ? byenke pa pwop admisyon li, sa yo te motive tou pa pozisyon papa l 'ak Charles V. Pesonalite wa saj la, Anplis, te gen yon enpak pwofon sou jen Christine, ki te frekante l' chak jou nan tribinal la.

Christine de Pizan souvan pale sou gou li pou etid. Menm jan ak tout medam ki gen gwo ran, li te san dout te entwodui mizik ak pwezi tre bone. Li te bileng, li pale ak li Italyen, mense an Franse ke li ekri tout zev li yo. Li te konnen yon ti kras Laten , ase pou l te gen akse a zev filozofi, istwa , pwezi oswa relijyon .

Fanm marye [ modifye | modifye kod ]

Depi li te gen laj pou l marye, sa vle di 15 an, papa l te chwazi yon mari pou li, Etienne de Castel. Li te yon nonm eklere ak vetye, ki te fek gradye, nan yon fanmi nob nan Pikardi . Li te benefisye de biwo note wa ki te asire l yon revni regilye e ki te reprezante komansman yon karye sikse nan sevis souveren an. Maryaj la te fet nan komansman ane 1380. Christine te gen kenz ane, Etienne vennkat. Li souvan te pale de bone li ak lanmou mityel ki te ini koup la. Twa timoun te fet nan inyon sa a.

1. ↑ Ere nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; nou pa bay teks pou ref yo ki rele :0
2. ↑ Regine Pernoud 1994 , p.  14.

Dapre li, lavi li te fe eksperyans yon chanjman ki make ak lanmo nan Charles V nan 1380: nan fen pwoteksyon Thomas a te make tou nan fen fave li nan Tribinal. Pa te gen okenn wont total men yon alwayaj mangonmen. gay Thomas yo te redwi epi yo te peye iregilyeman. Thomas de Pizan pwobableman te mouri nan 1387, ki gen laj anviwon 80 an. Papa sa a anpil louwanj pa t 'konnen ki jan yo ekonomize lajan ak kite fanmi li nan bezwen. Etienne de Castel vin chef fanmi an nan pwop dwa li, kapab asire so a materyel nan kay la. Men li te mouri, viktim yon epidemi , an 1387, nan Beauvais , kote li te fe pati antouraj wa a, ki te tou tonbe malad nan menm vil la ^[1] . Le sa a, Christine de Pizan te gen twa timoun, yon manman ak yon nyes pou sipote. Nan yon jijman 4 jen 1389 konsenan yon pwose ki te pote kont Christine de Pizan pa achevek la nan Sens ak pa Francois Chanteprime, konseye wa a, yo dekri li kom yon " demwazel” ak “vesve (vev) defen

<	Me					>
1 e	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

(met) Estienne du Castel” ^[1] . Nou ta dwe sonje ke kom sekrete wa a nan 1381 ak 1382, Stephen te siyen "Ste (Stephanus) de Castel" ^[2] .

Vef ak endepandan [ modifye | modifye kod ]

Nan Mwayennaj, vev ki pa t remarye oswa ki pa t antre nan kouvan yo te we ak sispek; sispek avarice ak lanvi peze sou li ^[3] . Lavi ak okipasyon Christine de Pizan te chanje pwofondman pa lanmo mari l. Li te fe premye eksperyans depresyon pou yon peryod tan ke nou pa konnen, men pwobableman plizye mwa, oswa menm yon ane. Mourning akonpaye pa yon dezas finansye. Sepandan, li deside pa remarye epi li chwazi pwofesyon moun nan let ("de feminin devins masle"). Se poutet sa li travay pou reoganize fotin li ak byen li yo, li eseye bati ase revni pou kenbe ran li. Men, sa a rete ensifizan paske papa l ak mari l pa t kite byen solid ak revni garanti. Christine de Pizan di nou tan difisil sa yo te dire 14 lane, pandan yo te akimile sousi finansye, ese , dekourajman nan lapenn ak sante echek. Li sonje male li yo nan Liv Chanje Fortune , sitou plizye pwose ak jijman li te oblije pase pou defann entere l. Sepandan, li apwopriye pou mete nan pespektiv grav nan move maladi ki frape l ', menm jan li fe tet li. Vreman vre, resous fanmi an difisil pou evalye, men li seten ke li pa rive nan gwo detres materyel pov Parisyen nan epok la. Pwofi nan liv li yo tou difisil pou quantifier men li pa enposib pou mete nivo revni li ant 100 ak 150 livres Parisis , yon nivo ki sanble ak sa li te konnen an. tan le mari l te viv epi kenbe kay la. Kek alizyon konfime ke li te kapab kenbe fom li san yo pa tonbe nan bes; li se nye ke li te kapab devlope kalite jesyon.

An menm tan, gou li pou travay entelektyel te mennen l tounen nan yon etid apwofondi: li te konplete ak elaji edikasyon prime li te resevwa nan men papa l ak mari l. Peryod 1390-1399 se epok aprann pwofesyon li kom ekriven, epok li te genyen kilti ak background liv ke nenpot ote serye te dwe demontre. [[Fichye:Christine de Pisan ak Ren Isabeau (2).jpg|vignette|Christine de Pisan ap ofri li Let Deba a sou Roman de la Rose bay Ren Frans lan Isabeau nan Bavaria .]] Christine de Pizan li menm li soti, depi rankont ak liv Boethius , nan mwa Oktob 1402, komansman konvesyon li nan filozofi ak syans yo. Pa gen anyen tradisyonel sou pwogram etid li yo. Li se sitou enterese nan Istwa, byenke disiplin sa a poko konsidere kom yon disiplin fondamantal nan edikasyon inivesite, pandan y ap kenbe yon gwo plas nan kilti eksklizyon ak politik. Li konsa akeri yon trezo nan anekdot egzanple ke li te itilize nan r lakoreksyon travay li yo. Le sa a, li te vin enterese nan pwezi savan yo ak konpoze yon seri de moso lirik konpile nan The Book of a Hundred Ballads ki te reyalize gwo sikse. Moso sa yo, nan gou alamod, nan lapenn mari l 'ak fe fas ak izolasyon li, kondisyon li kom yon fanm nan mitan an nan tribinal la ostil. Sepandan, li te jwenn lod ak pwoteksyon moun ki gen pouvwa tankou Jean de Berry ak duke Louis ( islande ) is of Orleans . Li te pran konfyans epi li te komanse ekri ekriti savan yo: filozofik, politik, moral e menm milite. An menm tan an, li angaje nan yon batay an fave fanm, patikilyeman reprezantasyon yo nan literati. Li opoze an patikilye Jean de Meung sou sije a nan Roman de la Rose , Le sa a, travay la ki pi popile, kopye, li ak komante sou literati nan Ewop oksidantal. Atrave obstinasyon li ak kouraj li komande admirasyon kek nan pi gwo filozof nan epok li a, tankou Jean de Gerson ak Eustache Deschamps , ki pral ba li sipo yo nan batay sa a.

Christine de Pizan tou te pran swen pou konseve tout relasyon li te genyen nan Lakou ak nan mitan pep wa a ki te travay ak mari l; aktivite monn sa a te prepare wout pou sikse li. Li te genyen yon plas nan mond lan nan kourtizan, entelektyel, moun kiltive ak moun ki gen pouvwa. Pami moun Legliz yo, fok nou mansyone Jean de Gerson (1364-1429) ki te mennen yon karye eklezyastik pandan li te deplwaye gwo aktivite politik. Christine de Pizan te konnen l, petet te suiv konsey lavi l e li te pataje lide politik li; li sipote l nan diskisyon sou Roman de la Rose Jean de Meung . Pandan diskisyon sa a, li te diskite ak gwo entelektyel tankou Jean de Montreuil (1354-1418), admirateur nan kilti ansyen ki souvan refere li kom premye imanis franse a, oswa menm Gontier ak Pierre Col. Li te benefisye tou de sipo Guillaume de Tignonville .

Nan premye deseni XV ^e  syek la, Christine de Pizan te yon ekriven renome, an Frans ak aletranje. Li pa ka evite chwa politik yo. Nan 1418, nan moman Latere Bogoy (oswa move lyen, oswa move dat (1413)), li te jwenn refij nan yon monaste. Viktwa Joan of Arc nan Orleans ba li espwa; li te ekri nan one li Ditie de Jeanne an 1429. San dout li te mouri yon ti tan apre.

Soti nan 1399 a 1418, ak yon peryod patikilyeman fwitye ant 1400 ak 1410, li te pwodwi yon ko konsiderab nan travay, nan pwoz ak nan vese . Tout teks li yo manyen tout domen otorize pou ekriven sekile yo, sa vle di, tout eksepte teoloji . Travay sa yo te gen sikse pandan tout lavi ote yo. Christine de Pizan pa vante tet li le li montre bon akey liv li yo: kantite maniskri yo te ateste sa, ansanm ak dives kalite tradiksyon yo te fe nan Model:S2. - . Kantite maniskri yo mete l nan mitan ote yo ki te pi byen konseve teks yo. Sel lefet ke prens ak wa te aksepte travay li yo e menm te komisyone li, sa montre ke li te kapab fe yon non pou tet li pami ekriven ak savan nan epok li a.

Fanmi ak desandan [ modifye | modifye kod ]

Apre lanmo mari l, Christine de Pizan te responsab de pitit gason l yo, pitit fi l, manman l ak yon nyes. Nev li marye an 1405. Youn nan pitit gason l yo te mouri ant 1396 ak 1399. Pitit fi li te chwazi antre nan monaste Poissy , yon kouvan Lod Predikate Dominiken yo ki te akeyi jen nob la. medam yo, pitit fi chef yo ak gwo moun nan mond sa a.

Kanta pitit gason l lan, Jean de Castel ^[4] , li te cheche yon pwotekte pwisan ki ta pran l nan sevis li. Se Kont Salisbury , ki te vin an Frans an 1396 pou maryaj Isabelle de Valois , pitit fi Charles VI , ak wa Richard II , ki te pran Jan leve soti vivan ak pwop pitit gason l. Konte a te li menm yon powet e li te konnen ekriti Christine. Men, apre batay ant nob angle yo ak wa Richard II, yo te touye l. Richard II te vle pran jen Jean de Castel nan sevis li e li te envite manman l vin jwenn li. Men, li te sevi ak diplomasi pou mennen pitit gason l 'tounen an Frans: li pa t fe konfyans yon moun "deloyal". Li te eseye mete l 'ak Louis of Orleans ki gen otel li te frekante. Finalman, se Duke nan Bourgogne, Philippe a Bold , ki te pran l 'nan sevis li, pandan y ap aksepte ofrann nan travay Christine yo ak akode kado nan lajan an retou.

Lanmou konesans ak pwezi te pase nan fanmi Christine. Pitit gason l ', Jean de Castel te vin fe pati tribinal la gras ak Duke nan Bourgogne. Sepandan, le Pari te pase nan men Bourgonyen yo nan 1418 , li te kouri kite Pari epi li te rantre nan dofen Charles nan Bourges , kite deye madanm li ak madanm li. pitit yo.twa timoun. Se pandan separasyon sa a ke li te ekri yon powem long melanje tem politik ak plent amoure: The Pine . Li te mouri an 1425. Sepandan, le Charles VII te retounen nan kapital li a, moun ki te fidel ave l yo te jwenn rekonpans. Premye pitit pitit Christine konsa te fe yon karye nan sevis wa a. Dezyem lan, Jean de Castel ^[5] , ki te vin yon mwan benediktin, se te ote zev powetik ak teks filozofi moral ak relijye , an franse ak laten. An 1461, Louis XI te fe l 'kwonik ofisyel li.

Travay [ modifye | modifye kod ]

Pifo nan travay Christine de Pizan yo te konseve maniskri otograf, jan sa te montre nan rechech Charity Cannon Willard , Gilbert Ouy ak Christine M. Reno Ere nan sitasyon : Balise fermante </ref> manquante pour la balise <ref> .

Divesifye domen ekriti [ modifye | modifye kod ]

Powet [ modifye | modifye kod ]

Christine de Pizan se premye ak premye yon powet. E pou yon bon rezon: se premye fason pou chef patwon yo fe remake, paske yon tribinal renmen patikilyeman jwet powetik literati koutwa . Christine de Pizan chante loves ak desten malere, men li pa sispann nan sa, paske li konnen ke lekte li yo prefere chante nan renmen ke kontan. Se atrave pwezi ke li te fonde otorite li kom yon ekriven, fason ki pi efikas yo dwe admet nan mond lan litere pou yon fanm ki soti nan gwo sosyete.

Koleksyon powetik li yo oganize dapre yon kad naratif. Anplis de sa, anpil powem yo pran direkteman nan eksperyans pesonel li, tankou Seulette suy et Seultte vueil estre . Dapre Jacques Roubaud , Christine de Pizan “san dout rive youn nan some atizay balad la ; li gen yon orijinalite fomel remakab” ^[6] .

Ekriven let [ modifye | modifye kod ]

Li te tou yon ekriven let. Li te ekri let prive ak piblik, epi pafwa li te ajoute Model:Unclear . Li itilize metod sa a an patikilye nan deba sou Roman de la Rose , ekri pa Jean de Meung ; kek Model:Ki moun konsidere entevansyon li kom yon fom pwotofeminis . Vreman vre, Epitle to the God of Loves ( 1399 ) li ak Dit de la rose ( 1402 ), kritik li nan dezyem pati Roman de la. Rose , te lakoz konsiderab brase nan entelijans la . Kalite remak sa yo te konsidere kom byen scandales nan moman sa a: Model:Quote block

Aspe "pre-feminis" sa a ka we tou nan travay didaktik ak edikasyon li yo. Li renmen fe remake ke fanm yo, paske yo se manman, bay aprantisaj akademik, men tou, anseyman relijye ak moral, epi enstile reg yo nan viv ansanm nan fanmi an. Tout kalite benefis soti nan konpetans sa yo, tankou yon gou pou lape ak amoni ke fanm yo ka gaye nan tout ko sosyal la. Travay Christine de Pizan ki te resevwa pi cho nan domen sa a se te Epistre Othea , yon teks ki prezante tet li kom let yon deyes, Othea, te adrese. bay Hector nan Troy , ki gen 15 an, pou l edike li.

Trete sosyal, politik ak moral [ modifye | modifye kod ]

[[Fichier:Christine de Pizan prezante Liv li bay Margaret of Burgundy.jpg|vignette|Christine de Pizan prezante Liv Twa Vyet yonan anseyman dam yo pou Marguerite de Bourgogne , dauphine an Frans ]]]] Le sa a, li elaji anbisyon li epi li deplase soti nan koleksyon pwoveb oswa rekomandasyon nan trete ki apwofondi yon refleksyon ki se ansanm sosyal, politik ak moral . Nan premye deseni XV ^e  syek la, li te montre yon aktivite ekriti etonan nan kantite ak divesite zev li yo: Le Livre du chemin de lonc estude (1403), Le Book of Chanjman Fortune (1403), Liv Reyalite ak Bon Moral Wa Saj Charles V a (1404), ' ' Lavil dam yo ( 1405 ), Liv twa veti yo pou anseyman dam yo (1405), The 'Advision (1405), The Book of Pridences (1406), The Book of the Prod'homie of Man (1406), The Book of the Police Corps (1406 - 1407). Le sa a, li ralanti vites pwodiksyon li yo.

Li te ekri tou lot kalite travay ki fwontye ak zon rezeve pou gason: milite yo ak relijye yo. Nan domen milite a, li te ekri Liv la nan fe zam ak chevalerie . Anplis, li menm li di ke anpil gason te jwenn ke li te depase dwa li yo. Domen relijye a mwens femen pou li. Li te ekri yon Orasyon pou Our Lady (1402 oswa 1403), Quinze Joyes Notre Dame ak Led Kontemplasyon sou Pasyon Senye nou an . Li pa ezite tou eksprime tet li sou politik, nan yon Let pou Ren Isabeau .

Byograf [ modifye | modifye kod ]

Li te denonse degradasyon ak dezentegrasyon wayom nan pandan ge sivil ant Armagnacs yo ak Burgondyen yo , li te ekri, nan komansman XV ^e  syek nan demann lan nan. duke Philippe de Bourgogne, yon travay metriz ak presye pou istoryen aktyel yo, setadi Liv reyalite ak bon moral wa Charles V la ki gen bon konprann ' ', biyografi rich nan detay sou rey mentor li a, Charles V an Frans.

Resepsyon travay Christine de Pizan [ modifye | modifye kod ]

Yon travay bliye [ modifye | modifye kod ]

Christine de Pizan te jwi gwo popilarite nan mitan tribinal pandan tan li a ^[7] . Sa a se evidans maniskri rich ki ilistre ki te rive jwenn nou ^[7] . Men, li pa inanim nan mitan clerks ak akademik yo, pe we yon fanm konkirans ak yo sou te a nan konesans ak filozofi. Refite li nan misogynistic remak Jean de Meung te fe l 'fe atak fo nan men zanmi powet la ^[8] , atak kote Jean Gerson grate le li nan vire kritike Roman de la Rose. ^[8] .

nan anseyman dam yo]] pou Marguerite de Bourgogne , dauphine an Frans ]]]] La ou genyen, se pa ke se pa yon desizyon kolektif, se yon demann ki pa ede men reflechi sou sa ki sosyabl, politik ak moral . Nan premye deseni XV ^e  syek there, li te yon aktivite ekriti etonan nan kantite ak divesite zev li yo: Le Livre du chemin de lonc study (1403), Le Book of Chanjman Fortune. (1403), Liv Reyalite ak Bon Moral Wa Saj Charles V a (1404), ' '[Lavil dam yo]] ( 1405 ), Liv twa veti yo pou anseyman dam yo (1405), The 'Advision (1405), The Book of Pridences ( 1406), Liv Prod'homie Man (1406), Liv Ko Polis la (1406 - 1407). Le sa a, li ralanti rapidman li yo.

Li te ekri tou lot kalite travay ki fwontye ak zon rezeve pou gason: milite yo ak relijye yo. Nan domen milite a, li te ekri Liv la nan fe zam ak chevalerie . Anplis, li menm li di ke anpil gason te jwenn ke li te depase dwa li yo. Domen relijye a mwens femen pou li. Li te ekri yon Orasyon pou Our Lady (1402 oswa 1403), Quinze Joyes Notre Dame ak Led Kontemplasyon sou Pasyon Senye nou an . Li pa ezite tou eksprime tet li sou politik, nan yon Let pou Ren Isabeau .

Byograf [ modifye | modifye kod ]

Li te denonse degradasyon ak dezentegrasyon fason nan pandan ge sivil ant Armagnacs yo ak Burgondyen yo , li te ekri, premye nan X ^e  syek nan demann lan nan. duke Philippe de Bourgogne, yon travay metriz ak presye pou istoryen yo, setadi [[Liv Reyalite ak bon morale wa saj Charles V|Liv reyalite ak bon morale wa Charles V la ki gen bon konprann] , biyografi rich nan detay sou rey mentor li a, Charles V an Frans.

Travay resepsyon Christine de Pizan [ modifye | modifye kod ]

Yon travay bliye [ modifye | modifye kod ]

Christine de Pizan te jwi gwo popilarite nan mitan tribinal pandan tan li a ^[7] . Sa a evidan nan anpil moun rich ki di w ke w ap viv nan Jwenn Nou ^[7] . Men, pa inanim nan mitan [[Grefye li yo|clerks] ak akademik yo, pe yon fanm konkirans ak yo sou te a nan konesans ak filozofi. Refite li nan misogynistic remak Jean de Meung te fe l 'fe atak fo nan men zanmi powet la ^[8] , atak kote Jean Gerson grate le li nan vire kritike Roman de la Rose. ^[8] .

Anvan 1945 [ modifye | modifye kod ]

Model:Seksyon pou tcheke Nan fen XIX ^e  syek ak premye ane XX ^e  syek yo te we zev Christine de Pizan yo ekshume e kek te menm benefisye yon edisyon ki te pemet yo rive jwenn yon pi laj piblik. pase sa entelektyel pou kont yo. Redekouvet sa a souvan akonpaye, nan entwodiksyon an, pa yon bibliyografi kout. Men, li tou akonpaye pa jijman sou kalite yo nan moun nan ak travay yo. Pou anpil istoryen nan dezyem mwatye nan 19 ^e  syek yo, yo konsidere Christine de Pizan espesyalman pou powem li yo ak pou lwayote li anve wayom , rasin. nan patriyotis , veti sivik ki dwe etidye ak anseye tout moun. Se poutet sa li pa bliye anko, men liv li yo li nan limye a nan evenman aktyel yo ak enkyetid li yo. Sepandan, an menm tan, evolisyon Istwa a, kom syans an jeneral, ak istwa Medyeval an patikilye, fe posib etid apwofondi ki retabli pwa istorik yo, pi egzak ak plis. enteresan, pou fanm lan ak travay la.

Nan fen 19 ^e  syek ak komansman syek ki vin apre a, Christine de Pizan te sije a yon lekti selektif e pafwa totalman defome. feminis te itilize Model:Detounen sous . Li te tou sije a nan rekiperasyon nasyonal-konsevatif, apre defet 1871 la. Yon rekiperasyon ranvese te fet tou pa Repibliken yo ki te feent nan li yon enkarnasyon nan vale boujwa yo nan Repiblik la.

Pandan premye ane XX ^e  syek yo, etid an Frans ak Swis te defome figi Christine de Pizan mwens e yo te vize pi byen konprann liv li yo le yo te plase yo nan tan yo ^[9] . Wout la louvri pou etid ki elimine koneksyon anakwonis sa yo ant epok Christine de Pizan ak epok istoryen oswa komantate l yo ^{[10] , [11]} .

Pandan Dezyem Ge Mondyal la , Rezistans te itilize figi Christine de Pizan. Menm jan Joan of Arc mansyone nan ran Rezistans pa travay Aragon oswa Jules Supervielle , Christine de Pizan inanimman. rekonet pou patriyotis li: yon paralel te etabli ant Lafrans dechire pa Ge San Ane a ak peyi okipe a, koupe pa liy delimitasyon an; rapel ansyen male ki genyen batay yo envite nou kenbe espwa epi kontinye batay la ^[12] .

Apre 1945 [ modifye | modifye kod ]

Simone de Beauvoir ak Etazini te asire nouvo selebrite Christine de Pizan. Nan redaksyon li Dezyem Seks , ki te pibliye an 1949, Beauvoir note vwayaj remakab powet la, atrave diskisyon li kont Le Roman de la Rose (Guillaume de Lorris ak Jean de Meung) : ≪ Pou premye fwa, nou we yon fanm pran plim pou defann seks li ≫ . Ozetazini, repons lan te konsiderab e, an retou, reviv entere nan li an Frans. Pa egzanp, Annie Sugier , nan Mouvman Liberasyon Fanm yo (MLF), te pran ≪ Annie de Pisan ≫ kom psedonim li. Antouzyasm sa a nan mitan Ameriken yo te bay fos nan mouvman koncomitan nan syans seks , apen ralanti pa aderans gwo ekriven an nan nom medyeval olye patriyakal ^[13] .

Apati ane 1980 yo, Christine de Pizan te fe eksperyans yon entere renouvle, mezirab pa kantite travay ki te konsakre nan travay li yo ^{[note 1]} . Sikse sa a sipote pa entere k ap grandi nan Mwayennaj yo sou tou de bo Atlantik la ak, an patikilye, nan seten figi fi. Anplis de sa, gwo vag feminis ane sa yo te vle bay fanm ak travay yo yon plas nan kilti ofisyel. Nan respe sa a, Liv Vil dam yo jwe yon wol fondamantal. Therese Moreau ak Eric Hicks te pibliye l an 1986, li te tradui l an franse moden, e li te pibliye l anko an 1992, 1996 ak 2005 ^[15] . Devlopman " istwa seks " tou kontribye nan sikse nan Christine de Pizan.

Li mete aksan sou sit rezo sosyal yo, sitou sou sit Ameriken yo. Sou Instagram , hashtag #depizan refere a yon paket bagay, evenman, moun ki rann omaj li nan pwop fason pa yo: klou ki pentire ak resanblans li nan Scotland, tatoo. montre li nan Ostrali, non li paret sou mayo oswa mizik dans nan Belen. Sou YouTube , Aude Gogny-Goubert te dedye yon epizod nan chanel li Virago pou li. Louise D. jwe li nan yon epizod espesyal nan kanal li Selfie'storique pou let li sou Roman de la rose ^[16] . Anplis entenet la, li prezan tou nan pifo medya yo:fim, istwa timoun, komik, elatriye. Fanm sa a jodi a gen yon repitasyon ki asosye ak angajman ki pi dives kalite ^[13] .

Kesyon feminis Christine de Pizan [ modifye | modifye kod ]

Limenm se youn nan premye fanm moden ki te fe konpetisyon ak gason li yo le li te jwenn diplom inivesite, Mathilde Laigle (1865-1950) enterese nan powet medyeval la ak kesyon feminis nan travay li ^[17] . An repons a tez William Minto a, Christine de Pisan, a Medyeval Champion of Her Sex ^[18] (Christine de Pizan, chanpyon koz la nan fanm nan Mwayennaj), li ekri nan monografi li sou The Three Virtues yon chapit sou ≪ swadizan feminis Christine de Pizan ≫ . Pou li, ekriven medyeval la pa nan okenn fason "feminis" nan sans moden tem nan; li mennen yon batay pou repitasyon fanm yo, konpwomet pa ekriven mizojin ki akable yo ak kritik san merite, men li pa kesyone estrikti patriyakal la ak etik nan sosyete kote li ap viv la. Pi bon, Mathilde Laigle ensiste sou vale ki, pou feminis moden, kontribye nan opresyon fanm yo, tankou chastete ak pasyans ^[17] .

Vreman vre, dapre Mathilde Laigle, objektif Pizan se pa boulvese lod sosyal la: "Sa Christine preche se pa bougonnen, rebelyon kont lwa oswa koutim etabli yo, se eneji pesonel, efo konstan pou anpeche sa ki mal: evite li, si sa posib. , attenue li, si nou pa ka anniile li, oswa andire li ak kouraj, si li pi fo pase volonte moun. ≫ ^{[note 2]} . Li rekonet ≪ yon anbriyon feminis ≫ , le li site pasaj sa a nan La Cite des dames :

≪ Si koutim lan se te mete ti fi nan lekol la, epi ke souvan yo te pemet yo aprann syans yo jan timoun yo anseye, ke yo ta tou aprann parfe epi konprann sibtilite nan tout boza ak syans yo jan yo fe. ≫

? Christine de Pizan

Sepandan, tez Mathilde Laigle a pa vreman otorite, e entere nan kesyon feminis Pizan an okipe yon plas enpotan nan kritik nan fen XX ^e  syek la. Regine Pernoud medyeval, pa egzanp, we li kom yon feminis avant la lettre ^[19] , paske li te atribiye inegalite entelektyel ant gason ak fanm pa lanati, men ak edikasyon ak reprezantasyon. nan tet yo bay fanm pa dominan diskou misogynistic la ^[20] . Tem sa a te lajman pran nan syans seks nan ane 1970 yo]. Menm jan an tou Eliane Viennot souliye wol enpotan Christine de Pizan nan defans dwa fanm nan tan li ^{[21] , [22]} .

Karakteristik Christine de Pizan ki atire feminis yo se, an jeneral, sa ki annapre yo: denonsyasyon li sou vyolans gason sou fanm; sitiyasyon li kom premye fanm ki ekri nan defans seks li, jan Simone de Beauvoir kenbe; pratik li nan feminen an pou non ki deziyen fonksyon; seten panse ki ta prefigire sa nou rele jodi a ki pa binarite ; panteon fanm li nan The City of Ladies , ak yon pratik konstan nan sorority tankou, pami lot bagay, lwanj li pou kontanporen li Jan Dak  ; batay li pou edikasyon tifi. Karakteristik ki ta ka pran distans li ak mouvman feminis yo se, an jeneral, sa yo: yon seten sipoze prudery (a sipoze ke feminis yo pa); aderans li nan nom medyeval, konnen ke nom sa yo jodi a konsidere kom patriyakal ^[13] .

Istoryen yo pito ensiste sou nesesite pou mete ekriti Pizan yo nan yon pespektiv istorik: "feminis Christine, yon fanm nan XV ^e  syek yo, te kapab selman deplwaye nan konteks sa a" ^[23] .

Omaj ak pitit pitit [ modifye | modifye kod ]

Christine de Pizan se youn nan 39 envite ki chita nan travay ati kontanporen The Dinner Party (1979) pa Judy Chicago ^[24] .

Yo te rele tou nan one li:

• yon roz (eleve Vibert) ^[25] ;
• anpil chemen : yon avni nan Poissy , yon rui Christine-de-Pisan nan [[17yem awondisman Paris| Model:17yem awondisman]] nan [ [Pari]] ^[26] osi byen ke [ [Bourges] ], Creutzwald , Guichen , Lisses , Rennes , Saint-Brieuc , Saint-Medard-en-Jalles , [[ [Toulouse] ], Vernouillet , Villepinte , eple "Christine de Pizan" nan Evreux ak Vitry-sur-Seine , yon kare nan Gravelines , yon ale nan Bouliac , Bourg-les-Valence , Carquefou , Montlouis-sur-Loire , Orleans , Saint-Michel-sur-Orge ak Saint-Nazaire , ak yon depas nan Boulazac Isle Manoire , La Roche-sur-Yon ak Lavoute -sur -Loire ^[27] ;
• yon kolej nan Perthes ( Seine-et-Marne ) osi byen ke yon kolej nan Aulnay-sous-Bois ^[13]  ;
• yon bibliotek medya nan Poissy ^[28] ak yon bibliyotek nan Vincennes ^[29] .
• pwomosyon konsevate eta bibliyotek yo nan ENSSIB (DCB31, 2022-2023) ^[30]

Travay pa Christine de Pizan [ modifye | modifye kod ]

Fichye:The long study path - BNF Fr1643 f1r.jpeg

Lis travay [ modifye | modifye kod ]

Powem [ modifye | modifye kod ]

• Yon santen balad , 1394-1399
• Dives powem ("Balad nan yon fason etranj", "Rondeaux, Lays, Virelays, jwet pou vann), 1399-1402"
• Balad dives mo , 1402-1410
• Konplent renmen , 1402-1410
• Yon santen balad lover ak dam , 1407-1410

Revizyon nan woman an koutwa [ modifye | modifye kod ]

• Let pou Bondye Lanmou , 1399
• Istwa Poissy , 1400
• Liv Twa Jijman yo , c. 1400
• Deba De Lovers , c. 1400-1402
• The Tale of the Pastoure , 1403
• Liv Vre Lovers Duke a , 1404-1405

Defans fanm [ modifye | modifye kod ]

• Let Deba sou Romans Rose , 1401
• The Tale of the Rose , 1402
• Vil dam yo , 1404-1405
• Liv twa bel kalite yo pou anseyman medam yo , 1405
• Let bay Ren Izabeau nan Bavaria , 1405

Travay relijye [ modifye | modifye kod ]

• Kenz Joyes Nostre Dame, 1402-1403
• Our Lady Our Lady , 1402-1403
• Lapriye Seye nou an , 1402-1403
• Set som alegorize yo , 1409
• Let Prizon Lavi Imen , 1416-1418, dedye a Marie de Berry , Duchesse Bourbon, apre batay Azincourt ^[31]
• Led Kontemplasyon Pasyon an , 1420

Filozofi moral [ modifye | modifye kod ]

• Anseyman moral , 1398
• Pwoveb moral , 1400-1401
• Epit Othea , 1401
• The Path of Long Study , 1403
• Model:Travay
• Liv Prod'homie moun , 1405-1406
• Liv Prudence , 1406

Trete politik [ modifye | modifye kod ]

• Liv reyalite ak bon moral wa saj Charles V a , 1404
• Let pou Eustache Morel , 1404
• L'Advision Christine , 1405
• Liv Ko Polis la , 1406-1407
• Liv la nan fe zam ak chevalerie , 1410
• Lamantasyon yo sou mal yo an Frans , 1410
• Liv lape a , 1412-1413
• Ditie Jehanne d'Arc , 1429

Maniskri [ modifye | modifye kod ]

• Model:Travay .
• San pwoveb moral .

Edisyon [ modifye | modifye kod ]

• Joel Blanchard ak Michel Quereuil (ed.), Liv reyalite ak bon moral wa Charles V saj la ; prezantasyon, not ak endeks pa Joel Blanchard; tradiksyon [nan Mwayen franse ] pa Joel Blanchard ak Michel Quereuil, Paris, Pocket, 2013, 377 p.
• Maurice Roy (ed.), Travay powetik Christine de Pisan , Paris, Firmin-Didot, 1886-1896.
• {{Liv|ote1= Mathilde Laigle |tit=Liv twa bel kalite Christine de Pisan ak anviwonman istorik ak litere li yo|place=Paris|piblikate=Honore Champion|koleksyon=Bibliotheque du {{15th} } syek|date=1912|bnf=37414862|li sou entenet= https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1045t }}.
• Suzanne Solente (ed.), Le livre des Fais et bonnes meurs du sage roy Charles V , Paris, H. Champion, 1936-1940.
• R. H. Lucas (ed.), Le livre du corps de police , Jenev, Droz, 1967, LX-216 p.
• Charity Cannon Willard (ed.), The Book of the Three Virtues , edisyon kritik, entwodiksyon ak not pa Charity Cannon Willard, teks etabli an kolaborasyon ak Eric Hicks, Paris, Honore Champion, 1989.
• Epistre Othea , .
• La Cite des Dames , ( ISBN   2-234-01989-3 , BNF   34878792 , SUDOC   005676835 ) .
• Liliane Dulac (ed.), Desireuse de plus avant enquerre , pwosedi konferans entenasyonal Model:VIe sou Christine de Pizan, Paris, Honore Champion, 2009. ( ISBN 978-2-7453- 1852 -7 )

Not ak referans [ modifye | modifye kod ]

Not [ modifye | modifye kod ]

Referans [ modifye | modifye kod ]

Gade tou [ modifye | modifye kod ]

Bibliyografi [ modifye | modifye kod ]

Bibliyografi an franse [ modifye | modifye kod ]

• Christine dePizan , Paris, ( ISBN   978-2-213-63642-9 ) , [[ prezantasyon sou entenet]] .
• Blanchard, Joel, "Liv reyalite ak bon moral nan wa saj Charles V la pa Christine de Pizan: Aristot sipo pou angajman politik?" nan From Dante to Rubens: The committed artist , anba direksyon Etienne Anheim ak Patrick Boucheron, Editions de la Sorbonne/French School of Rome, 2020, p. 61-70
• Cerquiglini-Toulet, J., Christine de Pizan ak pouvwa non an , nan: Le Moyen Francais 75 (2014), p. 3-17.
• Muhlethaler, J.-Cl., Dezi ak sezi: soti nan ote a nan lekte a. Emosyon, ekriti ak lekti nan tan Christine de Pizan , nan : Le Moyen Francais 75 (2014), p. 19-42.
• Parussa, G., Strategies of legitimation of authorial discourse: dialog, dialogism and polyphony in Christine de Pizan , in: Le Moyen Francais 75 (2014), p. 43-65.
• Reno, Christine, Memwa Christine de Pizan nan maniskri li yo , nan: Le Moyen Francais 75 (2014), p. 67-83.
• Jacques Roubaud, The Ballad and the wayal song (1997), Ed. Belles lettres, kol. Achitekti veb la, ( ISBN 2-251-49007-8 )
• Rose Rigaud, Ide feminis Christine de Pisan , Neuchatel, 1911.
• Christine de Pisan. 1364-1430. Etid biyografik ak litere , ( BNF   31114797 ) .
• Susanne Solente, Christine de Pisan , ekstre nan Istwa Litere Lafrans , Volim XL, Pari, 1969.
• M. Albistur ak D. Armogathe, "Christine de Pisan ak feminis nan XV ^e  syek", nan "Istwa feminis franse depi Mwayennaj jiska jounen jodi a", Artigues-pres-Bordeaux, 1977. , paj 53-67.
• M. Favier, Christine de Pisan. Muse nan tribinal souveren , ed. Reyinyon, Lausanne, 1967.
• Christine de Pisan , ( BNF   35739776 ) .
• Deba sou Roman de la Rose (Christine de Pisan, Jean Gerson, Jean de Montreuil, Gontier ak Pierre Col), Edisyon kritik, entwodiksyon, tradiksyon, not Eric Hicks , Slatkine Reprints, Jenev, 1996.
• On the path of long study... Proceedings of the Orleans Conference, Jiye 1995 , Teks kolekte pa Bernard Ribemont, Paris, Honore Champion, 1998.
• Nan domen ekriti yo. III ^e Konferans entenasyonal sou Christine de Pisan, Lausanne, 18-22 jiye 1998 , Etid rasanble epi pibliye pa Eric Hicks ak kolaborasyon Diego Gonzalez ak Philippe Simon, Paris, Honore Champion, 2000.
• Simone Roux, Christine de Pizan. Fanm nan tet, dam nan ke , ed. Payot & Rivages, Paris, 2006.
• Redaksyon sou ekriti politik Christine de Pisan: apre yon avi litere ak moso ki pa pibliye , ( BNF   36180120 ) .

Bibliyografi an Angle [ modifye | modifye kod ]

• Lula McDowell Richardson, The Forerunners of Feminism in French Literature of the Renaissance from Christine de Pisan to Marie de Gournay , Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1929.
• Enid McLeod, The Order of the Rose: The Life and Works of Christine de Pizan , Totowa, NJ: Rowmann and Littlefield, 1976.
• Charity Cannon Willard, Christine de Pizan: lavi li ak travay , New York: Persea Books, 1984.
• Charity Cannon Willard, Christine de Pizan kom pwofese , 1991.
• Earl Jeffrey Richards (ed.), Reinterpreting Christine de Pizan , Athens, GA: University of Georgia Press, 1992.
• Alan Farber, Christine de Pizan and Establishing Female Literary Authority , 2003.
• Ripley Dore, Christine de Pizan: An Illuminated Voice , 2004.
• Bonnie Birk, Christine de Pizan ak sajes biblik: yon pwen de vi feminis-teolojik , Milwaukee: Marquette University Press, 2005.
• Karen Green, Constant Mews, Healing the Body Politics: The Political Thought of Christine de Pizan , Participation, Beljik: Brepols, 2005.
• Walters, L. J., The Queen's Manuscript (London, British Library, Harley 4431) as a Monument to Peace , nan: Le Moyen Francais 75 (2014), p. 85-117.

Atik [ modifye | modifye kod ]

• Bernard Ribemont, "Opinyon Christine de Pisan sou jen yo", nan Cahiers de recherche medievales ( Model:XIIIe - Model:XVe s.) , Model:Number , 2000 , p.  225-260 .
• Barbara K. Altmann, "Christine de Pisan, Premye Dam nan Mwayennaj," nan "Contexts," ed. Kennedy, 17-30.
• Rosalind Brown-Grant, "Christine de Pizan kom yon defanse fanm," nan "Casebook," ed. Altmann, 81-100.
• ≪  Christine de Pizan ak batiman vil etenel la  ≫, {{Atik}}  : parametre ≪  periodique  ≫ manquant , vol.  37,‎ 2001 , p.  51-65 periodique

Emisyon [ modifye | modifye kod ]

• Model:See online , seri stop motion pa Julie Gavras (2021), Arte, dire 0  e  4 .
• cite-sans-homme-3363827 Poukisa li Christine de Pizan, moun ki te imajine, nan Mwayennaj, yon vil san gason? Kilti Frans , San Oze Mande , Geraldine Mosna- Savoye, 17 me 2023

Atik ki gen rapo [ modifye | modifye kod ]

• Fanm nobles yo
• Literati franse nan Mwayennaj la
• literati medyeval franse

Lyen eksten [ modifye | modifye kod ]

• Model:Lyen Web .
• ≪  Paj Akey  ≫ , sur Christine de Pizan Sosyete Entenasyonal (branch Ewopeyen an) .
• (en) ≪  Powem ak teks sou sit Pwoje Gutenberg  ≫ , sur Project Gutenberg .
• Model:Lyen Web .
• Model:Lyen Web .
• Model:Lyen Web .

Baz done ak diksyone [ modifye | modifye kod ]

Model:Lienxs
Ere nan sitasyon : Des balises <ref> existent pour un groupe nomme ≪?note?≫, mais aucune balise <references group="note"/> correspondante n’a ete trouvee