Njebjel?icy

n?msce	Nebelschutz
DEC
Wopon
Zakładne daty
stat	N?mska
zwjazkowy kraj	Sakska   Sakska
wokrjes	Budyski
wysokos?	194 metrow n.m.hł.
p?estrje?	22,93 km²
wobydlerstwo	1.202 (31. dec 2022) [1]
hustos? zasydlenja	52 wob. na km²
postowe ?isło	01920
p?edwolba	(+49) 03578
awtowa zna?ka	BZ, BIW, HY, KM
Politika a zarjadnistwo
wjesnjanosta	Andre Bulank (bjezstronski)
adresa	Hłowna 11a 01920 Njebjel?icy
webstrona	nebelschuetz.de
Hłowna droha z ?Bjesadu“ a cyrkwju swj. M?r?ina
wikidata: Njebjel?icy (Q93264)

Njebjel?icy ( n?msce Nebelschutz ) su wjes a p?isłu?aca gmejna w serbskej Hornjej Łu?icy . Wone p?isłu?eja zarjadniskemu zwjazkej ?P?i Klo?terskej wod?e“ w Budyskim wokrjesu a maja n?hd?e 1.200 wobydlerjow.

Gmejna le?i w katolskim jadrje serbskeho sydlenskeho ruma .

Geografija [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Njebjel?anska gmejna z wjesnymi d??lemi Miło?icy , Njebjel?icy, P?skecy , Serbske Pazlicy a W?te?ca namaka so p?i wuchodnych m???anskich mjezach Kamjenca podłu r??ki Jawora , praweho p?itoka ?orneho Hal?trowa . Hłowna wjes sama le?i n?hd?e ?tyri kilometry juhowuchodnje Kamjenskeho centruma a 21 kilometrow sewjerozapadnje Budy?ina w serbskich Horjanach . Za zapadny wjesny d??l na l?wym boku Jawory su wulke t?i- a ?tyristronske burske statoki typiske, mjeztym zo p?ewa?uja na tamnym boku mje??e dwory n?hdy?ich ch??karjow a jednoswojbne domy.

Njebjel?icy słu?eja po wobydlerstwje a p?estrjeni k mje??im gmejnam Budyskeho wokrjesa. Gmejna saha wot N?mskopazli?anskeho wulkeho hata a Bu?enki na sewjeru ha? do Miło?anskeje skały na juhu. Ju?na połojca gmejnskeho teritorija słu?a hi??e k Horjanam , mjeztym zo je zbytna połojca p?ewa?nje płona a w samym sewjeru wokoło P?skec te? hus?e z jehlinowym l?som poros?ena. Gmejna mjezuje na Woslink w samym sewjeru, Ralbicy-Ro?ant na sewjerowuchod?e, Worklecy na wuchod?e, Pan?icy-Kukow a Hal?trow na juhu a Kamjenc na zapad?e.

Najwjet?a wod?izna gmejny je Stary hat mjez P?skecami a Smjerd?acej . P?ske?anska jama, ki? wu?iwa so d?ensa jako kupani??o, le?i hi?o na Workle?anskich honach. Jeni?ka p?ispomnjenja hodna r??ka je Jawora, kotra? b??i p?ez Miło?icy a Njebjel?icy. Najwy?i dypk je Kamjentna horka (206,6 m) mjez Serbskimi Pazlicami a W?te?cu a najni?i p?i ?pitałskich łukach w P?ske?anskim l?su njedaloko Bu?enki (143 m). Ke geografiskim zajimawostkam słu?a tak mjenowana ? Miło?anska ?aba “, hoberski błud?enk wupadacy ka? ?abka, ki? steji njedaloko Miło?ic p?i Jaworje.

Wjesne d??le [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Do Njebjel?anskeje gmejny słu?eja sl?dowace wsy:

	wob.	p?er. staroba	♀/♂ a	kwocient młodych b	kwocient starych c	wosoby/ domjacnos?
Miło?icy	231	39,1	114	26	17	3,0
Njebjel?icy	426	42,8	103	28	29	2,7
P?skecy	204	41,1	110	23	22	2,8
Serbske Pazlicy	281	41,3	108	35	30	3,2
W?te?ca	54	47,5	93	26	48	3,2
gmejna	1196	41,6	107	28	26	2,9
poda?a po cencusu 2011; staw: 9.5.2011 [2] a: li?ba mu?ow na 100 ?onow b: pom?r li?by wosobow pod 18 l?tami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: pom?r li?by wosobow nad 65 l?tami k 100 wosobam mjez 18 a 65

Stawizny [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Pr?nje historiske naspomnjenje jako sydło knjeza Peter de Nebelsicz sta so w l??e 1289 . Wjesne mjeno pochad?a prawd?epodobnje wot staroserbskeho muskeho mjena Neb?l? abo Neb?lk , zestajeneho z ?nje-“ a ?b?ły“.

Znajmje??a wot 15. l?tstotka wobsteji Njebjel?anska wosada, ke kotrej? słu?eja ze starodawna susodne Serbske Pazlicy. Drjewjana cyrkwi?ka z k?rchowom steje?e pak hi?o w l??e 1346 wosrjed? wsy. Kapałka w P?skecach pła?i jako filialna cyrkej. Le?ownostne knjejstwo m?je?e ha? do 19. l?tstotka klo?ter Marijina hw?zda , ?eho?dla wosta wjes te? po reformaciji katolska. ^[3]

W b?hu t?ice?il?tneje wojny 1631 a hi??e raz 1739 b? wjes wot wulkeju wohnjow potrjechena. D?ensni?a cyrkej swj. M?r?ina bu po druhim wohnju wot 1740 do 1743 natwarjena. Wot l?ta 1765 słu?eja te? P?skecy k najmje??ej serbsko-katolskej wosad?e. Nimo toho chod?achu katolscy wobydlerjow z hewak ewangelskich N?mskich Pazlic a ?ornowa do Njebjel?ic kem?i.

W 19. l?tstotku wobsteje?e hi??e wosadna ?ula we wsy, kotru? wopytachu katolscy holcy z wosady ka? te? z ke Chro??anskej wosad?e słu?aceje W?te?cy . Njebjel?anske holcy chod?achu do klo?terskeje ?ule Marijineje hw?zdy. Arno?t Muka w swojej Statistice 14 burskich kubłow nali?i: Marec, Roblec, Koklic, Kralec, Hostakec, Lib?ec, Rodlec, Hajni?ec, Grosec, Strancec, Bjen?ec, Nowakec, Knjezec a ?ib?ec. Dale b?chu we wsy ?tyri ?iwnos?e, a to Rajskec, Bryckec, Ławrjen?kec a Led?borec. ^[4] Njebjel?anska ?ula bu po politiskim p?ewro?e 1992 zawrjena.

W l??e 1974 so susodne Miło?icy a Serbske Pazlicy zagmejnowa?tej a 1994 so P?skecy z Ro?e??anskeje do Njebjel?anskeje gmejny p?erjadowachu.

Towarstwa [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

W Njebjel?icach skutkowachu sl?dowace serbske towarstwa:

• Serbske burske towarstwo (1848/49) ? ?łon Zjedno?enych serbskich towarstwow , ki? zało?ichu so w oktobrje a nowembrje l?ta 1848 we wjacorych gmejnach serbskeje Łu?icy; zakaza so w awgus?e 1849 zhromadnje z druhimi serbskimi a n?mskimi ?wot?inskimi towarstwami“. Jeho p?edsyda b? Jan Kokla z Njebjel?ic.
• Pobo?ne serbske burske towarstwo p?i Towarstwje serbskich burow (1891?1912) ? wotrjad Chro??anskeho burskeho towarstwa
• Towarstwo knje?now (1911?37) ? towarstwo za serbskich holcow po p?ikład?e Radworskeho towarstwa knje?now ze zam?rom, katolske nabo?inske ?iwjenje a serbske wa?nja a nało?ki haji?; po l??e 1920 ?łon Domowiny ; zhromadnje z njej 1937 zakazane
• Serbska katolska Bjesada w Njebjel?icach (1912?37) ? ?łon towarstwa Cyrila a Metoda a po l??e 1920 te? Domowiny ; zało?ene ze zam?rom hajenja serbskeje r??e, tradicijow a katolskeje nabo?iny w kon?inach blisko n?mskeho Kamjenca ; organizowa?e chor, d?iwadłowu skupinu, swjed?enje, darjenske akcije a politiske diskusije; mjez zało?erjemi b?chu Franc Kral , kapłan Michał Mi? , farar Jurij Gustav Kuba? , farar Jakub ?ur a kubler Jurij Łus?anski ; zhromadnje z Domowinu 1937 zakazane
• Towarstwo młod?encow (1923?37) ? ?łon Zwjazka towarstwow serbskich młod?encow
• Jednota Sokoł (1924?30) ? wotrjad Serbskeho Sokoła z 25 ?łonami; steje?e w konkurency ze Serbskim ratarskim dorostom a wustupi ka? w?itke katolske Sokołske jednoty 1930 ze zwjazka; pr?ni p?edsyda b? wu?er Filip Jakuba? .
• Serbski ratarski dorost (1929?33) ? ?łon Zwjazka serbskeho ratarskeho dorosta ; zało?ene, zo by pomje??ało wliw n?mskeho ?Landbund“ na serbskich wsach ^[5]
• Sportowa jednotka (SJ) Njebjel?icy bu dnja 8. nowembra 1957 zało?ena.

Wobydlerstwo [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Po Arno?ta Mukowej statistice m?jachu Njebjel?icy we 1880tych l?tach 271 wobydlerjow, mjez nimi 256 Serbow (94 %) a 15 N?mcow. ^[6] Arno?t ?ernik zw?s?i w l??e 1956 po p?i?ehnjenju mnohich wuhnatych z n?mskich wuchodnych kon?in serbskor??ny pod??l wobydlerstwa Njebjel?anskeje gmejny wot jeno? hi??e 55,6 %. ^[7] Hi?o l?tstotki dołho le?a Njebjel?icy p?i zapadnej kromje serbskeho r??neho ruma.

W l??e 1925 b? we wsy samej mjez tehdy 353 wobydlerjemi 303 katolskich (85,8 %) a 49 ewangelskich. Po ludli?enju l?ta 2011 b? 84,4 % wobydlerjow Njebjel?anskeje gmejny katolskeje a 4,2 % ewangelskeje konfesije. 11,4 % njep?isłu?achu ?anomu nabo?inskemu zhromad?enstwu. ^[8] Ewangelscy w?riwi chod?a do Kamjenca.

Spo?atk 2000tych l?t r??e?tej dw? t?e?inje wobydlerstwa serbsce. ^[9]

Politika [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Gmejna słu?a k sakskemu wolbnemu wokrjesej 53 (Budy?in 2) a k zwjazkowemu wolbnemu wokrjesej 156 (Budy?in I) .

Gmejnska rada [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

Njebjel?anska gmejnska rada ma tuchwilu dwana?e ?łonow. Komunalne wolby l?ta 2014 m?jachu sl?dowace wusl?dki:

Strony a zjedno?enstwa	2019		2014		2009
	%	sydła	%	sydła	%	sydła
K?es?ansko-demokratiska unija N?mskeje (CDU)	61,8	8	52,6	7	54,5	7
Swobodne wolerske zjedno?enstwo	18,3	2	19,3	2	33,1	4
P?e?eljo sporta	11,5	1	16,4	2	12,3	1
L?wica	8,4	1	-	-	-	-
Socialnodemokratiska strona N?mskeje (SPD)	-	-	11,6	1	-	-
cyłkownje	100,0	12	100,0	12	100,0	12
wobd??lenje	79,4 %		65,0 %		64,8 %

Gmejnskej rad?e p?isłu?eja wot 2019 sl?dowace rad?i?eljo a rad?i?elki:

• CDU: Toma? ?wejda, Frank Kral, Toma? Klar, Silvio Reinecke, Christina Łu??anscyna, Kristin Dom?owa, Daniel Moller, Ma?ij Cy?
• Swobodni wolerjo: Claudia Liznarjowa, Oliver Loch
• P?e?eljo sporta: Frank Dom?
• L?wica: Luka? Dele?k ^[10]

Wjesnjanosta [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

?estnohamtski wjesnjanosta Njebjel?ic je wot 1. awgusta 2022 Andre Bulank (bjezstronski). Won bu dnja 12. junija 2022 ze 86,2 % hłosow za nasl?dnika dołhol?tneho wjesnjanosty Toma?a ?ornaka (CDU) woleny. ^[11]

wolby wjesnjanosty

wolba	wjesnjanosta	namjet	wusl?dk (%)
2022	Andre Bulank	Bulank	86,2
2015	Toma? ?ornak	CDU	58,2
2008			63,2
2001			92,0

Wosobiny [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

W Njebjel?icach so narod?ili [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Franc Jurij Lok (1751?1831), biskop a spisowa?el
• Jan Mahr (1765?1848), farar a dobro?el katolskich Serbow
• Jan Kokla (1798?1886), wulkobur, gmejnski p?edstejer a wjednik burskeho hibanja
• Jan Jakub Pjeta? (1815?1885), wu?er a kulturny procowar
• Jurij Nowak (1853?1887), kapłan, redaktor a narodny procowar
• Jakub ?ur (1876?1969), farar, redaktor a kulturny procowar
• Mikław? Dornik (1877?1946), farar a sp?chowar serbskeho d?iwadła
• Jan Skala (1889?1945), spisowa?el a publicist
• Jurij Wuje? (1905?1968), wu?er, basnik, redaktor a d?iwad?elnik
• Jan Hejdu?ka (1915?1944), basnik a aktiwny ?łon Praskeje Serbowki
• Jan Buk (1922?2019), moler
• Jan Cy? (1923?1944), hud?bnik
• Hubert ?ur (1923?2013), ?urnalist, p?eło?owar, wudawa?el a nakładnik
• Jan Hanski (1925?2004), moler a grafikar
• Jurij Łu??anski (* 1951), basnik, hud?bny redaktor a referent Domowiny

W Njebjel?icach skutkowali [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Donat Jozef ??sla (1614?90), Njebjel?anski farar 1676?79, awtor chroniki Njebjel?anskeje wosady
• Mikław? Jacsławk (1827?62), kapłan w Njebjel?icach 1855?62
• Jurij Gustav Kuba? (1845?1924), Njebjel?anski farar 1891?1918
• Michał Mi? (1879?1946), farar a domiznow?dnik; w Njebjel?icach 1918?46
• Filip Jakuba? (1895?1966), Njebjel?anski wu?er 1919?33
• Jurij Handrik (1897?1963), farar, kulturny procowar, m?stop?edsyda Domowiny; w Njebjel?icach 1946?63

Hlej te? [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Lis?ina kulturnych pomnikow w Njebjel?icach

?orła [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]

• Cornelius Gurlitt: Nebelschitz. W:  Beschreibende Darstellung der alteren Bau- und Kunstdenkmaler des Konigreichs Sachsen. 35. Zwjazk: Amtshauptmannschaft Kamenz (Land) . C. C. Meinhold, Dresden 1912, str. 226.
• Jurij Łu??anski: Njebjel?icy ? abo ?Wjesele d?ensa...“. W Rozhled?e 11/1992, str. 399?403

1. ↑ Aktualne li?by wobydlerstwa po gmejnach 2022 ; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
2. ↑ Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Njebjel?icy (n?msce)
3. ↑ Njebjel?icy w Digitalnym stawizniskim zapisu m?stnow Sakskeje (n?msce)
4. ↑ Arno?t Muka: Statistika łu?iskich Serbow. Z nakładom spisa?ela, Budy?in 1884?86, str. 431 sl.
5. ↑ Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine 1716?1937. Ein Handbuch. [=Spisy serbskeho instituta, zwjazk 26] Domowina-Verlag, Bautzen 2001, str. 97sl., 248, 325, 341slsl., 429sl., 434sl., 463.
6. ↑ Ernst Tschernik : Die Entwicklung der sorbischen Bevolkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 99. → w?? wjeski
7. ↑ Ludwig Elle : Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budy?in 1995, str. 251. [450 wobydlerjow, z nich 188 doros?enych z aktiwnymi znajomos?emi serb??iny, 0 z pasiwnymi, 62 serbskich d???i a młodostnych, 200 bjez znajomos?ow] → w?? wjeski
8. ↑ Wusl?dki censusa 2011 za Njebjel?ansku gmejnu: Nabo?ina
9. ↑ Walde, Martin : Demographisch-statistische Betrachtungen im Gemeindeverband "Am Klosterwasser". W: L?topis 51 (2004), zwjazk 1
10. ↑ Tole su woleni gmejnscy a m???anscy rad?i?eljo. W Serbskich Nowinach dnja 29. meje 2019.
11. ↑ Poda?a na wahlen.sachsen.de

Wotkaz [ wobd??ła? | ?orłowy tekst wobd??ła? ]