Njeswa?idło

**Njeswa?idło**
n?msce	Neschwitz
	Njeswa?idło na kar?e Sakskeje Njeswa?idło
	Njeswa?idło na kar?e Sakskeje Njeswa?idło
Wopon
	Wopon Njeswa?idła
	Wopon Njeswa?idła
Zakładne daty
stat	N?mska
zwjazkowy kraj	Sakska
wokrjes	Budyski
wysokos?	149 metrow n.m.hł.
p?estrje?	46,01 km²
wobydlerstwo	2.385 (31. dec 2022)
hustos? zasydlenja	52 wob. na km²
postowe ?isło	02699
p?edwolby	(+49) 035933, 035937 ; (Wutoł?icy, Banecy, Łahow)
awtowa zna?ka	BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta	Gerd Schuster ( CDU )
adresa	Dworni??owa 1 ; 02699 Njeswa?idło
webstrona	neschwitz.de
Poło?enje Njeswa?idła w Sakskej
	Karta
	wikidata: Njeswa?idło (Q93265)

51.266666666667 14.333333333333

Koordinaty : 51° 16′ S , 14° 20′ W

Njeswa?idło ( n?msce Neschwitz ) je wosadna wjes a gmejna w Hornjej Łu?icy , sewjernje Budy?ina .

Gmejna słu?a do p?ipoznateho sydlenskeho ruma Serbow w Sakskej. Wosebje we wjeskach na zapad?e gmejny so ha? do d?ensni?eho serbsce r??i. Hromad?e z susodnymi Bo?icami twori gmejna zarjadniske zhromad?enstwo Njeswa?idło .

Stawizny [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Wjes naspomni so k pr?njemu razej w l??e 1268 jako Nyzwas a bu w l??e 1410 jako knje?e sydło pomjenowana. ^[2] Słu?e?e ha? do 14. l?tstotka k Hod?ijskej wosad?e a ma z toho ?asa swojsku wosadu.

Wot l?ta 1890 m?je?e wjes dworni??o p?i ?elezniskej ?arje Budy?in?Rakecy , kotra? wjed?e?e wot 1908 ha? do Wojerec . W l??e 1999 zastajichu wosobowy wobchad a 2001 so ?ara zawr?. Wot 1947 do 2001 wjed?e?e nimo toho industrijowa ?eleznica z Njeswa?idła do W?trowa .

Konc Druheje sw?toweje wojny wojowachu n?mske wojsko a ?erwjena armeja ka? te? polske jednotki we wobłuku bitwy wo Budy?in te? w Njeswa?idle a wokolinje, p?i ?im? bu 85 % twarjenjow we wsy wob?kod?ene. Te? ewangelska wosadna cyrkej wupali.

W l??e 1936 zagmejnowachu so Hole?ow , Nowa Wjes a Łomsk z Li?ej Horu. 1974 sl?dowachu Dobro?icy a 1978 ?e?ow . Z wokrjesnej reformu l?ta 1994 bu?tej Zar?? a Łuh do gmejny zap?ijatej.

Wobydlerstwo [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Po Mukowej statistice m?je?e Njeswa?idło we 1880tych l?tach 531 wobydlerjow, mjez nimi 441 Serbow (83 %) a 90 N?mcow. ^[3] Arno?t ?ernik zw?s?i 1956 serbskor??ny pod??l wobydlerstwa Njeswa?anskeje gmejny wot jeno? hi??e 32,1 %. ^[4]

W l??e 1925 b? mjez 736 wobydlerjemi 711 ewangelskich a 22 katolskich. Po ludli?enju 2011 b? 33,6 % gmejnskich wobydlerjow ewangelskeje a 18,9 % katolskeje konfesije (p?ewa?nje w zapadnym d??lu). ^[5]

Wjesne d??le [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

wjes	wob.	p?er. staroba	♀/♂ ^a	kwocient młodych ^b	kwocient starych ^c	wosoby/ domjacnos?
Banecy	93	43,9	127	22	25	2,5
Dobro?icy	107	48,3	110	18	31	2,4
Hole?ow	48	44,1	85	19	14	2,4
Hole?. Dubrawka	87	43,4	107	32	42	2,3
Koslow	93	47,0	124	21	38	2,9
Kro?ca	32	46,1	113	20	40	2,3
Łahow	128	46,8	94	20	40	2,8
Łomsk	18	56,3	125	0	39	2,0
Łuh	297	43,4	106	18	21	2,3
Li?a Hora	.	.	.	.	.	.
Mały Hole?ow	.	.	.	.	.	.
Njeswa?idło	826	43,9	99	32	35	2,4
Nowa Wjes	189	47,1	99	28	41	2,5
?e?ow	309	43,3	102	26	29	2,4
Wbohow	87	45,2	102	33	45	2,6
Wutoł?icy	35	40,4	94	32	8	2,7
Zar??	130	46,1	110	17	23	2,6
gmejna Njeswa?idło	2498	44,5	102	26	31	2,5
poda?a po cencusu 2011; staw: 9.5.2011 ^[6] a: li?ba mu?ow na 100 ?onow b: pom?r li?by wosobow pod 18 l?tami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: pom?r li?by wosobow nad 65 l?tami k 100 wosobam mjez 18 a 65

Politika [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Gmejna słu?a k sakskemu wolbnemu wokrjesej 55 (Budy?in 4) a k zwjazkowemu wolbnemu wokrjesej 156 (Budy?in I) .

Gmejnska rada [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Njeswa?anska gmejnska rada ma tuchwilu ?tyrna?e ?łonow. Komunalne wolby poslednich l?t m?jachu sl?dowace wusl?dki: ^[7]

Strony a zjedno?enstwa	2019	2014		2009
Strony a zjedno?enstwa	%	sydła	%	sydła	%	sydła
Rjemjesło a p?emysło (HuG)	48,8	7	52,2	8	46,6	7
Zhromad?enstwo towarstwow (GdV)	30,5	5	17,9	2	16,2	2
K?es?ansko-demokratiska unija N?mskeje (CDU)	15,2	2	20,6	3	18,9	3
L?wica	5,5	?	9,4	1	8,1	1
P?e?eljo kultury a domizny Njeswa?idło (KHN)	?	?	?	?	10,2	1
cyłkownje	100,0	14	100,0	14	100,0	14
wobd??lenje	69,1 %		57,5 %		55,4 %

Gmejnskej rad?e p?isłu?eja wot 2019 sl?dowace rad?i?eljo a rad?i?elki:

Rjemjesło a p?emysło : Norbert Braun, Frank Heidan, Anita Knies, Gerd Graumuller, Anett Potschke, K?es?an Budar, Roland Lehmann
Zhromad?enstwo towarstwow : Jens Wetzko, Ramona Clauß, Dietrich Butter, Frank Koreng, Christoph Thrane
CDU : Petra Wowtscherk, Tino Strumpe ^[8]

Wjesnjanosta [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

?estnohamtski wjesnjanosta Njeswa?idła je wot l?ta 2001 Gerd Schuster (CDU). Won bu dnja 7. junija 2015 z 56,6 % hłosow w zastojnstwje wobkru?eny. Norbert Braun (HuG) dosta 43,4 %. Wolerske wobd??lenje wu?ini 57,7 %. ^[9]

wolby wjesnjanosty
wolba	wjesnjanosta	namjet	wusl?dk (%)
2022	Gerd Herbert Schuster	CDU	92,2
2015			56,6
2008			97,4
2001		Schuster	56,9

Kubłanje [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

W Njeswa?idle wobsteji zakładna ?ula, na kotrej? so te? serb??ina wuwu?uje. ^[10]

Wobchad [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

P?ez gmejnski teritorij wjed?e zwjazkowa droha B 96 z Budy?ina (13 km z Njeswa?idła) do Wojerec (25 km). Z Njeswa?idła do Chros?ic (8 km) wjed?e statna droha S 98. Najbli?i wuj?zd awtodrohi A 4 je Słona Bor?? (10 km).

Wosobiny [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

W Njeswa?idle so narod?ili [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Pawoł Pratorius (1650?1709) ? archidiakon w Budy?inje, magister, nabo?inski a kulturny procowar
K?es?an Bohachwał ?lin?k (1734?1815) ? farar, spisar stawizniskich a druhich pojednanjow
Rudolf Mje? (1767?1841) ? farar, basnik
Jurij Arno?t Wanak (1817?87) ? farar, spisowa?el
Jan Hajnca (1852?1926) ? ludowy basnik

W Njeswa?idle skutkowali [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Handrij Smoler (1693?1729) ? farar, nabo?inski procowar; 1726?29 w Njeswa?idle
Jan Balthasar Langa (1697?1738) ? farar, p?eło?owar nabo?inskeho pismowstwa; 1732?38 w Njeswa?idle
Jurij Mje? (1727?85) ? farar, basnik a spisowa?el; 1750?85 w Njeswa?idle
Jan Bjedrich Langa (1738?70) ? diakon, cyrkwinski stawiznar; 1764?70 w Njeswa?idle
Jurij Wanak (1764?1837) ? wu?er, p?eło?owar; 1787?1837 Njeswa?anski wu?er a kantor
Korla Benjamin Hatas (1806?39) ? farar, basnik; 1830?39 w Njeswa?idle
Arno?t Helas (1840?1920) ? ??sla, ludowy basnik a spisowa?el; bydle?e 1880?1920 w Njeswa?idle
Jan Wałtar (1860?1921) ? farar, serbski basnik n?mskeho pochada; 1906?21 w Njeswa?idle

Za dal?ich fararjow hlej zapisk wo Njeswa?anskej cyrkwi .

Literatura [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Manfred Ladusch, Gemeindeverwaltung Neschwitz: Neschwitz und seine Dorfer. Lusatia-Verlag, 2000.

?orła [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

↑ Aktualne li?by wobydlerstwa po gmejnach 2022 ; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
↑ Njeswa?idło w Digitalnym stawizniskim zapisu m?stnow Sakskeje (n?msce)
↑ Ernst Tschernik : Die Entwicklung der sorbischen Bevolkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 56. → w?? wjeski
↑ Ludwig Elle : Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budy?in 1995, str. 245. [1366 wobydlerjow, z nich 326 doros?enych z aktiwnymi znajomos?emi serb??iny, 21 z pasiwnymi, 92 serbskich d???i a młodostnych, 927 bjez znajomos?ow] → w?? wjeski
↑ Wusl?dki censusa 2011 za Budyski wokrjes: Nabo?ina
↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Njeswa?idło (n?msce)
↑ Wusl?dki komunalnych wolbow dnja 26. meje 2019 w Njeswa?idle na wahlen.sachsen.de
↑ Tole su woleni gmejnscy a m???anscy rad?i?eljo. W Serbskich Nowinach dnja 29. meje 2019.
↑ Wusl?dki Njeswa?anskich komunalnych wolbow dnja 7. junija 2015 na statistik.sachsen.de
↑ Lis?ina ?ulow z poskitkom serbskeje wu?by na webstronje R??neho centruma WITAJ

Wotkaz [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Commons: Njeswa?idło ? Zb?rka wobrazow, widejow a awdiodatajow

M?sta a gmejny w Budyskim wokrjesu

[Metadaty_wobydlerstwo_DE-SN-1] Aktualne li?by wobydlerstwa po gmejnach 2022 ; Statistiski krajny zarjad Sakskeje

[2] Njeswa?idło w Digitalnym stawizniskim zapisu m?stnow Sakskeje (n?msce)

[3] Ernst Tschernik : Die Entwicklung der sorbischen Bevolkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 56. → w?? wjeski

[4] Ludwig Elle : Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budy?in 1995, str. 245. [1366 wobydlerjow, z nich 326 doros?enych z aktiwnymi znajomos?emi serb??iny, 21 z pasiwnymi, 92 serbskich d???i a młodostnych, 927 bjez znajomos?ow] → w?? wjeski

[5] Wusl?dki censusa 2011 za Budyski wokrjes: Nabo?ina

[6] Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Njeswa?idło (n?msce)

[7] Wusl?dki komunalnych wolbow dnja 26. meje 2019 w Njeswa?idle na wahlen.sachsen.de

[8] Tole su woleni gmejnscy a m???anscy rad?i?eljo. W Serbskich Nowinach dnja 29. meje 2019.

[9] Wusl?dki Njeswa?anskich komunalnych wolbow dnja 7. junija 2015 na statistik.sachsen.de

[10] Lis?ina ?ulow z poskitkom serbskeje wu?by na webstronje R??neho centruma WITAJ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]