Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Serbski narodny wub?rk
(
n?msce
Wendischer Nationalausschuss
) b?
serbski
politiski organ, kotry? m?je?e po koncu
Pr?njeje sw?toweje wojny
a w spo?atnej fazy
Weimarskeje republiki
zastupowa? serbske zajimy a zasad?e? so za wjet?e kulturne a te? politiske samopostajenje, p?edew??m na m?rowych konferencach w
Parisu
. Nawoda
13. nowembra
1918
? dnja wotstupa sakskeho krala
Bjedricha Awgusta III.
? zało?eneho gremija b? dotalny p?edsyda
Domowiny
a zaposłanc sakskeho sejma
Arno?t Bart
.
Domowina sama b? z wudyrjenjom wojny swoju d??ławos? zastajiła. Mnozy aktiwni Domowinscy procowarjo słu?achu jako wojacy we wojnje, n?kot?i so ?enje njewro?ichu, ka? na p?ikład
Franc Kral
. Bjezposr?dnje po dnja 11. nowembra 1918 podpisanym p?im?rje mjez
N?mskim mocnarstwom
a mocami
ententy
zahajichu n?kot?i Domowinjenjo wokoło Arno?ta Barta politiske aktiwity, zo bychu n?msku pora?ku wu?iwali za p?esad?enje wjace politiskich, hospodarskich a kulturnych prawow za Serbow. Na zakład?e programa US-ameriskeho prezidenta
Woodrowa Wilsona
wo ?prawo samopostajenja ludow“ ?ada?e sej wub?rk pak awtonomiju za zjedno?enu
Łu?icu
, pak jeje njewotwisnos? abo p?izamknjenje nowozało?enej
??skosłowakskej
. Nimo toho zasad?i so Bart za rolnu reformu we Łu?icy na dobro mje??ich burow a chudych ch??karjow. Hi??e konc l?ta 1918 jedna?e won ze sakskim knje?erstwom w Drje?d?anach wo prawach Serbow; runo?asnje pak nawjaza kontakty k ??skosłowakskemu knje?erstwu, wot kotreho? podp?ru za serbske zajimy wo?akowa?e.
W nadawku Serbskeho narodneho wub?rka wobd??li?taj so Bart a
Jan Bryl
w nal??u 1919 we wobłuku ??skosłowakskeje delegacije na m?rowej konferency w Parisu. Dnja 11. apryla 1919 p?edpoło?i wub?rk memorandum Łu?iskich Serbow. Wro?iw?i so do N?mskeje, bu Bart spo?atk oktobra 1919 dla ?p?eradniskich po?inanjow“ zajaty a w januarje 1920 wot Lip??anskeho mocnarstwoweho sudnistwa k t?om l?tam jatby na twjerd?iznje wotsud?eny, wot kotrych? połojcu wotpoku?i. We Łu?icy samej nasta jako nap?e?iwne hibanje
Wub?rk sakskosw?rnych Serbow
, ki? m?je?e podp?ru m???anskich radow sakskeje Hornjeje Łu?icy, wosebje Budyskeje, a pozd?i?o te? w??ch ?tyrjoch stronow w Budyskej kon?inje.
W l??e 1919 zało?ichu ?łonojo wub?rka jako nut?kownopolitisku zastupjerku swojich zajimow
Serbsku ludowu stronu
, kotra? dosta p?i wolbach do mocnarstwoweho sejma l?ta 1920 z na?olnym kandidatom Bartom wjace ha? 8.000 hłosow, njedocp? pak ?enje m?stno w parlamen?e. Procowarjam wokoło Barta porokowa?e so wosebje ze strony n?mskonacionalistiskich zastupjerjow ?pansłowjanski separatizm“ a hibanje za awtonomije b? jedna z hłownych p?i?in za zało?enje tak mjenowaneje ?
Wendenabteilung
“ w l??e 1920. P?iw??m docp?chu Serbja p?ez daloko sahace ?adanja narodneho wub?rka a runo?asne aktiwity ?sakskosw?rnych“ n?kotre mje??e pol?p?enja w nowym sta?e, mjez druhim artikl 113 Weimarskeje wustawy, kotry? garantowa?e narodnym mje??inam zasadnu swobodu nało?owanja jich r??e, ka? te? w?sty wobmjezowany postup nastupajo serb??inu w ludowym ?ulstwje.
Po zwr???enju procowanjow Serbskeho narodneho wub?rka so Domowina wot l?ta 1920 wobnowi. Po
Druhej sw?towej wojnje
so n?kotre ideje serbskeho narodneho wub?rka pod samsnym mjenom znowa roz??richu.