Roman Osipovi? Jakobson ( rusce Роман Осипович Якобсон; * 23. oktobra 1896 ^[1] w Moskwje ; † 18. awgusta 1982 w Cambridge / Massachusetts ) b? ruski r??espytnik , filolog a slawist . Pła?i jako jedyn z wliwapołni?ich r??espytnikow 20. l?tstotka.

Jakobson studowa?e wot 1914 ha? do 1918 na r??espytnej fakul?e Moskowskeje uniwersity a pozd?i?o b? wysoko?ulski wu?er na Masarykowej uniwersi?e w Brnje , Columbiaskej uniwersi?e w New Yorku , Harvardowej uniwersi?e w Bostonje .

Won b? zało?er r??espytneho koła w Moskwje, ?łon Praskeho r??espytneho koła a po Druhej sw?towej wojnje Mjezynarodneho komiteja slawistow.

Won je wjacore słowjanske r??e wobknje?ił.

Jakobsonowy model r??neje komunikacije [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Jakobsonowy model r??neje komunikacije (roz??rjenje t?i?łonkateho organon modela Karla Buhlera ) rozeznawa ??s? faktorow a p?isłu?ne funkcije:

1. ?kontekst‘ z referencielnej funkciju,
2. ?poselstwo‘ z poetiskej abo estetiskej funkciju,
3. ?wotposłar‘ z emotiwnej funkciju,
4. ?p?ijimar‘ z konatiwnej funkciju,
5. ?kanal‘ z fatiskej funkciju (kontakt wjazacy),
6. ?kode‘ z metar??nej funkciju.

Jedna z tych funkcijow je p?eco dominantna w interakciji:

1. referencielna funkcija: posr?dkowanje wobsaha, to r?ka wopisanje objekta, situacije abo stawa ( ?Nazymske łopjenje su n?tko w?itke wotpadnjene.“ ),
2. poetiska funkcija: poselstwo poselstwa dla, na p?ikład w basnjach ( ?... bl?dy bl?sk so bli?aceje blondinki ...“ ),
3. emotiwna funkcija: informacija wo za?u?owym stawje wotposłarja ( ?Bo?e, ...!“ ),
4. konatiwna funkcija: adresowanje p?ijimarja, namołwa na p?ijimarja ( ?Mikław?o, ...“ / ??i?!“ ),
5. fatiska funkcija: p?epruwowanje kontakta z p?ijimarjom ( ?..., w??, …“ / ?…, haj, …“ / ?Sły?i? ty mje scyła?“ )
6. metar??na funkcija: p?epruwowanje mjezsobneho rozumjenja ( ?..., rozumi?, …“ ).

Literatura [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Роман Якобсон: О чешском стихе, преимущественно в сопоставлении с русским. Сборники по теории поэтического языка, V. Berlin?Moskwa, 1923
• Mjer?in Felkel: Matica Lu?i?kosrpska i njena nacionalna odgovornost. Novy Sad , Matica Srpska, 17.2.1998
• Roman Jakobson: ?Po?atek narodniho sebeur?eni v Evrop?,“ w: Cyrilo-metod?jske studie , Praha 1996. s. 5
• Roman. Jakobson: Cyrilometod?jske studie . Praha 1996
• Roman. Jakobson: Dialogy . Praha: ?esky spisovatel 1993
• Roman. Jakobson: Formalisticka ?kola a dne?ni literarni v?da ruska . Praha: Academia 2005
• Roman. Jakobson: Lingvisticka poetika (vyber z diela). Bratislava: Tatran 1991
• Glanc, Tomas: ?Formalismus forever. Roman Jakobson 1935.“ W: Nekula, Marek (wudaw.): Prager Strukturalismus. Winter, Heidelberg 2003, ISBN 3-8253-1486-3
• Roman Jakobson: ??e? a pisemnictvi ?eskych ?id? v dob? p?emyslovske“, w: Kulturni sbornik Rok, wudaw. L. Matejka, Moravian Library, New York 1957, s. 35?46.
• Roman Jakobson: Form und Sinn. Sprachwissenschaftliche Betrachtungen. Wilhelm Fink Verlag, Munchen 1974
• Roman Jakobson: Aufsatze zur Linguistik und Poetik. Munchen 1974
• Roman Jakobson: Kindersprache, Aphasie und allgemeine Lautgesetze. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1992, ISBN 3-518-10330-X
• Roman Jakobson/ Bengt Jangfeldt, (wudaw.): Meine futuristischen Jahre. Friedenauer Presse, Berlin 1999, ISBN 3-932109-14-7

No?ki [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Wotkazaj [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

  Commons: Roman Jakobson  ? Zb?rka wobrazow, widejow a awdiodatajow

• Roman Jakobson ? Literatura w katalogu N?mskeje narodneje biblioteki ( Datowa sad?ba k Roman Jakobson ? PICA-datowa sad?ba ) (n?msce)