Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
P?tr Młonk
P?tr Młonk
(te?
Mło?k
,
Młynk
; *
19. m?rca
1805
w
?i?enju
; †
6. februara
1887
w
Małej Bor??i
) b?
serbski
ludowy basnik a narodny procowar.
P?tr Młonk narod?i so 1805 jako syn robo?anskeho ?iwnos?erja a ??sle w ?i?enju. Dokel? słu?e?e won hi?o zahe pola burow, wopytowa?e ha? do l?ta 1818 ?ulu w
Hod?iju
jeno? njestajnje. Wot swojeho 17. l?ta b??e Młonk wobsed?er małeje ?iwnos?e w
D?iwo?icach
a wo?eni so 1822, zo by so wojerskej słu?bje wzda? mohł. Ze zawjed?enjom pow?itkowneje wojerskeje słu?by w Sakskej, po kotrej? te? ?enjeni do wojska dyrbjachu, b??e Młonk wot 1825 do 1833 wojak w
Drje?d?anach
. So nawro?iw?i, chod?e?e won na robotu a k buram na d??ło. Wot l?ta 1844 do 1847 b??e won mjez d??ła?erjemi twara ?elezniskeje ?ary
Drje?d?any?Zhorjelc
njedaloko Hod?ija. Młonk mo?e?e so tu wusp??nje za prawo wu?iwanja serb??iny zasad?i?, po tym zo sej dohladowar wot serbskich d??ła?erjow ?ada?e, so jich ma?er??inje wzda?. N?mskim d??ła?erjam, za ?as twara ?eleznicy w serbskich swojbach zadomjenych, p?i tym hro?e?e, zo jich nocl?h zhubja. Młonk b??e zdobom wjesny sudnik w D?iwo?icach a nawjedowa?e p?ipodla ?asto procesion p?ewod?enja zemr?tych wot domu na k?rchow. W l??e 1867 so won na wum?nk poda. P?i p?ewod?enju małeho d??s?a zemr? P?tr Młonk, wot Bo?ej ru?ki zajaty, 6. februara 1887 na horce mjez Małej Bor??u a
Praskowom
. Pohrjeb, na kotrym? so mnoho Serbow wobd??li, b? 9. februara w Hod?iju. Na m?stnje smjer?e dopomina ha? do d?ensni?eho prosty wopomnjenski kamje? z jeho inicialemi na Młonka.
Wopomnjenski kamje? mjez Praskowom a Małej Bor??u
Młonk basnje?e hi?o na stra?i we wojerskej słu?bje, ale te? jako d??ła?er p?i twarje ?eleznicy. Tute wud??łki pak w ?i??u njewozjewje?e a za?ne tworby pozd?i?o te? zni?i. Hakle
Jan Arno?t Smoler
spozna 1848 jeho basniski dar a zdoby jeho k wot?i??enju tworbow w
Tyd?enskich Nowinach
. Młonk zbasni n?hd?e tysac p?snjow, kotre? b?chu ?asto nabo?neho, ale te? ?ortniweho a powu?aceho razu. Nimo toho spisa Młonk składnostne basnje, kotre? sebi lud?o ?asto k swojbnym podawkam pola njeho skazachu. Z tym b??e won z p?ikładom mnohim serbskim ludowym basnikam po nim a ludowi spisowa?eljo ka?
Ha??a Budarjowa
,
Handrij Falka
,
Jan Hajnca
,
Gusta Hatas
abo
Jan Kru?a
orientowachu so w swojej d??ławos?i na nim. Jeho zhromad?ene basniske tworby so 1879 w
Budy?inje
pod titulom
K?rlu?e a sp?wy wot P?tra Młonka w D?iwo?icach
wudachu.
W
rewoluciskim l??e 1848
podp?ra won
Wulku prostwu Serbow
(
Ma?i?nu peticiju
), b??e zapisowar Serbskeho towarstwa w
T?och Hw?zdach
, zało?i zhromadnje z
Jarom?rom Hendrichom Imi?om
1862 Serbske ewangelske knihowe towarstwo a skutkowa?e w nim ha? do swojeje smjer?e jako zapisowar. Młynk b??e ?łon Ma?icy Serbskeje a wuzwoli so 19. apryla 1876 na jeje ?estneho ?łona.
- Manfred Ladu?-Herman?anski:
W D?iwo?icach d?ensa l?dma znaty. K 200. narodninam ludoweho p?snjerja P?tra Młonka.
W: Serbskej protyce 2005, str. 65?68.
- Jan K?i?an:
Posmjertna wopomnjenka k wobrazej P?tra Mło?ka, serbskeho basnika z ludu.
W:
?asopis Ma?icy Serbskeje.
L?tnik 64 (1911), ?o. 1, str. 88.
(hsb.)
- Franc ??n
:
Mło?k, P?tr.
W: Jan ?ołta, P?tr Kunze, Franc ??n (wud.):
Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow.
Ludowe nakładnistwo Domowina, Budy?in 1984, str. 385sl.
